Een tulp voor iedere tuin

Met zoveel verschillende soorten tulpen is het moeilijk om de juiste tulp te kiezen voor uw tuin. Het punt is dat een tulp, de bloem natuurlijk, beter in staat is te variëren dan welke bloem dan ook.

Een tulp voor iedere tuin

De tulp, gekweekt om de felle, omhoog gerichte bloemen op stevige, rechtopstaande stengels, die meestal één bloem op elke stengel heeft. Hoewel… sommige wilde tulpen zijn voorzien van meerdere bloemen tegelijk. Elke bol heeft enkele lijn- tot lancetvormige, groene of grijsgroene bladeren aan de stengel. De vorm van de bloem, de kroonbladeren, varieert sterk. Sommigen maken ronde vormen, anderen hebben lange, smalle bloemblaadjes of juist brede en gerafelde blaadjes. De lelieachtige tulp ontspringen juist vanuit de taille en zijn zeer elegant om te zien.

Na de tulpenmanie in de 17e eeuw ontstond er in de 19e eeuw opnieuw een ware explosie op het gebied van de tulp, toen de telers in Europa de eerste exemplaren van de wilde tulp uit Centraal-Azië in hun bezit kregen. Ditmaal echter niet met buitensporig hoge prijzen zoals in de 17e eeuw. De Nederlandse telers zagen meteen dat deze nieuw verworven schoonheden grote commerciële potentie hadden. En met recht kan men zeggen dat zij, dank zij hun vaardigheden en expertise door de eeuwen heen, niet alleen de kunst bezitten om die prachtige exoten te vermeerderen, maar zij zijn zelfs in staat om fantastische nieuwe rassen te kweken.

De oogverblindende egard van de tulp, haar variëteiten, haar assortiment en haar schoonheid, maakt het voor de tuinders mogelijk om drie maanden van het jaar van de spectaculaire kleuren te genieten en dit is in de periode van eind februari tot eind mei. De enige moeilijkheid is… om te kiezen uit zoveel rassen.

De juiste tulp, de juiste plaats

Met 15 groepen van tulpen om uit te kiezen, is er genoeg variatie voor elk wat wils. Of u nu op zoek bent naar kort stengels of juist lang stengels, opzichtig of subtiel, voor verwildering in de tuin of juist voor binnenshuis, vroeg of laat bloeiend, het assortiment om uit te kiezen is enorm. En binnen elke groep is nog meer diversiteit van kleur. Met een dergelijk spectrum van keuze, kan iedereen een spectaculaire display maken, hoe klein uw ruimte ook is. Tuin, binnenplaats, balkon of serre – elk biedt een fantastisch levendige tulpen show. Wellicht kiest u voor grote gemengde groepen voor een kleurrijke border of misschien valt u meer voor één kleur tulp in grote potten.

Tulpen zijn dus in verschillende botanische groepen opgedeeld en deze groepen zijn als volgt:

• Groep 1 - Enkele vroege tulp
• Groep 2 - Dubbele vroege tulp
• Groep 3 - Triumph - tulpen
• Groep 4 - Darwin - hybriden
• Groep 5 - Enkele late of cottage tulpen
• Groep 6 - Leliebloemige tulpen
• Groep 7 - Gefranjerde tulpen
• Groep 8 - Groenbloemige (Viridiflora) tulpen
• Groep 9 - Rembrandttulpen
• Groep 10 - Parkiettulpen
• Groep 11 - Dubbele late tulpen (pioenbloemig)
• Groep 12 - Kaufmanniana- groep
• Groep 13 - Fosteriana-groep
• Groep 14 - Greigii-groep
• Groep 15 - Diversen

Groep 1 - Enkele vroege tulp

Kort & stevig

Dit is een kleine groep van tulpen, die bloeien in van eind maart tot halverwege april, op korte stevige stelen. Deze groep bereikt zelden de hoogte van 40cm, veelal blijven ze kleiner. De meeste soorten zijn rood, oranje of geel van kleur, maar de ‘Purple Prince’ is een uitzondering.

Groep 2 - Dubbele vroege tulp

Perfect voor binnenshuis

Deze groep van lang bloeiende gevulde tulpen hebben het bloeiseizoen van het vroege- tot late voorjaar. Ze zijn vaak langer (30 – 40cm) dan de enkele vroege, met bloemen die breder zijn. Vele komen van de tulp ‘Murille’ die uit het midden van de 19e eeuw stamt, waardoor de groep een ongewone homogeniteit ofwel gelijkheid, kent ten opzichte van hoogte en bloeitijd. Hun lange levensduur maakt ze een favoriet voor potten binnenshuis. Buiten bij slecht weer, kunnen zij meer te lijden hebben dan de enkel bloemige.

