De Tropische Amandelboom

Onder veel Indo's oftewel Nederlanders met een Indonesische achtergrond zal deze boom bekend staan als Ketapang. De tropische amandelboom groeit graag onder zeer hete omstandigheden. Surinaamse mensen zullen deze boom eveneens herkennen, hij is onder andere aangeplant aan de Waterkant in Paramaribo. Je ziet hem vaak staan in gebieden rond de evenaar. Hij lijkt op de gewone amandelboom die rond de Middellandse Zee groeit. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Botanische tekening tropische amandelboom / Bron: Francisco Manuel Blanco (O.S.A.), Wikimedia Commons (Publiek domein)Botanische tekening tropische amandelboom / Bron: Francisco Manuel Blanco (O.S.A.), Wikimedia Commons (Publiek domein)

Inhoudsopgave:


Algemene kenmerken

Zowel in Afrika, Azië, Zuid-Amerika als Indonesië en in Polynesië op de vele eilandjes in de Stille Oceaan of Pacifische oceaan komt deze boom voor. Van oorsprong komt deze boom uit de Indonesische archipel. De boom wordt gekenmerkt door een dik, dicht bladerdak waar geen straal zon doorheen komt. De onderste bladeren vangen geen direct zonlicht. Een tientallen jaar oude tropische amandel heeft een vrije, zijtakloze stam van 3 a 4 meter hoog. De boom geeft veel schaduw. Onder de tropische amandel kan het op een hete dag van 33 graden toch nog koel aanvoelen.

Paraplu

De boom groeit in verschillende lagen. Na iedere meter maakt de boom een soort parapludak. Als de top van de boom afgezaagd wordt kan de paraplu heel breed worden. Wordt deze boom niet gesnoeid dan groeit hij helemaal dicht met bladeren en geeft hij minder schaduw op de grond. In een tropische tuin is deze boom eigen onontbeerlijk omdat het veel te heet is om in de tropenzon te zitten. Er zijn vrijwel geen mensen die lekker in de tropenzon willen bruin bakken; dat is superheet en je verbrandt levend. Zelfs onder een zonnescherm kan je in de tropen nog verbranden. Maar onder een ketapang is het goed toeven. Mensen timmeren een bankje onder de boom zodat er gerelaxt kan worden.

De tropische amandelnoot / Bron: Steve Hurst / ARS Systematic Botany and Mycology Laboratory Puerto Rico., Wikimedia Commons (Publiek domein)De tropische amandelnoot / Bron: Steve Hurst / ARS Systematic Botany and Mycology Laboratory Puerto Rico., Wikimedia Commons (Publiek domein)

Noot

De vruchten van de tropische amandel zien er eivormig en groen uit. Als je hem openmaakt volgt eerst een dikke laag oneetbare pulp. In het midden zit de pit waaruit weer een nieuwe boom kan groeien. Als je de pit openmaakt zie je een nootje wat op de amandel lijkt maar net iets anders is. Deze noot van de tropische amandel is eetbaar maar omdat het zoveel werk is om hem open te maken wordt hij niet vaak gegeten. In de tropen groeien veel planten die erg gemakkelijk te schillen zijn zoals papaya's, mango's en bananen.

Eten en genezen

In Suriname maakt men orgade of orgeade. Dat is een siroop waarvoor de amandel wordt gebruikt. In Suriname gebruikt men vaak de tropische amandel om orgeade te maken. Verder zijn de bladeren van de tropische amandelboom een middel bij bacillaire dysenterie. De noot zelf is zeer gezond.

Strandboom

De tropische amandel groeit zowel in het binnenland als dichtbij zee. Hij staat graag op het strand. De wortels groeien zo diep dat deze boom door het zand naar genoeg zoet water zoekt. Het is een ideale boom op het strand om onder te zitten en een zeebriesje op te vangen. Door bomen als de tropische amandel is het goed uit te houden in tropische temperaturen van 35-35 graden. Hij wordt niet zo hoog als kokospalmen die ook graag op het strand staan. Deze geven weer geen schaduw. De tropische amandel heeft zo een dicht gebladerte dat hij ook als dak dienst doet tegen een tropische regenbui.

