Grondwerk met paarden: Wat wil mijn paard mij zeggen?

Wanneer u met uw paard bezig bent zult u vaker zien dat hij steeds weer anders reageert. Het ene moment staat hij rustig met het hoofd naar beneden en het volgende moment heft hij zijn hoofd heel hoog op en spert hij zijn neusgaten ver open. Wat zegt de lichaamstaal van ons paard ons nu eigenlijk precies? Paarden communiceren voor het grootste gedeelte met lichaamstaal. Ze moeten om in de wildernis te kunnen overleven hun soortgenoten goed op de hoogte kunnen brengen van alles wat er gebeurt. Eén verkeerde beweging kan de dood betekenen. Een paard maakt weinig gebruik van zijn stemgeluid omdat het een vluchtdier is. Roofdieren zullen hem meteen horen wanneer hij lawaai maakt.
Paarden maken in hun communicatie gebruik van lichaamslijnen. Wanneer ze rustig staan te grazen en hun hoofd dus naar beneden is zijn de meeste lijnen in het lichaam horizontaal. Weinig spieren in het lichaam zijn aangespannen. Op het moment dat er iets in de omgeving gebeurt zal een paard zijn hoofd omhoog doen, zijn neusgaten sperren en zijn oren spits naar voren draaien. De spieren in het lichaam spannen zich allemaal aan en de lichaamslijnen worden verticaal.

Oren, lippen en ogen

Oren, ogen en lippen zijn zeer kleine delen van het lichaam om signalen mee af te geven. Het belangrijkste hierbij is de mimiek. Elke kleine verandering aan de stand van de oren kan al een grote verandering in de betekenis voor het paard zijn.

Oren

Oren plat in de nek geven afkeer aan, het paard is boos op het gene dat hij ziet. Wanneer de oren niet geheel plat op de nek liggen kan dit ook gewoon betekenen dat een paard op rust staat. Ook een paard dat geconcentreerd luistert naar de hulpen van zijn ruiter zal zijn oren soms naar achteren hebben. Een oor naar de zij- voorkant en een oor naar achteren geeft aan dat uw paard wat heeft gehoord wat interessant is. Het paard verdeelt zijn aandacht tussen de omgeving en zijn ruiter.

Allebei de oren naar voren is in de meeste gevallen zeer positief. Het betekent dat uw paard vrolijk, nieuwsgierig en oplettend is. Een paard zal vaak met zijn oren naar voren staan wanneer hij een voorwerp voor de eerste keer ziet of hoort. Hangende oren naar de zijkant zijn een teken van rust/ontspanning. Het paard is wel tevreden met waar hij mee bezig is.

Lippen

Een losjes hangende onderlip is een teken van welbehagen en ontspanning. Trekt het paard zijn bovenlip ver naar onderen dan geniet hij van waar u mee bezig bent, vaak gebeurt dit tijdens het roskammen. Ook wanneer hij door andere paarden op de schoft gekriebeld wordt zal hij dit vaak doen. Een paard dat zijn lippen sterk samenperst voelt zich normaal gezien niet fijn. Het is een teken van pijn, afkeer of ergernissen.

Ogen

Duidelijk opengesperde ogen laten angst of afkeer zien. Wanneer het paard ook nog gaat rollen met zijn ogen kan dit een teken zijn dat hij ergens pijn heeft.

Stemgeluiden

Paarden kennen een hoop verschillende geluiden ook al is het 'praten' niet zo belangrijk. Een paard zal hard en vol melodie hinniken als hij aan u wil laten merken waar hij is. Veel paarden doen dit naar hun eigenaren wanneer deze op stal aankomen. Een paard kan ook briesen, dit doet hij wanneer hij twijfelt tussen nieuwsgierigheid en angst. Ook zullen ze dit soms tijdens het rijden doen als ze ontspannen zijn. U zult aan de rest van de lichaamshouding van uw paard wel merken welke bij hem van toepassing is. Soms zullen paarden gillen, dit doen ze wanneer ze nog niet weten wat ze van het andere paard moeten denken.

Achterwerk toekeren

Paarden die elkaar niet erg aardig vinden keren elkaar hun achterwerk toe. Ze laten de ander op deze manier hun gevaarlijkste wapen zien, de achterhoef. Wanneer deze vorm van dreiging niet genoeg is zullen ze hun achterhoef een klein stukje optillen en klaarzetten in een hoek waarin ze gemakkelijk naar achteren kunnen trappen. Uiteindelijk zal een paard gaan bokken naar zijn vijand. Pas dus altijd op wanneer een paard zijn achterhand naar u toe draait! Er zijn paarden die dit doen als ze nog niet van de wei af willen en bijvoorbeeld paarden die dit doen wanneer u de stal in komt met het zadel en ze doorhebben dat ze moeten gaan werken.

Individuele zone

Paarden kennen een kleine individuele zone, dit is een gebied dat ze beschouwen als hun territorium. Wanneer er iemand in dit gebied komt die ze niet goed kennen of absoluut niet mogen zullen ze deze persoon of ander dier zo snel mogelijk uit deze zone proberen te krijgen. De individuele zone is een cirkel van ongeveer een tot twee paardenlengtes gemeten vanaf het lichaam van het paard. Vreemde paarden respecteren deze grens, ze wachten tot de toestemming hebben van het andere paard om deze zone te betreden. Wanneer jij niet goed weet hoe een bepaald paard op u reageert is het ook slim om deze grens te respecteren. Ga op een paar meter afstand van uw paard staan en wacht tot zijn lichaamshouding positief verandert of beter nog, wacht tot het paard vriendelijk naar u toe komt gelopen.