Parelli: het karakter van een paard

Pat Parelli heeft zijn eigen manier om het karakter van een paard te definiëren. Hij heeft hiervoor de term 'Horsenality' bedacht. Hiermee beschrijft hij vier persoonlijkheden van het paard. Hij gebruikt hiervoor de termen: Left Brain Extrovert, Left Brain Introvert, Right Brain Extrovert en Right Brain Introvert. Maar wat houden deze termen in en hoe moet je ermee omgaan?

Horsenality

Pat en Linda Parelli gebruiken voor het karakter van een paard de term Horsenality. Het beschrijft vier soorten persoonlijkheden die een paard kan hebben. Het is eigenlijk een combinatie van de woorden ‘Horse’ en ‘Personality’. Pat en Linda kwamen samen met Dr. Patrick Handley op de termen introvert en extrovert. Maar een paard is niet alleen introvert of extrovert, hij kan ook nog Left-Brained of Right-Brained zijn. Dit wordt vaak afgekort tot LB en RB. Om er achter te komen of een paard Left-Brained, Right-Brained en introvert of extrovert is, moet er een Horsenality Chart ingevuld worden.

Karakter inschatten

Je kunt al een beetje inschatten of een paard introvert of extrovert en Left-Brained of Right-Brained is, aan de hand van de volgende drie dingen:

Snelheid van beweging/benen

Een paard dat constant wil bewegen is extrovert. Een introvert paard denkt liever na, dan dat hij beweegt.

Respect vs. Vertrouwen

Een Left-Brained paard heeft zijn mens nodig om een grote hoeveelheid respect te krijgen, terwijl een Right-Brained paard zijn mens nodig heeft om zich te richten op vertrouwen en balans in de samenwerking.

Bang vs. Dominant

Een extrovert paard is erg dominant en een introvert paard is meer geneigd om bang te zijn.

Left-Brain Extrovert

LBE paarden gaan opzoek naar jouw regels en proberen deze uit te dagen. Als jij geen regels hebt, dan is het spelletje snel afgelopen voor het paard. Het zijn vrij dominante paarden. Ze vinden het heerlijk om veel te bewegen en te spelen. Hoe meer je probeert een LBE paard te laten luisteren, hoe slechter hij zal gaan luisteren. Ze raken snel verveeld en je moet dus zorgen dat je altijd zijn interesse wekt.

Veel mensen verwachten bepaalde dingen van hun paard, in het geval van een LBE paard zal hij hier alleen maar tegenin gaan. Denk bijvoorbeeld aan kalm, gehoorzaam en sympathiek zijn. Een LBE zal altijd proberen om dit te trotseren. Een LBE paard kan ‘mouthy’ zijn, daarmee wordt bedoeld dat hij graag iets in zijn mond heeft. Een LBE paard zal dus vaker naar je happen dan een ander paard. Bij deze Horsenality zal je een mantra van Pat Parelli moeten volgen, namelijk: “There are no rules in Parelli, only principles: The Eight Principles.”

Wat moet je wel doen met een LBE paard en wat niet?

Een LBE paard is dus een speels paard, hij houdt van leren en je moet zijn interesse proberen te houden. Je moet dus zorgen voor afwisseling.

Do:

• Leer hem minstens één keer per week iets nieuws
• Zorg dat je trainingssessies actief en speels zijn, gebruik bijvoorbeeld obstakels of laat het paard in een hogere gang de training doen.
• Een LBE paard houdt van trucjes uithalen, het is dus leuk om hem ook wat trucjes te leren. Je moet hem bezig houden en zorgen dat hij zijn interesse houdt.
• Geef hem zoveel mogelijk ruimte, gebruik dus een lange leadrope.
• Beloon hem veel en vaak.
• Moedig zijn ideeën aan zodat hij geïnteresseerd raakt in jouw ideeën.
• Laat hem veel bewegen, LBE paarden houden van bewegen.

Don’t:

• Doe niet de hele tijd dezelfde oefening, hij zal zich gaan vervelen. Zodra hij een oefening doorheeft kun je doorgaan naar de volgende.
• Wees niet langzaam, hij houdt van bewegen en activiteit.
• Gebruik geen korte leadrope.
• Geef hem nooit straf! Hij weet niet dat hij zich slecht gedraagt omdat hij bepaald gedrag uit speelsheid vertoont. Hij zal waarschijnlijk agressief worden.
• Ga niet met hem in discussie, maar moedig zijn ideeën aan.

Left Brain Introvert

Een LBI paard weet exact wat hem gevraagd wordt, maar doet dit over het algemeen niet. Het is vaak niet dat een LBI paard iets niet wil doen, maar dat hij iets niet wil doen als het hem gevraagd wordt. Ze zijn, of lijken, dus enorm eigenwijs. Hij zal iets alleen doen, als jij hem goed genoeg behandelt.

Pat Parelli noemt dit principe Reverse Psychology, het is moeilijk uit te leggen wat hiermee precies bedoeld wordt. Een simpele omschrijving is dat het paard lui of eigenwijs lijkt, maar dit in zijn brein eigenlijk helemaal niet is. Hij wil iets wel, maar niet als jij het hem vraagt. Tenzij je hem er iets voor terug geeft, beloningen zijn dus ook erg belangrijk! Als jij een LBI paard iets vraagt en je beloont hem voor het kleinste wat hij al probeert, dan zal hij je steeds meer geven.

