Het mooie maar korte leven van de vlinders

De prille lentezon heeft onze eerste vlinders reeds wakker gekust. Zo komen de overwinteraars te voorschijn. Deze zoeken een partner zoals vlinders die als pop de winter door kwamen. Volgens de vliegtijd voorspelling kan binnenkort ook de koningin-page weer te zien zijn... Het is wel spijtig dat deze wondermooie vlinders zo'n kort leven zijn beschoren. Dan moeten zij nog in zo'n korte tijd, een complete gedaanteverwisseling doormaken! Mooie vlinders zijn immers altijd bezienswaardig. Deze periode is voor velen onder ons de mooiste tijd van het jaar. Maar spijtig dat het van zo'n korte duur is. Zoveel werk voor zo'n kort leven!

Hoeveel vlindersoorten zijn er zoal?

Bepaalde bloemenstruiken geven de vliegtijd voorspelling en de tijd van het jaar aan,

Waarin 15 vlindersoorten bij ons kunnen worden aangetroffen

Zoals:

• In februari - Dagpauwoog.
• In maart - Boomblauwtje; Gehakkelde orelia; Dagpauwoog; Kleine vos; Citroenvlinder.
• In april - Klein koolwitje; Boomblauwtje; Gehakkelde orelia; Bond zandoogje; Dagpauwoog; Kleine vos; Distelvlinder; Landkaartje; Koninginnepage; Citroenvlinder; Klein geaderd witje.
• In mei - Klein koolwitje; Groot koolwitje: Orange zandoogje; Gehakkelde orelia; Bruin zandoogje; Bond zandoogje; Kleine vos; Distelvlinder;Landkaartje; Koninginnepage; Citroenvlinder; Klein geaderd witje.
• In juni - Klein koolwitje; Distelvlinder; Bruin zandoogje; Bond zandoogje.
• In juli - Klein koolwitje; Bruin zandoogje; Gentiaan blauwtje; Klein geaderd witje;

Zijn er ook reisvlinders?

Sommige vlinders verplaatsen zich hoogstens enkele tientallen meters van bij ons, overwinteren in Afrika. Dan vliegen zij vervolgens naar Zuid-Europa, waar dan een eerste voortplanting zal plaatsvinden. Al reeds in de vroege zomer trekken ze naar het Noorden, waar ze zich opnieuw voortplanten.

Hoe gebeurt deze voortplanting?

Deze voortplanting gebeurt als volgt:

• Omdat het gentiaan blauwtje een bewoner van de heide is, heeft dit een heel aparte voortplantingsstrategie
• Na de paring zet het vrouwtje haar eitjes af op de bloemknoppen van de klokjesgentiaan
• Dan eet de larve een weg door de bloem, waarna deze zich op de grond laat vallen.
• Dan als rups wacht deze af, tot een mier haar meeneemt naar het mierennest.
• Zo voeren de mieren de rups met mierenlarven en eitjes en prooidieren.
• Dan vindt de verpopping plaats in het begin van de zomer. Begin juli komen de eerste vlinders uit.
• Deze vlinders verlaten zo rap mogelijk het mierennest, en leven vervolgens maar enkele dagen.

Hoelang duurt de levenstijd van een vlinder?

Vlinders maken een complete gedaanteverwisseling door.

Dit gebeurt in 4 fases:

• Passieve fase: het ei.
• Actieve fase: larve komt uit ei, en groeit uit tot rups, die weer verpopt.
• Passieve fase: de pop is de 'gedaante' waarin de eigenlijke metamorfose gebeurt.
• Actieve fase: uit de pop komt de vlinder. Die (even) rondvliegt, paart en de cyclus begint opnieuw.

Hoelang leeft een volwassen vlinder?

De meeste vlinders leven enkele dagen tot enkele weken. Soorten die als volwassen vlinder de winter doorbrengen leven langer en kunnen maanden leven. De citroenvlinder leeft het langst van alle inheemse dagvlinders en kan bijna een jaar oud worden.

Wat zijn de kenmerken van een volwassen vlinder?

Vlinders zijn door hun mooie kleuren altijd bezienswaardig. Zij verschillen sterk van grootte. Zo hebben de kleinste soorten een vleugelwijdte van een paar millimeter en de grootste soorten kunnen een spanwijdte bereiken van meestal 25 cm.

De algemene kenmerken van een vlinder zijn, dat het lichaam in drie delen is verdeeld, met zes poten die van haakjes zijn voorzien en in kleefklauwtjes eindigen. Deze hebben meestal de kenmerken van een insect.

Vlinders hebben tussen de kop en het borstbeen vier relatief grote vleugels. Zo bezitten vlinders ook een paar antennes om geuren waar te nemen en twee samengestelde ogen. Een vlinder heeft echter geen kaken in tegenstelling met andere insecten.

Met vlinders is dat net zoals bij wanten, die zijn omgevormd tot een enkelvoudige buis om tot bij het voedsel te komen om het zo te kunnen opzuigen. Omdat bij vlinders doorgaans de monddelen niet geschikt zijn om te doorboren, dienen deze alleen maar om op te zuigen. Daarom zijn de monddelen van een vlinder omgevormd tot een lange oprolbare rol tong.

Eindconclusie

Het is waarschijnlijk niet altijd vlinderlust, maar ook vlinderleed. Want intensieve landbouw en dichte bebouwingen nemen hun leefgebied weg. Er zijn in Vlaanderen reeds 20 van de 68 inheemse soorten uitgestorven. Zoals de bos parelmoer vlinder. Dan zijn er nog 25 andere soorten in gevaar, zoals het gentiaan blauwtje. Sommige anderen zijn kwetsbaar, of zitten net buiten de gevarenzone, zoals de citroenvlinder. Ook klimaatverwarming is goed voor de vlinders!