Groep 3 - Triumph - tulpen

Grote kleurkeuze

De Triumph tulp is voortgekomen uit een kruising tussen vroege- en Darwin tulpen. Ze hebben vrij stevige stengels met halverwege en het late voorjaar vrij kegelvormige, enkele bloemen, die later rond worden. Ze omvatten een zeer breed scala van kleuren, van de ivoor-witte ‘Shirley’ tot de diepe bordeaux kleur van ‘Jan Reus’. De hoogte van deze tulp is over het algemeen 45 – 50cm.

Groep 4 - Darwin - hybriden

Lang & vurig

Deze groep komt voort uit kruisingen met briljante soorten zoals de T. frosteriana om zo een serie van tulpen te produceren die het gele, oranje en rode spectrum bestrijken. Deze groep van enkele bloemen behoren tot de groep van hoogste tuintulpen (60-70cm).De Darwin-hybriden bloeien van halverwege tot het late voorjaar in diverse vormen aan sterke stengels.

Groep 5 - Enkele late of cottage tulpen

Goed voor verwildering

De voorloper van de enkele late tulpen zijn oorspronkelijk verzameld uit tuinen, waar ze al generaties lang groeiden, waar ze de tuinders keer op keer in verrukking brachten met hun buitengewone kleuren en sterke bloemen. Van al de tuintulpen is deze groep misschien wel de beste om zich in de tuin te settelen, ze komen jaar na jaar weer terug met al hun pracht. Deze eigenschap alleen al maakt het de moeite waard om ze aan te planten in uw tuin. Sommigen, zoals de oranje gekleurde ‘Dillenburg’, zijn geparfumeerd. Geurende tulpen worden vaak geassocieerd met de gele en oranje variëteiten. Ze bloeien in het late voorjaar en vroege zomer met enkele bloemen in diverse vormen, maar meestal met eivormige of rechthoekige en meestal puntige kroonbladen. Ze kunnen 60-75cm hoog worden.

Groep 6 - Leliebloemige tulpen

Elegantie

Deze prachtige groep van tulpen werd geïntroduceerd door Rengert Cornelis Segers, die zijn kwekerij begon in 1919. Hij gebruikte voor de kruising een oude Darwin genaamd ‘Bartigion’. Zo rond 1950 waren de voornamelijk de leliebloemige tulp‘China Pink’ en de ‘White Triumphater’ favoriet bij de tuinders. Deze groep is nog altijd populair omdat geen ander soort tulp zo’n perfecte vorm heeft. Ze hebben sterke stengels met in het late voorjaar enkele bloemen met smalle hals en lange puntige kroonbladeren welke vaak teruggeslagen punten hebben. Ze worden zo’n 45-60cm hoog.

Groep 7 - Gefranjerde tulpen

Theatraal

Een relatief moderne tulp die voor het eerst werd geïntroduceerd in 1981. De vroegste gefranjerde tulpen zoals ‘Sundew’ werden in eerste instantie in dezelfde groep als de Parkiettulpen geplaatst, maar de gefranjerde tulpen zijn lang niet zo gewaagd en eigenzinnig. De bloemen hebben delicate gefranjerde bloemblaadjes waarbij de franje soms in dezelfde kleur is als de bloemblaadjes, zoals de gele ‘Maja’, en soms in een contrasterende kleur zoals bij de ‘Burgundly Lace’ waar de franje wit is en de bloemblaadjes Bordeaux-kleurig. De tulpen worden zo’n 30-50cm hoog en ze bloeien in mei.

Groep 8 - Groenbloemige (Viridiflora) tulpen

Subtiel groen

Deze groep krijgt niet geheel groene bloemen, zoals de naam suggereert, maar deze groep krijgt bloemen die groen gestreept of gevlekt zijn. Net als de Cottage-tulpen betreft het hier ook een oud ras; de fragiele groenmarkeringen op de blaadjes waren reeds opgemerkt door de kunstenaar die deze prachtige tulpen schilderde voor het boek Hortus Eystettenis welke in 1613 werd gepubliceerd. De T. ‘Spring Green’ is één van de meest populaire van deze groep. Voor de natuurlijke tuin is deze soort erg mooi in combinatie met Fluitekruid en de Boshyacint. Deze groep tulpen bloeit in het late voorjaar met enkele bloemen in diverse vormen.

