Vrijheidsdressuur met je paard: targetten, kusje, flemen

Wie aan vrijheidsdressuur doet, leert zijn paard allerhande oefeningen aan vanop de grond. Vaak zijn dit geen klassieke oefeningen zoals zijgangen, maar eerder speelse ‘trucjes’ die een leuke afwisseling zijn voor jou en je paard. Momenteel kent vrijheidsdressuur een grote populariteit. Een aantal paardeneigenaren hebben zich er echt op toegelegd en hebben hun paard zo ver gekregen dat hij gaat zitten, liggen of rollen op commando. Dit zijn echter oefeningen voor gevorderden, maar met het nodige geduld kan jij ze ook leren!

Het is echter verstandig om eerst met een paar minder spectaculaire dingen te beginnen. Als je pas leert paardrijden spring je ook niet over een hindernis van 1.20m hoog, je leert eerst de basis. Dat geldt ook voor vrijheidsdressuur.

Kies je beloningssysteem

Voor je met vrijheidsdressuur aan de slag gaat, moet je eerst een beloningssysteem bedenken. Werk je met eenclicker, of liever met je stem? Geef je voedselbeloningen of is je paard al tevreden met een klopje op de hals? Eens je je beloning gekozen hebt, is het belangrijk dat je je hieraan houdt, om duidelijk te blijven tegenover je paard.

Eerste oefening: Targetten

Een eerste, maar zeer belangrijke oefening, is het targetten. Je leert je paard een voorwerp aan te raken op jouw commando. Plaats een vreemd voorwerp in de omgeving waar je gaat oefenen, zoals een kegel of een bal. In een eerste fase beloon je het paard van zodra hij interesse heeft voor het voorwerp. Als hij ernaar kijkt, geef je het commando dat je uiteindelijk aan het targetten wil verbinden, en beloon je meteen. Je paard zal zich afvragen waarom hij beloond wordt, en zal verderzoeken. Na een paar keer ga je pas belonen wanneer je paard zijn neus richting het voorwerp brengt. Vergeet ook niet telkens het juiste –en hetzelfde!- stemcommando te geven, zoals “tik”. Als het paard dit begrijpt zal hij nog een stapje verder gaan en het voorwerp aanraken. Je doel is bereikt! Controleer of je paard de oefening echt begrijpt door het stemcommando, dat hij in z’n hoofd nu al linkt aan de oefening, te geven en te kijken of hij met z’n neus het voorwerp aanraakt. Pas als hij dat doet, beloon je. Let er goed op dat je precies op het goede moment beloont. Werk je met een clicker, dan klik je precies op het moment dat de neus het voorwerp raakt. De voedselbeloning komt dan achteraf.

Tweede oefening: Kusje geven

Een tweede leuke oefening is Kusje geven. Dit is niet meer dan een variant op het targetten, maar ziet er erg leuk uit. Je gaat op precies dezelfde manier te werk als bij het targetten. Om je paard ertoe te brengen dat hij geïnteresseerd is in je wang, kan je je vinger in die richting brengen of een snoepje vlakbij je wang houden. Pas wel op dat je paard niet gaat happen! Je werkt met dezelfde fases als in de eerste oefening: belonen als hij interesse toont, belonen als hij z’n neus richting je wang brengt, en uiteindelijk pas belonen als hij je wang aanraakt. Om duidelijk te maken dat hij deze keer je wang moet tikken en niet een ander voorwerp, kan je beter een ander commando verzinnen zoals “kus” of “zoen”. Het belangrijkste is ook weer jouw timing: click nét op het juiste moment, dan begrijpt je paard veel sneller wat hij moet doen.

Derde oefening: Flemen

Een derde, relatief eenvoudige oefening is flemen. Elk paard fleemt als natuurlijke reflex op bepaalde geuren. Je kan dit dus eenvoudig op commando zetten, zodat je paard gaat flemen als jij het wil. De eenvoudigste manier om dit aan te leren, is door het flemen op te wekken. Dit kan je doen door een sterk geurend voorwerp voor de neus van je paard te houden, zodat hij uit zichzelf gaat flemen. Je kan hiervoor een zoet geurende lipgloss gebruiken, maar ook een potje eucalyptuszalf of een flesje eau de cologne. Als dit niet werkt, kan je proberen een paar druppels water op de neus van je paard te sprenkelen of te spuiten met een verstuiver. Van zodra het paard de bovenlip opkrult, geef je het commando ‘fleem’ of ‘neus’ en beloon je. Als je dit een paar keer herhaalt (misschien moet je wel telkens andere geuren gebruiken om het paard geprikkeld te houden) zal het paard de bedoeling snappen, en op termijn zal je geen geur-hulpje meer nodig hebben.
Je paard zal dan de bovenlip opkrullen van zodra je het commando geeft. Eventueel kan je je stemcommando versterken door bijkomend je wijsvinger in de lucht te steken, maar dan moet je dit van in het begin doen, om verwarring te voorkomen.