Afrikaanse en Aziatische olifant: leven en karakter

De olifant, een kolossale vriendelijke reus, die spijtig genoeg tot de bedreigde diersoorten hoort, wat weet jij ervan?

Geschiedenis

Ruim 5 miljoen jaar geleden verscheen de olifant voor het eerst. Sindsdien hebben meer dan 300 soorten olifanten bestaan, waaronder de mastodont en de mammoet. Maar 25 miljoen jaar geleden bestond er een dier dat bijna zo groot was als een varken de Moeritherium , geloof het of niet maar dit was de voorvader van de olifant. De olifant is nu de laatste overlevende van de familie van de PROBOSCIDIAE, ook wel de 'slurfbeesten'.

Soorten

Er bestaan drie soorten olifanten:

• De Aziatische olifant
• De bosolifant
• De savanneolifant

De bosolifanten en savanneolifanten worden ook wel Afrikaanse olifanten genoemd.

De Afrikaanse olifant

Zijn slurf komt overeen met de neus en de bovenlip. De lippen aan het uiteinde van de slurf zijn eigenlijk 'de vingers' van de olifant. Zijn ivoren slagtanden kunnen 3m lang worden en 60 kg wegen. Ze blijven zijn leven lang groeien. Slagtanden van 30 kg zijn al uiterst zeldzaam geworden door het verdwijnen van een groot aantal mannetjesolifanten. De slagtanden zijn van groot belang omdat hij zich ermee verdedigt, hij graaft er enorme putten mee op zoek naar water. De oren zijn het gehoororgaan van de olifant en tegelijkertijd zijn temperatuurregelaar. Elk oor is ongeveer 2m² en wordt door bloedvaten doorkruist. Als hij met zijn oren wappert, kan hij zijn temperatuur tot 5°C doen dalen.

De Aziatische olifant

Deze is kleiner van gestalte ongeveer 2,5 tot 3m, terwijl de Afrikaanse al boven de 3 meter gaat. Hij heeft kleinere oren dan de Afrikaanse. Hij heeft een bol voorhoofd en een gladde huid, terwijl de Afrikaanse een wijkend voorhoofd en een gerimpelde huid heeft. Zijn achterpoten hebben vier tenen, een Afrikaanse telt er drie. Hij heeft een slurf met een grijpvinger en de Afrikaanse heeft er 2. Bij de Afrikaanse olifant hebben zowel mannetjes als vrouwtjes slagtanden en het ivoor is veel steviger dan bij een Aziatische olifant, ook hebben de vrouwtjes geen slagtanden.

Zijn leven

De olifant is het grootste deel van de dag bezig met eten (18 tot 20 uur). Hij heeft dan ook maar vier kiezen die zes keer in zijn leven wisselen. Zijn laatste kiezen worden net zoals bij ons 'wijsheidstanden' genoemd. Hij eet gras, bladeren, wortels, schors en fruit (140 kg per dag) en water drinken doet hij natuurlijk ook (100 liter per dag). De olifant heeft nood aan baden en zal makkelijk 30 kilometer afleggen op zoek naar water. Na zijn bad besmeurt hij zich met modder en zand om zich tegen de insecten te beschermen. Hij slaapt heel weinig: 4 tot 5 uur per dag. Het meeste rust hij rechtopstaand uit.

Tuinman van het oerwoud

De olifant neemt een grote plaats in het Afrikaanse landschap in. Om zijn enorme eetlust te stillen, laat hij sporen na door zich rijkelijk in de natuur te bedienen en aldus de weg voor andere dieren te maken. Hij verteert slechts de helft van wat hij eet en voedt op die manier tal van andere dieren en verspreidt allerlei gewassen. Doordat hij gaten kan graven om bij het grondwater te komen, kunnen ook andere dieren hun dorst lessen. Zijn uitwerpselen vormen goede meststof voor de grond. De insecten voeden zich ermee en leggen er hun eitjes in. Die insecten vormen op hun beurt dan weer voedsel voor andere dieren.

Karakter

De olifant is een zeer rustig dier, hij wordt enkel agressief als hij zich bedreigd of ongerust voelt. Hij gaat dan trompetteren en gaat heftig met zijn oren bewegen. Als hij zich goed voelt, brengt hij een geluid voort dat ligt tussen grommen en spinnen. Hij communiceert met zijn soortgenoten door te trompetteren of infrasone geluiden uit te zenden die tot op 10 km afstand nog waarneembaar zijn.

Babyolifantjes

Een olifant is 22 maanden zwanger, alleen de vrouwtjes natuurlijk. Bij de geboorte weegt een babyolifant ongeveer 120 kg. De band tussen moeder en kind is zeer belangrijk, zo belangrijk zelfs dat als de moeder verdwijnt, er direct voor een pleegmoeder gezorgd wordt.

Zijn sociaal leven

De olifantengemeenschap is matriarchaal . De oudste wijfjesolifant leidt de groep, zij is de matriarch. Ze bestuurt een kudde van 5 tot 15 olifanten. De mannetjes leven afgezonderd in kleine groepjes met wisselende leden. Ze voegen zich bij een kudde in de paringstijd. De olifant laat zijn familie nooit in de steek. Olifanten vechten nooit met elkaar.

De dood

Een olifant kan maximum 60 jaar oud worden. Helaas sterven niet alle olifanten aan ouderdom.
Velen worden lang daarvoor gedood om drie redenen:

• de boeren doden ze omdat ze hun oogst plunderen
• de stropers doden ze om hun ivoren slagtanden te kunnen verkopen
• of ... men doodt ze gewoonweg om hun vlees op te eten

De olifant is nog steeds een bedreigde diersoort, en speelt toch een hele grote rol in de Savannah, hopelijk zullen de stropers dit ook ooit inzien.