De zwarte ooievaar broedt niet langer in Nederland

De zwarte ooievaar is een bijzondere vogel, nog specialer dan zijn witte zusje. Het dier broedde ooit in Nederland, maar dat is al tientallen jaren verleden tijd. In de Gelderse Poort probeert men er alles aan te doen om de zwarte ooievaar terug te laten komen. Maar wat is nu het verschil tussen een gewone ooievaar en de zwarte ooievaar?

Augustus is de trekmaand voor de zwarte ooievaar

Augustus is de trekmaand voor de zwarte ooievaar. In het zuiden van het land kwam in 2010 een groep van wel 35 dieren aan de grond in de Groote Peel in het grensgebied van Limburg en Noord-Brabant.

De trek van de ooievaar

In augustus, begin september vliegen de meeste ooievaars naar Afrika om daar te overwinteren. Ook de zwarte ooievaar doet dat. De dieren die in Nederland gezien worden zijn dan vaak afkomstig van Belgie waar ze hebben gebroed. Anderen maken hun nesten in de moerasgebieden in Oost-Europa. Vooral in Polen is de zwarte ooievaar een veelvoorkomende broedvogel. Overigens vliegen veel ooievaars niet direct naar de hitte van Afrika. Velen maken eerst nog wat omzwervingen in bijvoorbeeld Duitsland en aanvaarden dan de lange tocht naar het andere continent.

Rustgebied van de ooievaar

Ooievaars zoeken bij slecht weer een gebied uit waar ze kunnen rusten. De zwarte ooievaar strijkt in dat geval vaak neer in het Peelgebied. Normaal gesproken zijn ooievaars erg schuw, dit in tegenstelling tot de gewone ooievaar. Die vindt het namelijk heerlijk om onder de mensen te zijn. Jonge zwarte ooievaren zijn overigens wel altijd heel erg mak en kunnen mensen tot een paar meter naderen.

Verschil zwarte ooievaar en de gewone ooievaar

Het verschil tussen de zwarte ooievaar en de gewone ooievaar is vrij duidelijk:

• De zwarte ooievaar is kleiner dan de gewone ooievaar
• De zwarte ooievaar heeft een opvallende zwarte nek en zwarte vleugels
• De buik en de onderstaart van de zwarte ooievaart zijn wit
• De witte ooievaar heeft veel meer wit op de vleugels
• Snavel en poten van beide soorten ooievaars zijn rood, maar de zwarte ooievaar is ook rood rond de ogen

Zwarte ooievaar kleppert niet als hij verliefd is

Een ander groot verschil met de witte ooievaar is dat de zwarte ooievaar niet kleppert tijdens het liefdesspel. De witte ooievaar doet dit juist wel en dat is dan ook direct het belangrijkste kenmerk van het dier. Dit heeft te maken met het feit dat zwarte ooievaars altijd met groepen tegelijk broeden en vlak bij elkaar in de buurt zitten. Zwarte ooievaars praten daardoor veel meer met elkaar en hebben veel meer geluiden om zaken aan elkaar kenbaar te maken. De geluiden die ze de wereld insturen zijn overigens voor mensen bijna niet te horen. De zwarte ooievaar maakt vooral ’s nachts geluid als hij overvliegt.

Ooievaars nest

Het nest van de zwarte ooievaar is net als dat van de witte ooievaar opgebouwd uit takken. Ieder jaar komt hetzelfde paar weer naar hetzelfde nest. Wel wordt het steeds groter doordat het stel er voortdurend zaken bij aan bouwt. Het nest wordt vaak gemaakt in oude hoge bomen, op rotsrichels of bij de ingang van grotten.

Wat eet de zwarte ooievaar?

De zwarte ooievaar eet onder meer:

• Andere amfibiëen
• Visjes
• Kleine zoogdieren

De zwarte ooievaar broedt niet langer in Nederland

Ooit broedde de zwarte ooievaar gewoon in Nederland, dat is al vele tientallen jaren geleden. Dat de dieren niet meer in Nederland broeden heeft te maken met het feit dat hun broedgebied is verdwenen. De zwarte ooievaar zorgde namelijk voor nakomelingen in de ooibossen langs de rivieren. Sinds het verdwijnen daarvan is ook het broedgebied verdwenen.

De Gelderse Poort

In de Gelderse Poort aan de oostkant van Nijmegen wordt wel geprobeerd om de zwarte ooievaar opnieuw te laten broeden. Dit gebied dat 3000 hectare groot is, is zo ingericht dat de zwarte ooievaar er goed zou kunnen broeden. Boerengrasland en akkers hebben plaatsgemaakt voor bloemrijke graslanden, ruigtes, struwelen en jonge bossen. De zwarte wouw heeft het er inmiddels zo op z’n gemak dat hij wel al weer in het gebied broedt.