De Chileense, Caribische en kleine flamingo in Nederland

Het is mogelijk om in Nederland een grote roze vogel waar te nemen. Een vogel met een enorme snavel, die naar beneden wijst en een puntmuts lijkt te hebben. De Chileens flamingo en de Caribische flamingo’s kunnen in Nederland maar zo te zien zijn in waterrijke gebieden. Een tropische vogel op een regenachtige dag lijkt onmogelijk. Maar het kan gebeuren dat juist op een koude regenachtige dag deze grote vogels, met hun zonnige namen, te zien zijn in Nederland.

• Flamingo’s (Phoenicopteridae) in Nederland
• Chileense flamingo (Phoenicopterus chilensis)
• De Caribische flamingo
• De drie flamingo's determineren
• De kleine flamingo
• Weetjes

Flamingo’s (Phoenicopteridae) in Nederland

Naast de gewone flamingo zijn er in Nederland ook te zien de:

• Chileense Flamingo (Phoenicopterus chilensis);
• Caribische Flamingo (Phoenicopterus ruber);
• De Kleine Flamingo (Phoeniconaias minor),

Zomer en winter

Zowel in de zomer als in de winter is de mogelijk deze prachtige grote vogels te spotten. In de zomer net over de grens bij Groenlo (Geld.) en in de winter in Zeeland (Grevelingenmeer). Vaak zijn de flamingo’s in gezelschap van elkaar en is het moeilijk om de juiste naam aan de juiste flamingo te geven. En toch zijn er verschillen.

Chileense flamingo (Phoenicopterus chilensis)

De Chileense mannetjes flamingo kan een grootte bereiken van 105 centimeter en het vrouwtjes is zo’n 15 centimeter kleiner. Een kleinere flamingo dan de gewone flamingo. De lange poten zijn grijs met felroze tot roze knieën en poten met dezelfde kleur dan de knieën. De poten zijn korter dan de poten van de gewone flamingo. De Chileense flamingo heeft een zacht roze verenkleed en lange nek. Net iets meer roze dan de gewone flamingo. De vleugels bezitten felroze dekveren en wanneer de vleugels gespreid worden zijn de zwarte slagpennen van de achterrand zichtbaar. De zwarte dekveren met zwarte snavelpunt en felroze dekveren, geven een tropisch gevoel bij het zien van de Chileense flamingo. Een prachtige grote haaksnavel waar het zwart, vanaf de knik op een puntmuts lijkt. De snavelbasis boven de knik is witachtig tot roze.

Voedsel

Uit de modder van het ondiepe zoute, brakke of zoete water haalt de Chileense flamingo het voedsel. Slakken, (pekel)kreeftjes, wormen, watervlooien, waterinsecten, vliegenlarven en -poppen, vissenbroed, plantenzaden en andere planktonorganismen. Met hun speciale snavel wordt het water en de modder gefilterd en alleen het voedsel wordt doorgeslikt. Het fourageren gebeurd meestal door door het ondiepe water te waden met de grote poten maar ook soms zwemmend en zoals eenden dat doen, door te duiken. Uit DNA onderzoek in 2008 is aangetoond dat de flamingo-achtige verwant zijn aan de fuut en de duif. Ook de fuut zoekt zijn voedsel in het water door te duiken.

Habitat Chileense flamingo

De Chileense flamingo leeft langs de oevers van de zoutmeren van midden Argentinië en de hellingen van de Andes. In Nederland is de Chileense flamingo een verwilderde vogel uit gevangenschap. Een grote vogel ontsnapt, die zich wonderwel aan kan passen aan de Hollandse winters. De ontsnapte flamingo’s hebben in Europa een broedplek gevonden in het Zwillbrocker venn, net over de grens bij Groenlo, een stad in het oosten van Nederland (Achterhoek). Buiten de broedtijd is de Chileense flamingo in Nederland te zien in verschillende voedsel- en waterrijke gebieden.

De Caribische flamingo

De Caribische flamingo wordt ook wel de rode flamingo genoemd. Een felroze tot oranjeroze flamingo die tot 145 centimeter groot kan worden. De lange hals en vleugels zijn felroze tot zachtroze gekleurd. Net als bij de Chileense flamingo zijn, wanneer de vleugels gespreid worden, de zwarte slagpennen van de achterrand zichtbaar. Echt onvoorstelbaar om te zien. Oranjeroze poten met een grijzige waas en knieën die donkerder roze zijn, net als de tenen. De kleur van de poten lijkt op zuurstokkenroze. De hoekige kromme snavel is felroze tot zuurstokkenroze met zwart vanaf de kromming tot de punt. De snavelbasis is witachtig.

Voedsel en habitat Caribische flamingo

Deze vogel broedt in kolonies in maart en juni. Het oorspronkelijke broedgebied ligt in zuid-Amerika en het Caribisch gebied. Ze broeden in de Andes in zoetwatermeren en de zoutwatermoerassen. De overwinteringsgebieden zijn langs de westkust van zuid- Amerika. In het Zwillbrocker venn broedt een Caribische flamingo samen met Chileense flamingo's en gewone flamingo's. De Caribische flamingo heeft wel eens gepaard met een gewone flamingo, waardoor ook enkele hybride vogels voorkomen.
Samen met de Chileense flamingo’s en de gewone flamingo overwintert de Caribische flamingo in de Nederlandse delta, waar het water niet dichtvries in strenge winters. In het deltagebied bevinden zich bekkens met ondiep en voedselrijk water. Voedsel zoals kreeftjes, slakken, wormen, watervlooien, waterinsecten, vliegenlarven en -poppen, vissenbroed, plantenzaden en andere plankton-organismen. De flamingo’s kunnen goed tegen de Hollandse winter, zolang er maar genoeg voedsel te vinden is.

De drie flamingo's determineren

Het blijft moeilijk om de Caribische, Chileense en de gewone flamingo juist te determineren. Vaak zitten de soorten bij elkaar en zie dan maar eens om de juiste naam bij de juiste vogel te plaatsen. Een tip: kijk naar de snavel en de poten.

De kleine flamingo

De kleine Flamingo leeft in Afrika en Azië. Ze zijn veelal samen te zien met andere flamingo’s daar en vliegen dan soms mee naar het broedgebied. Sinds 2006 worden losse exemplaren gezien tussen de flamingobroedkolonie in het Zwillbrocker Veen. Sindsdien wordt de kleine flamingo gespot in Nederland.

Beschrijving kleine flamingo

Het verenkleed van de kleine flamingo is hoofdzakelijk wit met roze accenten. De poten kleuren roze en de vleugelpunten zijn aan de binnenkant zwart. De snavel zwart en roze en de lichaamslengte is ongeveer een meter met een gewicht van rond twee kilo.

Weetjes

• Flamingo’s staan vaak op een poot. De reden is thermoregulatie. Eén poot in het water koelt minder snel af dan twee poten in het water.
• De mooie kleuren heeft de flamingo te danken aan het voedsel. Van de carotenoïden in de algen.
• Flamingo’s kunnen wel 50 jaar oud worden in het wild.
• De kleur van de flamingo’s wordt door zonlicht geleidelijk valer.
• Op Bonaire is de Caribische flamingo het nationale symbool.