Klachten door kopertekort bij paarden herkennen

Omdat de aardbodem in Nederland al maar meer uitgeput raakt komen er ook steeds meer tekorten voor in het ruwvoer voor paarden. Met name koper, zink en selenium kunnen tekorten opleveren. Omdat koper ook in krachtvoer en supplementen veelal niet in een erg hoog percentage wordt toegevoegd, kan een paard snel een tekort oplopen zeker als je het maar weinig krachtvoer geeft. Maar hoe stel je dan vast of je paard een tekort heeft aan koper? Natuurlijk is een bloedonderzoek mogelijk of kan je een hooianalyse laten doen. Maar paarden vertonen soms, dus niet altijd, bepaalde kenmerken die kunnen duiden op een kopertekort.

• Algemeen
• Een kopertekort herkennen
• Klachten bij een kopertekort
• Hoeveel koper heeft een paard nodig per dag?

Algemeen

Koper is een sporenelement wat de laatste jaren minder in de bodem voorkomt. Met alle gevolgen voor de kopervoorziening voor paarden, zeker voor paarden die alleen op gras en ruwvoer leven. IJzer daarentegen komt juist er veel voor in de Nederlandse bodem, dus dat zit vaak hoog in gehaltes in het gras en hooi. IJzer en koper dienen in een bepaalde verhouding met elkaar te staan. Maximaal mag deze verhouding 10:1 zijn, liever nog wat lager (dus bijvoorbeeld 5:1). Hoe hoger dus het ijzergehalte in het ruwvoer, hoe hoger ook het kopergehalte moet zijn. En juist dit laatste is niet het geval. De grootste kopervoorraad in het lichaam is te vinden in de lever, de gewrichten, de spieren en de huid. Daarom zal een kopertekort in deze lichaamsgebieden het eerste voorkomen.

Een kopertekort herkennen

Een kopertekort kan soms heel gemakkelijk te herkennen zijn. Zo kunnen paarden een zogenaamde "koperbril" hebben. Deze paarden verliezen dan het pigment rond hun ogen (tot aan de neus toe kan voorkomen). De huid is op die plaatsen dan veel lichter tot wit gekleurd. Ook aan de vacht en manen is soms een kopertekort te zien. De dekharen kunnen veel lichter van kleur worden, wat vooral is te zien bij zwarte en donkerbruine paarden. Zwarte manen van paarden kunnen bruine haarpunten krijgen, wat een typisch kenmerk van een kopertekort is. En de dekharen vertonen omgebogen puntjes aan het uiteinde. Maar helaas is een kopertekort niet altijd te herkennen, doordat desbetreffende paarden slechts vage klachten krijgen, zoals likzucht, slechte weerstand, doffe vacht en vocht achter de longen (kortademigheid).

Klachten bij een kopertekort

Tekorten aan koper bouwen zich op in het lichaam. Eerst worden de kopervoorraden in de lever verbruikt. Is deze voorraad op, dan kunnen er symptomen ontstaan zoals lusteloosheid, loom, slecht door de vacht heen komen, verkleuring van de vacht en gele kleur van het tandvlees. Een kopertekort kan zorgen voor leverschade, osteoporose en artrose. In deze gevallen is sprake van een langdurig kopertekort. Bloedarmoede bij paarden kan ook een gevolg zijn van tekorten aan koper. Dit komt omdat koper een rol speelt in de opbouw van rode bloedlichaampjes. Koper staat ook in relatie tot de gezondheid van de darmen. Daarom zie je vaak lage koperwaardes na een wormbesmetting. Tevens kunnen allergieën zoals hooikoorts en zomereczeem bij paarden een gevolg zijn van een tekort aan koper. Dit komt omdat koper zorgt voor een afname van histamine. Weinig koper in het lichaam betekent dus meer histamine en dus meer kans op allergieën. Een tekort aan koper kan ook rotstraal in de hoeven tot gevolg hebben.

Hoeveel koper heeft een paard nodig per dag?

Een volwassen paard van 600 kg heeft in de ideale situatie tussen de 100 en 120 mg koper per dag nodig. Een te hoge toediening van ijzer en ook van calcium remmen de opname van koper. De meest ideale verhouding tussen ijzer en koper moet 4:1 zijn. Hoe hoger het ijzergehalte in het dieet, hoe hoger ook de kopergehaltes in het dieet moeten zijn. Daarbij zijn ook nog organische koperverbindingen beter opneembaar voor een paard. Anorganische koperverbindingen zoals die vaak worden gemengd in krachtvoer of in een vitaminen en mineralen brokje zijn vaak minder goed opneembaar.

Dus als je paard wat vage klachten vertoont en niet lekker in zijn vel zit, denk dan eens aan de mogelijkheid van een kopertekort. Probeer zijn rantsoen eens uit te rekenen qua waardes aan ijzer, zink en koper. Of laat de dierenarts een bloedonderzoek doen naar de aanwezigheid van bepaalde mineralen en sporenelementen. Een tekort aan koper komt vaker voor dan je denkt!

Lees verder

• Een zinktekort bij paarden komt veelvuldig voor