De Casuarine of Ijzerhoutboom
De Casuarine is een mooie boom die veel voorkomt in tropische gebieden. Hij kan goed tegen extreme omstandigheden. Het wordt ook de IJzerhoutboom genoemd vanwege de sterkte van het hout. In dit artikel lees je waar de boom precies groeit, hoe deze aan zijn naam komt en waar het hout voor gebruikt wordt.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.De Casuarine-boom valt onder de categorie ironwood oftewel ijzerhout. De term dekt een groot aantal houtsoorten van diverse bomen. Ijzerhout verwijst naar het feit dat het hout zeer sterk en hard is. Het hout van de casuarine staat bekend als stevig materiaal. Het wordt als bouwmateriaal voor huizen in de tropen gebruikt. De casuarine groeit het liefst vlak aan zee maar er zijn ook soorten die in de bergen groeien. Hij heeft geen bladeren. In zijn verschijning lijkt hij op een naaldboom; zijn groene, lange, dunne naalden hangen echter omlaag. Als vrucht komt er een klein pijnappeltje aan de boom tevoorschijn. Van sommige casuarines is de vrucht eetbaar.
Inhoudsopgave:
Verendek van casuaris
De Casuarine blijft altijd groen, net zoals vele naaldbomen. De naam casuarine is afgeleid van casuaris; een grote loopvogel die alleen op het eiland
Nieuw Guinea voorkomt. De bladeren of eigenlijk naalden van de boom komen licht overeen met het verendek van de casuaris. Er zijn verschillende casuarinesoorten. De boom komt voor in Australië, de Pacifische eilanden zoals Hawaii, Tahiti en de
Cook-eilanden, Nieuw Guinea, de Filipijnen en Zuid-Oost Azië. De Casuarina Equisetifolia is één van de 9 soorten casuarines. Deze komt het meest voor in het Australazië en Zuid-Oost Azië. Australazië is overigens de benaming van het gebied dat Nieuw Guinea, Australië en het Pacifisch gebied omsluit. Sommige mensen rekenen Indonesië ook tot Australazië maar dat valt officieel onder Zuid-Oost Azië.
Paardenhaarbladeren
De naam Equisetifolia is een samenvoeging van equisetum en folia. Dat zijn twee Latijnse termen. Het eerste betekent paardenhaar en het tweede woord betekent bladeren. Eigenlijk staat er dus paardenhaarbladeren. De bloemen van deze boom lijken enigszins op de haren van een paardenstaart. In het Duits zegt men het iets precies: Schachtelhalmblättrige Kasuarine oftewel paardenstaartbladerige Casuarine.
Eerste cultureel gebruik in Nieuw Guinea
De Paardenhaarblad Casuarine is veel geëxporteerd en groeit nu eigenlijk over heel de wereld in subtropische gebieden zoals Argentinië, Egypte en het zuiden van de VS. De Casuarina Oligodon komt oorspronkelijk alleen in Nieuw Guinea voor, net als de Casuarina Grandis. Van de Oligodon is bekend dat ze tenminste 3000 jaar geleden werd geplant in Nieuw Guinea om de bodem vruchtbaarder te maken. Het wortelstelsel en de vallende bladeren geven veel stikstof af waardoor de bodem rijker wordt. Hierdoor groeien andere planten beter. De casuarine wordt op deze manier door de Papua´s, de oorspronkelijke bewoners van Nieuw Guinea, gebruikt als natuurlijk middel om de bodem te verrijken.
Natuurlijk zonnescherm
De Casuarine geeft veel schaduw, wat een heerlijke veraangenaming kan zijn op een tropisch heet strand. Onder een Casuarineboom is het een stuk koeler dan in de volle tropenzon. Zijn hangende ´naalden´ vormen samen een soort gordijn of zonnescherm. De wortels van de casuarine groeien vaak boven de grond en keren zich met allerlei bochten weer in de grond op zoek naar zoet water. De casuarineboom is een van de weinige bomen die tegen zeewater kunnen. De wortels komen er vaak mee in aanraking maar het deert ze niet. Ook vindt deze boom het niet erg om in relatief onvruchtbare zandbodem te staan. Integendeel; de boom maakt de grond waarin hij staat vruchtbaar voor zichzelf en andere planten en bomen.
Makkelijk snoeibaar
De casuarine is een gemakkelijke boom om te snoeien. Je kunt hem in elke gewenste vorm knippen. In de tropen wordt de boom gebruikt om heggen mee te maken, of sierlijke bollen bij een ingang van een huis. Omdat zijn naalden erg dicht op elkaar groeien en hij veel schaduw geeft is het een ideale boom om in een soort dakvorm te knippen. Als je de boom in zijn natuurlijke vorm laat groeien dan kan hij snel hoog worden. Deze hoge bomen leveren bij tropische stormen een gevaar op om er takken vanaf kunnen breken.
Niet buigzaam
De casuarine mag dan wel bekend staan om zijn sterk hout maar hij is niet echt buigzaam; het hout breekt snel. Na een tropische storm kunnen er makkelijk takken van de casuarine op de grond liggen. Toch wordt de boom veel gebruikt als bouwmateriaal voor huizen en steigers. De dikke stam van de boom breekt namelijk zelden.
Bonsai
De casuarine is een sterke boom die overleeft in allerlei tropische omstandigheden. Hij maakt jaarlijks veel nieuwe pijnappels zodat er nieuwe bomen ruim de kans krijgen. Het is een boom die een krachtig overlevingsmechanisme kent. Hoog in de bergen, dicht aan zee of vaak bijgesnoeid als heg; de Casuarine leeft gewoon door. Het is ook een geliefde boom bij Bonsaiboomkwekers. Hij blijft alsmaar doorgroeien en uit zijn dikke stam komen steeds weer nieuwe groene naalden.
Lees verder