Wat moet je wel doen met een LBI paard en wat niet?

Een LBI paard denkt vooral ‘Waarom moet ik dit doen? Wat heb ik eraan?’. Hij weet dus precies wat jij wil, maar hij vertikt het gewoon.

Do:

• Gebruik prikkels/beloningen, bijvoorbeeld een snoepje of even rust. Je vraagt hem iets te doen voordat je hem deze beloning geeft.
• Vraag hem minder dan dat hij zelf aanbiedt, hij zal dan vanzelf meer gaan aanbieden zodat jij steeds iets meer kan vragen.
• Geef hem de tijd om na te denken, hij moet stoppen met weerstand biedende gedachten.
• Afwisseling is erg belangrijk.

Don’t:

• Laat hem niet werken, hij gebruikt zijn energie alleen voor leuke dingen.
• Straf hem niet!
• Dring niet aan, als je te ver gaat zal dat resulteren in meer weerstand.
• Herhaal dingen niet te veel, hij zit het nu hiervan niet en zal meer weerstand bieden.
• Laat hem niet met de oren in zijn nek naar je toe komen, jaag hem dan weg totdat hij je weer respecteert in zijn ruimte.
• Denk niet dat hij lui is, hij is alleen maar gedemotiveerd en zal dus uitdaging nodig hebben.

Right Brain Extrovert

Een RBE paard is eigenlijk een echt prooidier, zijn instinct om te vluchten zit heel hoog. Je moet hem ervan overtuigen dat jij geen roofdier bent, maar een vriend. Je moet zijn vertrouwen winnen. Pat Parelli zegt: “How can you prove to your horse that you are not going to eat him?”

Een belangrijk onderdeel hierbij isThe Friendly Game, hiermee laat je hem zien dat je probeert zijn vriend te zijn. Je bent er niet om hem op te jagen. Een RBE paard moet leren dat hij niet moet reageren naar zijn instinct, maar dat hij op jou moet vertrouwen. Hij moet leren rustiger en kalmer te zijn en te reageren in moeilijke situaties. Hij moet meer gaan nadenken in plaats van reageren naar instinct. Een RBE paard heeft de hele tijd geruststelling nodig, hij zal snel in de war raken en bang zijn. Ze zijn vaak erg nerveus.

Wat moet je wel doen met een RBE paard en wat niet?

Doordat hij snel bang is en in de war zal raken, heeft hij altijd geruststelling nodig. Hij heeft jou nodig om rustig te zijn en dingen makkelijker te maken.

Do:

• Vraag hem vaak overgangen, bijvoorbeeld van draf naar stap. Ook ‘disengagement’ is erg belangrijk. Je kunt hem op de cirkel zetten, hoe gefrustreerder het paard is hoe kleiner de cirkels moeten worden. Zorg dus dat hij rustiger wordt.
• Vraag hem harder te gaan dan hij eigenlijk wil, dit doorbreekt het angstpatroon.
• Gebruik een lange leadrope
• Respecteer zijn grenzen/drempels. Probeer deze rustig te overwinnen.
• Houdt de trainingssessies kort en simpel.
• Relax als het paard ook relaxt.

Don’t:

• Houd hem niet tegen, dit maakt hem alleen maar banger.
• Leer hem niet meer dan één ding per keer.
• Leer hem geen dingen als hij niet zelfverzekerd is.
• Ga niet over zijn grenzen/drempels heen, dit resulteert vaak in ongelukken.
• Wacht niet tot hij zich goed voelt, hij heeft jouw leiderschap nodig.

Right Brain Introvert

RBI paarden zien er vaak kalm en rustig uit, maar hun gedachten slaan echter vaak op hol. Hierdoor zijn deze paarden erg moeilijk in te schatten. Je kunt ze omschrijven als emotioneel, ze willen graag hun best doen en je een plezier doen. Ze zetten hiervoor alle gevoelens opzij, totdat de druk zo groot wordt dat ze als het ware ontploffen. Hierdoor zijn ze erg onvoorspelbaar. Een onvoorspelbaar paard is voor de meeste mensen een reden om hun paard weg te doen, ze vinden hem te gevaarlijk. Een gouden tip voor RBI paarden is langzaam, heel langzaam. Deze paarden kunnen je heel goed leren hoe je moet denken als een paard. Pat zegt het op deze manier: “Walk a mile or a minute in your horse’s horseshoes.”

Wat moet je wel doen met een RBI paard en wat niet?

Het is duidelijk dat je bij deze paarden heel langzaam moet doen. Ze zijn erg verlegen en je moet wachten tot hij een teken geeft dat je verder kan gaan met de volgende stap.
Do:

• Wachten! Rustig en langzaam. Als je hem iets vraagt, wacht dan tot hij hier een reactie op geeft. Misschien heeft hij meer duidelijkheid nodig of duurt het even voordat hij snapt wat je van hem wil.
• Gebruik kleine aanwijzingen en wacht.
• Wees consequent. Herhaal dingen vaak zodat hij er aan gewend raakt.
• Zorg voor vertrouwen! Denk aan The Seven Games. Hoe meer vertrouwen het paard in jou heeft, hoe meer hij jou zal geven.

Don’t:

• Vraag het paard niks als hij niet op jou gericht is, je kunt hem hierdoor overvragen en hij zal hierdoor gefrustreerd raken.
• Vraag hem niet te veel!
• Straf hem niet als hij iets ongevraagd doet.