Verspreiding

Omdat de tropische amandel dichtbij zee staat vallen zijn vruchten vaak in het water. Deze drijven dan naar andere eilanden of landengten. De harde buitenkant voorkomt dat het zeewater kan doordringen tot de binnenste noot. Wanneer de stroming de vrucht naar een nieuw strand brengt zal door het opdrogen de schil barsten. Zo heeft de boom zich via zeestromen over heel de
Gebladerte en noten / Bron: Franz Xaver, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Gebladerte en noten / Bron: Franz Xaver, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
wereld verspreid in de tropische gebieden. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor de kokospalm die als hij jong van de boom afkomt een dikke oneetbare pulplaag om de harde korst heeft. Vandaar dat tropische amandels en kokospalmen op vrijwel elk tropisch eiland in Indonesië voorkomen.

In Suriname maakt men orgeade, een amandelsiroop van de tropische amandel

Bladeren

De tropische amandel verliest eens in de zoveel tijd al zijn bladeren. Hij kan 10 jaar lang groen zijn en plotseling is hij kaal. Rond de evenaar kent de natuur niet echt seizoenen, hooguit een regentijd en een droge tijd. Er zit geen regelmaat in wanneer de ketapang zijn bladeren verliest. Het is ook geen teken dat hij ziek is. Het is een natuurlijk verschijnsel.

Lees verder

© 2010 - 2024 Tom008, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Amandelolie: gezond en veelzijdigAmandelolie: gezond en veelzijdigAmandelolie wordt gemaakt uit de amandelen die groeien aan de amandelboom ofwel Prunus Dulcis. De amandel wordt tegenwoo…
De amandel – symbool voor geduldDe amandel – symbool voor geduldDe amandelboom bloeit al in het vroege voorjaar. In februari komen aan de Prunus dulcis al de eerste roze en witte bloem…
Eilandvakantie in de Pacifische OceaanTussen de continenten Azië en de Amerika´s ligt de Grote, Pacifische of Stille Oceaan. In dit gebied liggen honderden pi…
Cuba tropische vakantie in de winter: strand en cultuurLange witte palmstranden en een tropisch klimaat op Cuba terwijl het winter is in Nederland. Een uitstekende strandvakan…

De oranjerie, de eerste beschermde plantenteeltDe oranjerie, de eerste beschermde plantenteeltDe oranjerie was de eerste vorm van beschermde, overdekte plantenteelt die in Noord-Europa ontstond. Dat gebeurde in de…
Vingerhoedskruid, sprookjesachtig maar giftigVingerhoedskruid, sprookjesachtig maar giftigJe ziet hem in bossen en op omgespitte, braakliggende terreinen maar ook in tuinen. Vingerhoedskruid houdt van halfschad…
Bronnen en referenties
Reacties

Lilian Neede, 12-04-2015
Als Surinaamse heb ik nooit gehoord dat onze orgeade van tropische amandelen gemaakt wordt. Al zou dat wel eens gebeuren (moet ik nog uitvinden) dan is het niet gebruikelijk. Alle recepten geven aan dat de drank van de melk van bittere en zoete geimporteerde amandelen wordt gemaakt. Reactie infoteur, 14-04-2015
Voordat men amandelen importeerde in Suriname, gebruikte men de lokaal groeiende amandelbomen.

Cor Kwakernaak, 10-05-2012
Vraag. Ik heb amandelpitten gekocht om te kweken. Moet ik deze eerst 24 uur in wat warm water laten liggen. Bijv een thermoskan? Graag uw opmerkingen wat ik moet doen om de pit uit te laten komen. Reactie infoteur, 10-05-2012
Het ligt eraan of de amandels nog in de schil zitten. Ook als ze al uit de schil zijn kunnen ze nog ontkiemen, maar ze drogen dan wel snel uit. Als ze in de schil zitten, moet u ze eerst een nacht in lauw water stoppen. Dan gaat de schil sneller open. Het helpt ook om met een notenkraker een klein openingetje te maken over de naad van de notenschil. Veel mensen zeggen dat amandelen extra snel open gaan als ze eerst een nacht in de koelkast hebben gelegen. Op zich is dat logisch want in hun natuurlijke habitat zijn er ook grote temperatuurverschillen in de dag en nacht. Als u veel amandelen hebt kunt u proberen een paar eerst een nachtje in de koelkast te leggen. In ieder geval moet u ze planten in warme grond. Zet ze pas buiten neer als ze uitgekomen zijn, plant ze eerst gewoon binnen in een pot op een warme plek. Sommigen lukt het ook om een amandel in de tuin te planten. Bedek daarvoor de aarde met plastic. Zorg dat u het op een warme plek plant.

Tom008 (1.183 artikelen)
Laatste update: 16-01-2014
Rubriek: Dier en Natuur
Subrubriek: Bloemen en planten
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.