Basisgenetica vachtkleur bij bengalen
Hoe krijg je met een marble bengaal toch spotted kittens? Hieronder volgt een zeer versimpelde uitleg wat betreft de vachtgenetica voor spotted en marble bij het fokken van bengalen uit mijn site Bengalen Cattery Ifness.
Naar aanleiding van veel vragen of je met een marble bengaal poes spotted kittens kunt krijgen, volgt hieronder een zeer versimpelde uitleg en versimpeld schemaatje van de in theorie mogelijke combinaties en percentages vachttekening van de kittens per nest.
De kittens krijgen van iedere ouder 1 gen voor de tekening van de vacht. Die 2 genen samen, stellen dus het vachtpatroon samen.
Een homozygoot bevat twee dezelfde genen, dat wil zeggen met dezelfde informatie, bijvoorbeeld
spotted en spotted of
marble en marble. Een heterozygoot bevat twee verschillende soorten genen, bijvoorbeeld
spotted en marble of
marble en spotted.
Laten we voor het gemak het gen voor spotted
S noemen. Het gen voor marble noemen we dan
m. Het gen voor spotted is
dominant, daarom gebruiken we een hoofdletter. Dat betekent dat dit gen krachtiger is dan een recessief gen en deze zal verdringen. Het gen voor marble is
recessief daarom gebruiken we een kleine letter.
Het dominante gen komt indien aanwezig altijd tot uiting in het uiterlijk. In combinatie met het dominante gen voor spotted zie je het recessieve marble gen niet. Het recessieve gen komt namelijk alleen tot uiting wanneer er geen dominant gen aanwezig is. Een marble vacht zie je dus alleen wanneer de kat geen gen voor spotted draagt.
SS | = | Homozygoot spotted | vachttekening | spotted |
Sm | = | Heterozygoot spotted | vachttekening | spotted |
mm | = | Homozygoot marble | vachttekening | marble |
Wanneer een kat er aan de buitenkant spotted uitziet, kan hij toch een recessief marble gen dragen. Omdat het gen voor spotted dominant is, zie je geen marblevacht.
Of een uiterlijk spotted kat een marble gen draagt, weet je alleen zeker wanneer hij of zij een marble ouder heeft (zie onder), of wanneer hij of zij ooit marble nageslacht heeft gekregen.
Een voorbeeld:
Goed, de kittens krijgen dus van elke ouder 1 gen:
Stel we hebben een homozygote spotted kater
(SS) en een marble poes
(mm) die alleen maar homozygoot kan zijn anders was ze geen marble. Het nest tussen deze 2 ouders zal bestaan uit:
- 100% heterozygoot spotted; S van de vader + de m van moeder = Sm
Nog een voorbeeld:
Stel we hebben een heterozygote spotted kater
(Sm) en weer een marble poes
(mm). Het nest tussen deze 2 ouders zal bestaan uit:
- 50% heterozygoot spotted; S van de vader + m van de moeder = Sm
en
- 50% homozygoot marble; m van de vader + m van de moeder = mm
Laatste voorbeeld:
Stel we hebben een heterozygote spotted kater
(Sm) en een heterozygote spotted poes
(Sm). Het nest tussen deze 2 ouders zal bestaan uit:
- 25% homozygoot spotted; S van de vader + S van de moeder = SS
en
- 25% heterozygoot spotted; S van de vader + m van de moeder = Sm
- 25% heterozygoot spotted; m van de vader + S van de moeder = mS (maar dat noemen we ook Sm dus samen is dat 50% Sm)
en
- 25% homozygoot marble; m van de vader + m van de moeder = mm
Op deze manier kun je alle mogelijke combinaties via onderstaand schemaatje uitwerken.
| kater | SS | Sm | mm |
poes | X | | | |
SS | | SS 100% | SS 50%
Sm 50% | Sm 100% |
Sm | | SS 50%
Sm 50% | SS 25%
Sm 50%
mm 25% | Sm 50%
mm 50% |
mm | | Sm 100% | Sm 50%
mm 50% | mm 100% |
Nogmaals het gaat hier om in theorie mogelijke combinaties. De natuur laat zich echter niet in schema's dwingen. Zo kreeg mijn marble bengaal Zahra
(mm) van bewezen heterozygote spotted kater
(Sm) toch alleen maar
spotted kittens (Sm). De kittens kregen de
m van Zahra die alleen maar
m kan doorgeven. De vader gaf deze keer alleen de
S aan zijn kittens door. De
m van de vader werd dus niet doorgegeven.
Bij het volgende nest kreeg Zahra van een andere bewezen heterozygote spotted kater
(Sm) een nest met
3 marble kittens (mm). De kittens kregen de
m van Zahra die alleen maar
m kan doorgeven. Deze keer gaf de vader alleen de
m door aan zijn nageslacht. De
S van de vader werd dus niet doorgegeven.
Normaal gezien zou je in deze nesten beide keren spotted
(Sm) en marble
(mm) kittens verwachten.
Alleen wanneer beide ouders bewezen homozygoot zijn weet je zeker dat er maar 1 mogelijke combinatie per nest van kan komen.
SS x SS = SS
mm x mm = mm
SS x mm = Sm