Drijfziekte bij zeeschildpadden

Alhoewel ze naar boven moeten komen om adem te halen, brengen zeeschildpadden het grootste gedeelte van hun leven onderwater door. Dit is waar ze eten en waar ze zichzelf kunnen beschermen tegen gevaren van buitenaf. Het kan echter voorkomen dat een schildpad niet in staat blijkt te zijn om de diepte in te duiken. Het dier blijft dan wanhopig proberen om te duiken, maar slaagt hier maar niet in. Onder dierenartsen wordt dan ook wel gesproken van drijfziekte. Het is een verzamelnaam want de oorzaken kunnen verschillen. Vaak heeft het te maken met gasvorming in het lichaam van de schildpad waardoor ze blijven drijven. Dit kan het gevolg zijn van een verstopping in het spijsverteringskanaal maar ook van een infectie of ontsteking. Hulp van een dierenarts is dan noodzakelijk.

Inhoud

• Drijfziekte of floater disease
• Oorzaken
• Verstopping door ronddrijvend plastic
• Infectie of ontsteking

Drijfziekte of floater disease

Drijfziekte is geen officiële benaming van een aandoening. Het is de vertaling van wat in het Engels onder dierenartsen ook wel 'floater disease' of 'floater syndrome' genoemd wordt. De term wordt gebruikt om een ziektebeeld te omschrijven waarbij het een zeeschildpad niet lukt om voldoende diep onder water te geraken, terwijl de oorzaken van het gebrek uiteenlopend kunnen zijn.

Drijfziekte kan voor wilde schildpadden levensbedreigend zijn. Een schildpad kan erdoor verhongeren omdat hij niet in staat is diep genoeg te duiken om aan voedsel te komen. Daarnaast bestaat het gevaar dat een schildpad wordt aangevaren door een boot omdat hij niet snel genoeg kan duiken om deze te ontwijken of ten prooi valt aan roofdieren omdat hij niet snel genoeg wel kan komen. Omdat zeeschildpadden niet anders gewend zijn dan dat ze zonder al te veel inspanning de diepte in kunnen duiken zullen ze dit wanhopig blijven proberen. Wildlife-beschermers in regio's waar veel schildpadden voorkomen herkennen deze symptomen maar al te goed.

Oorzaken

De oorzaak van de onmogelijkheid bij een schildpad om de diepte in te duiken is vaak een mysterie. Wel bestaat er een aantal mogelijk oorzaken dat moet worden langsgelopen in de zoektocht naar een oplossing voor dit acute probleem. In de meeste gevallen is het probleem dat er te veel gasvorming ergens in het lichaam van de schildpad aanwezig is. Wat deze gasvorming veroorzaakt moet door een dierenarts worden onderzocht. De meest voorkomende oorzaken zijn een verstopping in het spijsverteringskanaal of een infectie of ontsteking.

Verstopping door ronddrijvend plastic

Een probleem dat de laatste decennia veel bijdraagt aan sterfte onder dieren die leven in de zee is ronddrijvend plastic. Sommige dieren verwarren het plastic met voedsel of krijgen het per ongeluk binnen. Wanneer een zeeschildpad plastic binnenkrijgt leidt dit in veel gevallen tot een verstopping van het spijsverteringskanaal, waarna gasvorming ontstaat. Zonder ingrijpen van een dierenarts kan dit niet worden opgelost. Het dier moet dan het geluk hebben dat het door bijvoorbeeld een visser, een milieuorganisatie of de kustwacht wordt gespot en over kan worden gebracht naar een in reptielen gespecialiseerde dierenarts.

De Britse krant The Telegraph berichtte in maart 2016 nog dat het aantal zeedieren waarvan was gerapporteerd dat ze in de problemen waren gekomen door ronddrijvend plastic was toegenomen van 270 naar bijna 700 op jaarbasis. Wetenschappers van de Australische University of Queensland waarschuwden zelfs al dat plastic op deze manier ook op ons bord terecht kan komen omdat wij vissen eten die het materiaal binnenkrijgen. Daarbij deden ze de voorspelling dat er tegen 2050 meer plastic dan vis in de zee zit (Schuyler, c.s., 2012). Dit voorspelt dus ook voor de zeeschildpad weinig goeds.

Infectie of ontsteking

Een andere mogelijke oorzaak van wat wel wordt aangeduid als drijfziekte is een infectie of ontsteking ergens in het lichaam. Wanneer een schildpad te maken krijgt met een infectie kan dit leiden tot zwelling en daarmee gasvorming. De aanwezigheid van te veel lucht in het lichaam van de schildpad kan het onmogelijk maken om diep onder water te geraken. Wanneer het dier het geluk heeft dat het door bijvoorbeeld een dierenbeschermingsorganisatie wordt gespot dan heeft het een goede kans om te overleven. Een behandeling met antibiotica kan het probleem in veel gevallen verhelpen. Met het verdwijnen van het gas zal ook het duiken weer als vanouds gaan.