De verspreiding van zaden, pitten en noten

Zowel pitten, zaden en noten worden in de natuur verspreid. Dit kan op allerlei verschillende manieren gebeuren. De natuur heeft hier een aantal mooie manieren voor bedacht. De verspreiding is nodig om de bloemen, planten en bomen in stand te houden. Sommige kunnen dichtbij elkaar groeien, maar andere hebben de ruimte en veel licht nodig om uit te kunnen groeien.

Stuifmeel

Een bloem is zowel mannelijk als vrouwelijk. In de bloem vindt men twee helmdraden (steeltjes) met daarop twee helmkopjes. Op de helmpkopjes zit bij rijpheid het stuifmeel. Stuifmeel wordt vooral verspreid door insecten. Onder andere hommels komen op de stuifmeel af. Hommels drinken ook graag nectar dat door bloemen wordt geproduceerd. Dit is een extra middel van de bloem om insecten naar zich toe te trekken. De hommel zal of zelf stuifmeel verzamelen of nectar verzamelen, maar hierbij zal er altijd stuifmeel op de hommel terechtkomen.

Als de hommel vervolgens verder gaat naar de volgende bloem komt het stuifmeel in de stamper van de bloem terecht. Alle kleine stuifmeeldeeltjes vormen een draad door de stijl (de steel van de stamper) richting het vruchtbeginsel. In het vruchtbeginsel ontstaan vervolgens pitten of zaden.

Bij een paardenbloem zitten de pitjes vast aan de pluisjes. Deze worden vervolgens door de wind verspreid of door de mensen die de zaadjes wegblazen van de bloem.

De verspreiding van bomen

Bomen laten in de herfst hun bladeren en daarmee zaden en noten los. Het loslaten van de bladeren doet een boom uit voorzorg. In de winter kan de grond soms bevriezen waarna de boom te weinig vocht binnen zal krijgen om zijn blad te kunnen onderhouden. Daarbij helpt het dus met de instandhouding van bomen. De wind komt hier goed bij van pas. De wind zorgt ervoor dat de noten en zaden makkelijker los komen van de boom. Daarbij heeft een boom zon nodig om te kunnen groeien, de wind zorgt ervoor dat zaden een stuk door de lucht zullen gaan en meestal niet direct naast de moederboom terecht zullen komen.

Verspreiding door dieren

Dieren in het wild spelen een grote rol bij het verspreiden. Veel herbivoren eten namelijk fruit waar uiteraard een pit inzit. Het fruit kan onderweg verloren worden of opgegeten. Als de pit vervolgens weer uitgepoept is zal er vaak alsnog gewoon weer een bloem of plant uitkomen.

Daarnaast worden de zaden veel verspreid simpelweg doordat de dieren rondlopen. Als de dieren door de beplanting lopen blijven er allemaal zaden en pitten in hun vacht hangen. Vervolgens zullen deze ergens anders weer uit de vacht vallen.

In de winter is voedsel voor de dieren schaars. Zo zullen muizen een voorraad in eikels aanleggen om de winter door te komen. De eikels rondom de boom worden meegenomen en ergens anders door de muis in de grond gestopt. De muis verliest er af en toe een of heeft uiteindelijk zo'n grote voorraad aangelegd dat hij niet alle eikels nuttigt. Zo kan er ergens anders weer een eikelboom groeien.

Verspreiding door het water

Planten, bomen en bloemen kunnen zich ook via het water verspreiden. Zo staan palmbomen vaak vlak langs het water. De kokosnoot wordt bij vloed meegenomen met de zee of valt vanuit de boom in het water, de kokosnoot blijft drijven en zal ergens anders weer aanspoelen en uitgroeien tot een nieuwe boom.

Het wegschieten

Deze manier is niet heel bekend, maar het is wel een handige manier van verspreiding. Springzaad wordt gezien in het noordelijke halfrond en in veel tropische gebieden. Als de bloem is uitgebloeid vormt er enkele dagen daarna een zaaddoosje. Dit zaaddoosje gaat open bij aanraking en de zaadjes zullen worden gelanceerd.