De rat, ongedierte of huisdier?

Ratten stammen oorspronkelijk af van de bruine rat. Deze ratten kwamen aan het begin van de 18e eeuw vanuit de Aziatische gebieden over zee naar Europa en Noord Amerika.

Vooroordelen tegen ratten

Ratten worden op kankergevoeligheid gefokt

Ratten zijn nooit speciaal op kankergevoeligheid gefokt. In het wild levende ratten worden slechts door hun natuurlijke vijanden niet ouder dan ongeveer één jaar. Kanker treedt echter meestal op hogere leeftijd op. Om die reden zijn er geen wetenschappelijke aanwijzingen naar kanker bij in het wild levende ratten. Ratten die bij de mensen leven hebben geen natuurlijke vijanden meer, dus worden de ratten ouder. Kanker hoort bij ratten tot de genetica, net als bij mensen. Ook wij mensen worden steeds ouder en daarom treedt ook bij mensen steeds meer kanker op. Zijn wij daarom op kankergevoeligheid gefokt? Dus dat is echt onzin.

Ratten worden 7 jaar oud

Ratten worden in gevangenschap 2 tot 3 jaar oud. Vrouwtjes kunnen al vanaf ongeveer anderhalf jaar geen jongen meer krijgen, ze zijn dan onvruchtbaar. Als je dat vergelijkt met de menselijke menopauze en die van andere dieren, kan men er vanuit gaan, dat de onvruchtbaarheid in de derde levensfase intreedt. Als een rat met anderhalf jaar onvruchtbaar wordt, zou ze de rest van haar leven niet produktief leven. In de natuur zal dit niet gebeuren, dus het kan niet zijn dat een rat na haar onvruchtbaarheid nog een jaar of vijf leven zal.

Ratten zijn pest-overdragers

Dat klopt ook niet. De overbrenger van de pest is een vlo, die ook wel rattenvlo genoemd wordt. Deze vlo 'huisvest' de veroorzaker van de pest, een bacterie, genaamd Yersinia pestis. Andere knaagdieren, zoals veldmuizen, eekhoorns etc. kunnen ook drager van deze vlo zijn. De uitbreiding van de pest hebben de mensen aan zichzelf te danken. De slechte hygiënische condities waren hiervoor verantwoordelijk. De vlooien gingen pas over op de mens, toen de gastheer (rat, muis...) stierf.

Ratten zijn vieze dieren

Er zijn weinig schonere dieren dan de ratten. Meerdere keren per dag wordt de vacht van boven tot onder grondig schoongemaakt. Het poetsen van elkaar versterkt dat nog eens.

Ratten stinken

Als de kooi vaak genoeg schoongemaakt wordt, kan het niet zo zijn dat je ratten ruikt. Elk dier stinkt als uitwerpselen en urine langere tijd blijven liggen.

Lichaamsbouw van ratten

Ogen

Bij de oriëntatie speelt het zien een ondergeschikte rol. De ogen van een rat bevinden zich aan de zijkant van de kop. De oogbollen bewegen niet en ze kunnen er niet scherp mee zien. De ogen kunnen wel onafhankelijk van elkaar zien, hierdoor kunnen ze geen diepte zien. De rat kan dus wel in een grotere straal om zich heen kijken. De gezichtsvelden van beide ogen overlappen elkaar niet, waardoor afstanden niet goed ingeschat kunnen worden. De oogkleur is meestal donkerbruin. Er zijn echter ook ratten met (donker)rode ogen. Ratten met rode ogen zijn zeer gevoelig voor licht (het netvlies heeft geen pigment).

Neus

Aan de snuit bevinden zich lange tastharen, die de rat helpen zich te oriënteren. Ook afstanden kunnen hiermee ingeschat worden. De tastzin is veel beter ontwikkeld dan het zicht. Ook blinde ratten kunnen hierdoor nog een aangenaam leven leiden.
Aan de geur herkennen ratten hun roedelgenoten en hun verzorgers. Tip: bij het aanraken van een rat kun je het beste geen geurtjes aan je handen hebben, omdat het de dieren irriteert en ze je moeilijk herkennen kunnen.

Oren

Ratten kunnen geluiden tot meer dan 20 kilohertz horen en ook zelf produceren. Lage tonen onder 8 kilohertz hoort hij echter niet meer. Als ratten voor ons hoorbaar piepen, zijn ze bang, voelen zich bedreigd of hebben pijn.

Voeten

Ratten hebben aan hun voetjes vijf tenen met klauwen. Aan de voorpoten hebben ze echter 4 vingers. De duim is er niet meer. Een vervlakte duimnagel is er vaak nog wel. Ze kunnen met hun voorpoten voer en andere dingen vasthouden. De voeten zijn heel soepel en kunnen bijna volledig naar achteren gedraaid worden.

Tanden

Ratten hebben in hun boven- en onderkaak beiden twee snijtanden. Dan volgt er een opening en aansluitend komen dan weer drie kiezen. Ze wisselen niet, de snijtanden groeien voortdurend door en moeten door eten en knagen kort worden gehouden. Lukt dit niet, moet het dier naar de dierenarts, zodat hij geholpen wordt. De belangrijkste kaakspier is de kauwspier, die de onderkaak niet alleen naar boven, maar ook naar voren beweegt. Deze beweging is in de dierenwereld uniek (buiten de papegaai).

Onderscheiden van geslacht

Bij volwassen ratten is het verschil in geslacht niet zo moeilijk te herkennen. Mannelijke ratten hebben behoorlijk grote zaadballen, die een vergissing echt uitsluiten. Vanaf ongeveer 6 weken is dit duidelijk zichtbaar. Bij jonge dieren is het bepalen van het geslacht heel moeilijk. Als je de dieren in de hand neemt en op de rug draait, kun je aan het verschil in afstand van de genitaliën het geslacht herkennen. Bij mannelijke dieren is de afstand nl. bijna dubbel zo groot als bij vrouwtjes. Bij pasgeboren ratjes, die nog kale buikjes hebben, kun je bij de vrouwelijke dieren duidelijk de tepels zien.