De Reuzenschildpad

Reuzenschildpadden zijn landschildpadden uit het geslacht 'Geochelone'. Het zijn de grootste schildpadden op de wereld en er zijn er niet meer zo superveel van! Ze zijn dan ook beschermd. Het zijn erg fascinerende dieren waarover hieronder wat meer verteld wordt.

Classificatie:

• Stam: Gewervelden of vertebraten
• Klasse: Reptielen of Reptilia
• Onderklasse: Anapsida
• Orde: Testudines of Chelonia
• Suborde: Halsbergers of Cryptodira
• Superfamilie: Testudinioidea
• Familie: Testudinidae of landschildpadden
• Soort: Geochelone (voorvader: Geochelone elephantopus = uitgestorven)

Er zijn 14 ondersoorten reuzenschildpadden, waarvan 3 waarschijnlijk uitgestorven zijn, enkele voobeelden:

• Geochelone gigantea of Seychellen reuzenschildpad
• Geochelone nigra of Galápagos reuzenschildpad

Geschiedenis:

Galapago betekent in het Spaans:reuzenschildpad. Deze reuzenschildpadden zijn reeds ontstaan in de tijd van de Dinosauriërs. Ze zijn al meer dan 150 miljoen jaar op de wereld. Oorspronkelijk werden ze verspreid vanop het vastenland naar andere gebieden. In de 17e eeuw werden ze vooral gebruikt als voedsel van zeerovers en zeelieden.

De voorouder van de reuzenschildpad had een normale grootte en dat veranderde pas na aankomst op de eilanden. Dit fenomeen van ‘reusachtig worden’, wordt veel gezien op eiland-ecosystemen waar dieren zich niet moeten verbergen voor predators en waar geen competitie is voor voedsel.

Bouw van de reuzenschildpad:

Het succes van overleving zit hem niet in zijn snelheid, maar in zijn pantser en de bescherming ervan. Het pantser bestaat uit een buikschild en een rugschild. Het pantser wordt opgebouwd uit beenplaten en hoornschilden.

Voorkomen:

Op de Galápagos-eilanden (Westkust Equador) en andere eilanden in de oceaan (o.a. Seychellen, Mauritius, Aldabra,…).

Er bestaan 14 ondersoorten:

• Geochelone gigantea, Geochelone nigera becki, Geochelone nigera chathamensis, Geochelone nigera darwini, Geochelone nigera ephippium, Geochelone nigera guntheri, Geochelone nigera hoodensis, Geochelone nigera microphyes, Geochelone nigera nigrita, Geochelone nigera phantastica, Geochelone nigera vandenburghi, Geochelone nigera vincina, …

Kenmerken van de reuzenschildpad:

• Reptiel (koudbloedig)
• Grootste landschildpad
• Ze kunnen tot tot 1,5m lang worden en 300 kg wegen.
• Ze hebben geen vaste paartijd
• De reuzenschildpad heeft een hoog bol schild en sterke poten
• Ze kunnen extreme leeftijden bereiken :tot zo’n 150 jaar oud (oudste bekend : 269 jaar!)
• o.w.v. eilanden zijn ze niet schuw en hebben ze weinig natuurlijke vijanden.
• Ze leven in een groep en daarin neemt elke schildpad een vaste plaats in.
• Ze houden van regelmaat: Ze hebben een vaste rustplaats. Hun dagindeling hangt samen met de stand van de zon.
• Ze ontdoen zich van parasieten m.b.v. vinken.

Verschillen tussen ♂ en ♀:

Het mannetje is groter dan het vrouwtje. Het mannetje heeft grotere inkervingen in de schubben van het dak. Bij het vrouwtje is dit platter.

Verschillen met andere landschildpadden

• Hun afmetingen
• De vorm van hun pantser

Traagste landschildpad:

Test met hongerige Seychellen Reuzenschildpad: 4,57 meter per minuut of 0,27 km/uur

Voedsel:

Ze zijn niet snel genoeg om op insecten te jagen. Zijn menu is vegetarisch en dat betekent dat het dier gras, planten, struiken, mossen, vruchten, en zelfs cactussen eet. Ze kunnen maanden leven zonder een druppel te drinken.

Schildpadden zijn de enige reptielen zonder tanden of kiezen. In hun bek hebben ze enkel een paar hoornrichels. In hun maag zitten steentjes die het voedsel vermalen. Sommige reuzenschildpadden hebben bij de kop een inham of een ronde welving in pantser: hierdoor kunnen ze tijdens het eten hun kop loodrecht heffen. Dit is belangrijk ivm vegetatie (=hoger) op eilanden.

Voortplanting:

• ♀ leggen hun eieren in een zelf gegraven kuil in het zand. De 2 tot 16 eieren (met grootte van tennisbal) worden niet zelf door het vrouwtje uitgebroed, maar door de zon.
• Tijdens de paartijd houden de mannetjes een gevecht met hun pantser.
• De broedtijd duurt ongeveer 170 dagen, afhankelijk van de soort.
• Opgelet: Reuzenschildpadden zijn pas volwassenop een leeftijd van 40jaar!

Bedreigingen:

Een eerste bedreiging is dat ze veelvuldig als voedselbron voor bemanningen van schepen gebruikt werden. Een volgend probleem was de introductie van huisdieren: o.a. verwilderde honden, ratten, varkens en geiten. Dit vooral omdat hun schild hieraan niet aangepast is. Als ze zich willen terugtrekken in hun schild, ontstaat er een groot onbeschermd gat! Een volgende bedreiging zijn de bewoners op de eilanden zelf. Een laatste belangrijke bedreiging is natuurlijk de export voor handel.

Wetgeving:

De meeste reuzeschildpadden behoren tot:

• Cites A: lijst II: deze dieren zijn dus voorlopig niet bedreigd met uitsterven, maar de handel erin wordt toch gecontroleerd hun overleving te garanderen.

Alle Geochelone nigra-soorten behoren tot:

• Cites A: lijst I: deze dieren worden met uitsterven bedreigd en de handel erin is enkel in bijzondere gevallen toegestaan.