De paardenluisvlieg, een vervelend beestje!

Op de Veluwe, maar ook op andere plekken in Nederland zorgt de paardenluisvlieg regelmatig voor onrust onder paardenbezitters. Het is een luisvliegensoort die graag in de liezen, onder de staart of bij de geslachtsdelen van het paard gaat zitten. Ze kunnen ook bijten. Paarden kunnen hierdoor in paniek raken.

De Paardenluisvlieg

Hippobosca Equina
De paardenluisvlieg is een parasiet die behoort tot de Luisvliegen (Hippoboscidae). Deze vlieg heeft een lengte van 6 tot 8 mm. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes hebben vleugels. Ze zijn donkerbruin met een lichte, geelachtige tekening en hebben een breed lichaam met een kleinere platte kop. Verder hebben ze dikke pootjes met klauwtjes, waarmee ze zich kunnen vasthouden aan een vacht of verenkleed.

Leefgebied

De paardenluisvlieg komt vooral voor in weilanden waar vee wordt gehouden in een bosrijke omgeving. Hier kun je hem tegenkomen van mei tot en met oktober. Hij leeft voornamelijk in de vacht van runderen, maar ook paarden, herten en honden worden gebeten. Vooral het zwangere vrouwtje zuigt bloed, het achterlijf zwelt daardoor duidelijk op. Soms worden mensen aangevallen. In een enkel geval kan dit tot een ernstige allergische reactie leiden.

Voortplanting

De vrouwtjes van de paardenluisvlieg produceren in hun leven ongeveer vijf larven die zich eigenlijk direct verpoppen zodra ze ter wereld komen. Het voordeel hiervan is dat de larve zelf geen voedsel hoeft te zoeken. Nadeel is dat het vrouwtje maar een klein aantal larven ter wereld kan brengen. Wanneer de larve uit de pop is gekomen vliegen ze naar bomen en wachten ze tot er een groot dier voorbij komt. Daar laten ze zich dan op vallen of ze vliegen erheen.

Waarom vervelend?

Waarom is deze paardenluisvlieg nu zo vervelend? Paarden kunnen heel extreem reageren op vliegen, dazen en andere insecten. De paardenluisvlieg raken zij erg moeilijk kwijt. Ze zijn behendig in het ontwijken van staart, hoeven en mond. Hun harde, platte lijf is overal tegen bestand. Ze kunnen verbazend snel vooruit, achteruit en zijwaarts lopen. Allemaal aanpassingen aan hun parasitaire leefwijze. Raakt een paard in paniek dan is het lastig de vlieg weg te halen. Pas altijd op dat je niet getrapt wordt door je paard als je een luisvlieg wilt verwijderen! Bovendien zul je de paardenluisvlieg echt moeten pakken en vervolgens moeten doodtrappen of knijpen, wat erg lastig gaat. Overigens kan het ook een hertenluisvlieg zijn die je bij je paard aantreft, een soortgelijke parasiet, die vooral voorkomt op de Veluwe waar hij zich nestelt in de vacht van edelherten, reeën en wilde zwijnen.

Bestrijding

De paardenluisvlieg laat zich niet snel wegjagen. Van een vliegendeken of een vliegenspray zijn ze niet onder de indruk. Uit voorzorg kan het paard op de belangrijke plekken met een klein laagje vaseline ingesmeerd worden. Daar wil de vlieg niet op zitten. Ook houden ze niet van warm water. Eventueel kan Butox over de ruggengraat van het paard gegoten worden. Dit is een antivliegenmiddel voor schapen en koeien, verkrijgbaar bij de dierenarts. Echter staat niet vast dat dit volledig werkt. Tea tree olie helpt een beetje. In de wei zal het paard gaan rennen en rollen om de beestjes van zich af te schudden. Kijk in elk geval altijd uit dat je zelf niet geraakt wordt door een paard dat probeert z'n belager kwijt te raken.