Groep 9 - Rembrandttulpen

Virusje

Deze groep bestaan uit zeer oude cultivars, die op de tulpen van Groep 6 lijken. In de 17e en 18e eeuw waren de Rembrandt tulpen zeer geliefd vanwege de gevlamde bloembladeren en er werd dan ook veel geld voor deze tulpen gevraagd. De kleurdoorbreking was het resultaat van een virus, maar dit was destijds nog niet bekend. Sommige van deze klassieke Rembrandt tulpen kunnen nog worden bewonderd in de Hortus Bulborum te Limmen.

Groep 10 - Parkiettulpen

Showtoppers

Deze groep is ontstaan uit zeer goede tulpen als de enkele late ‘Clara Butt’, welke dateert van 1899. In 1910 ontstond als gevolg van mutatie de T. ‘Fantasy’. De Parkiettulpen zijn de meest gedurfde en flamboyante tuintulpen, nu gekweekt met sterkere stengels dan de vroege cultivars. Sommige, zoals de T. ‘Orange Favourite’, zijn geparfumeerd. Deze groep krijgt in het late voorjaar grote, enkele bloemen in diverse vormen met rafelige of gefranjerde en vaak gedraaide kroonbladen. Ze worden zo’n 40-60cm hoog.

Groep 11 - Dubbele late tulpen (pioenbloemig)

Ideaal voor de serre

Deze tulpen hebben enorm grote bloemen en lijken wat op de pioen. Zoals de dubbele vroege tulpen zijn ze niet echt bestand tegen slecht weer, maar ze zien er prachtig uit met hun nonchalante bloemhoofden in potten op een koele veranda. Hoewel sommige tulpen liefhebbers deze groep beschouwd als uitermate ongeraffineerd, bloeien de dubbele late tulpen verbazingwekkend lang in de tuin. Sommige, zoals de T. ‘Black Hero’ en de T. ‘Blue Diamond’, kunnen wel bijna een maand in goede conditie blijven. Ze zien er prachtig uit wanneer ze bij elkaar geplant staan in een border. Deze groep krijgt in het late voorjaar bloemen en wordt zo rond de 45-60cm hoog.

Groep 12 - Kaufmanniana- groep

Brede, open bloemen

De Kaufmanniana tulpen zijn ontstaan uit de T. kaufmanniana, welke in het wild groeien. De oorsprong van deze tulp ligt in Centraal-Azië, waar hij groeit op de stenige hellingen van het Tien Shan gebergte. Het wordt ook wel de waterlelie-tulp genoemd, vanwege de manier waarop de bloem zich opent in de zon. In het vroege voorjaar krijgt deze soort enkele, meestal tweekleurige bloemen, die in de zon plat open gaan. De bladeren zijn vaak gespikkeld of gestreept en deze tulpen worden tussen de 15-25cm hoog.

Groep 13 - Fosteriana-groep

Ongebruikelijk blad

De T. Fosteriana komt uit de bergen van de provincie Bukhara, Oezbekistan, en is gekruist met andere soorten zoals T. greigii en de T. kaufmanniana en zo ontstond er een nuttige groep van tuintulpen. Het blad kan glanzend groen of juist grijsachtig zijn zoals bij de T. ‘Cantate’ welke duidelijk grijze lancet-vormige bladeren heeft . De bloemen van de Fosteriana-groep komen in het vroege voorjaar tot halverwege het voorjaar met grote, enkele bloemen die breed open gaan. Ze worden zo’n 20-45cm hoog.

Groep 14 - Greigii-groep

Perfecte bodembedekker

De gespikkelde en gestreepte bladeren van deze bodembedekkende soort is één van de meest karakteristieke van alle tulpen groepen. De bladeren zijn veelal golfrandig. De binnenste bloemblaadjes blijven veelal rechtop staan terwijl de buitenste extravagant naar buiten wijzen. Net als de Kaufmanniana tulpen, worden ze niet hoger dan 20-30cm, en bloeien ze van halverwege tot in het late voorjaar met grote bloemen.

Groep 15 - Diversen

Voor een vleugje landleven

In deze groep vallen alle overige wilde tulpen, de originele bouwstenen, waaruit de huidige uitgebreide tuintulpen collectie geleidelijk is ontstaan. Hun oorsprong ligt in de bergen van Centraal-Azië waar ze in het westen groeiden langs oude handelsroutes groeiden, totdat ze halverwege de 16e eeuw hun opmars maakte in Europa nadat ze waren meegesmokkeld in een diplomatentas vanuit Constantinopel door de Vlaamse ambassadeur Ogier de Busbecq. De T. sprengeri is de enige tulp die zichzelf uitzaait. Deze groep bloeit in het voorjaar en vroege zomer.