Tamme kastanje, Castanea sativa

De tamme kastanje, Castanea sativa, kan tot dertig meter hoog groeien. Hij is te herkennen aan zijn bast, zijn bladeren en zijn vruchten. Vooral vanwege zijn vruchten is hij bekend. Deze zijn voor mensen eetbaar, veel mensen vinden ze erg lekker. Oorspronkelijk komt de tamme kastanje niet in Nederland voor, de Romeinen hebben hem hierheen gebracht. Het verkrijgen van de zaden kan moeilijk zijn door de huls waar ze inzitten, maar als je ze eenmaal hebt zijn ze prima te poffen, of te pureren.

Taxonomische indeling

• Klasse: Spermatopsida
• Orde: Fageles
• Familie: Fagaceae
• Geslacht: Castanea
• Soort: sativa

Omschrijving

De tamme kastanje groeit tot tussen de vijftien en dertig meter hoog, afhankelijk van de ondersoort. Het schors is bruingrijs met lengtegroeven. Hij heeft geen dwarsgroeven.

De bladeren zijn langwerpig, grof en getand. De onderste bladeren zijn behaard, de hogere zijn kaal. Op zijn breedst kunnen ze 25 centimeter zijn. Ze beginnen breed en eindigen in een punt.

Verspreiding

De tamme kastanje komt van oorsprong alleen voor in het Middellandse-Zeegebied, het Zwarte-Zeegebied en de alpen. De Romeinen brachten hem mee naar Nederland en de rest van West en Midden Europa voor zijn vruchten. In Nederland komt hij maar weinig voor. Op de hogere gronden van Midden- en Zuid-Nederland en in het zuiden van Limburg is hij op sommige plaatsen nog wel veel te vinden.

Voortplanting

Van mei tot juli bloeit de tamme kastanje. De bloemen zijn geelgroen en hebben een lange bloem die rechtop staat in de bladoksel. De vrouwelijke bloemen bevinden zich aan de voet van de plant, meestal in groepjes van drie. De mannelijke bloemen, die aan dezelfde boom groeien als de vrouwelijke bloemen, zitten hoger. De bloemen worden tot twintig centimeter. In een groenen bolster met lange stekels zitten meerdere vruchten. Deze zijn voor veel dieren eetbaar. Ook voor mensen zijn ze te eten. Een voorname verspreider van de zaden is de eekhoorn, die ze in het bos verstopt en vervolgens vergeet of niet nodig blijkt te hebben. Ook vogels die een kastanje laten vallen helpen mee aan de verspreiding van deze soort.

En de mens

Zoals al eerder gezegd zijn tamme kastanjes eetbaar. Meestal worden ze gepoft, door ze even in de oven te zetten (10-15 minuten). Daarna kun je ze pellen en eten. Om het pellen te vergemakkelijken kun je een kruisje maken in de bovenkant van de kastanje. Ook kun je hem al opensnijden. Een andere vorm van bereiden is pureren. Dit doe je door ze een half uurtje te koken en dan pureren. Meestal worden kastanjes in de winter gegeten, als bijgerecht bij wildgerechten.

Lees verder

• Hollandse bomen: Bomen in Nederland (special)