Infectieuze Coryza of acute snot bij kippen

Infectieuze Coryza of snot bij bij pluimvee kwam in het verleden vooral voor in die delen van de wereld met een warm klimaat, maar in gebieden met een gematigd klimaat kan de ziekte ook optreden. Sinds 1930 is deze ziekte ook in Nederland en België een bekend verschijnsel. Het is in de regel een acute aandoening die sterk infectieus is en na het uitbreken ook een chronisch karakter kan krijgen. Vooral oudere kippen zijn gevoelig voor deze infectie. Bij jongere dieren zijn de ziekteverschijnselen minder heftig en is ook de ziekteduur korter. De kippen krijgen met name een ontsteking van de voorste luchtwegen waarbij de neusholte en de neusbijholten ontstoken raken.

De veroorzaker

De veroorzaker van Infectieuze Coryza is de bacterie Avibacterium paragallinarum. Deze werd vroeger ook Haemophilus paragallinarum genoemd. Infecties vinden plaats zoals door de slijmvliezen van oog en neus. Het zijn vooral de besmette dragers die de bacterie overdragen en wel via waterdruppels in de lucht, het drinkwater of via direct contact. Ook bedrijfscontacten kunnen een besmettingsbron zijn waarbij ook passieve dragers zoals transportmiddelen de bacterie kunnen overbrengen. Dit risico is niet erg groot omdat de bacterie slechts korte tijd buiten de gastheer kan overleven. In het drinkwater overleeft de bacterie vier uur. Door zonlicht (vv-licht) sterft de bacterie. Ook sterft de bacterie door uitdroging en zijn desinfecterende middelen eveneens effectief om de bacterie te doden. Is een koppel eenmaal besmet dan zal het koppel steeds dragers blijven bevatten. Het is daarom van belang bij dergelijke koppels voldoende hygiënemaatregelen te treffen om besmettingen te voorkomen.

Buitenlopend pluimvee

Pluimvee dat buiten loopt, zoals bij de meeste hobbydierhouders het geval is, loopt een verhoogd gevaar voor besmetting indien zich in de omgeving een besmet bedrijf bevindt. De bacterie kan zich namelijk verspreiden door het ventilatiesysteem van een geïnfecteerd bedrijf. Opgemerkt moet worden dat in de industriële pluimveehouderij deze ziekte goed onder controle is en dat het vooral de import van kippen uit het buitenland voor hobbydierhouders vaker een bron van besmetting is. De 'echte' hobbydierhouders die hun ras willen verbeteren betrekken hun materiaal veelal van collega hobbykwekers en daarbij zijn de besmettingsgevaren vele malen minder.

Symptomen

Bij acute snot of Coryza zien we de volgende verschijnselen. Er is sprake van ademhalingsproblemen. Daarbij worden rochelende geluiden gemaakt en ook de koppen worden dikker. Dit is een gevolg van de ophopingen van vocht in de neusbijholte en de huid onder het oog. De neusbijholten die overvol zijn met etterige taaie vloeistof. Ook de ogen kunnen aangetast zijn en dicht gaan zitten. Uit de ogen en neus vloeit etterig vocht. Water en voer wordt minder opgenomen en er is sprake van diarree. De kippen vermageren.

De eiproductie loopt zienderogen terug. Er is sprake van een verminderde eiproductie van 10% tot 40%. Ook sterven er kippen met percentages van soms meer dan 20%. De ziekteverschijnselen strekken zich uit over een periode van twee tot drie weken. Bij oudere kippen die gevoeliger zijn voor deze ziekte, duurt de ziekte langer. Jonge kippen hebben ziekteverschijnselen die niet zo heftig zijn en ook de ziekteduur is korter dan bij oudere kippen.

Snel behandelen

Start zo snel als mogelijk met een behandeling omdat de kans op herstel dan het grootste is. Ga met de meest zieke dieren naar de dierenarts omdat die het best een sluitende diagnose kan stellen. Vaak wordt verkoudheid namelijk wel aangezien voor snot. Maar bij verkoudheid zijn de oogleden niet opgezwollen, maar kunnen de kippen wel een loopneus hebben. Ook houden ze hun snavel dan wat open omdat ze door de slijmophoping niet meer goed door hun neus kunnen ademhalen. Verkoudheid is vaak een gevolg van slechte huisvesting waarbij sprake is van vocht en tocht op het hok.

Dragers

Heeft de besmetting eenmaal toegeslagen dan is er een risico dat de ziekte weer terugkomt. Is een koppel kippen eenmaal besmet geweest dan blijven in het koppel dragers van deze ziekte aanwezig. Zijn er dan om welke reden dan ook omstandigheden aanwezig die het weerstandsvermogen van het koppel verminderen dan kan de ziekte de kop weer opsteken.

Diagnose

De diagnose van deze ziekte is een zaak van deskundigheid. De ziekte kan namelijk verward worden met diverse andere ziektes en daarom is het als leek gewenst de dierenarts de diagnose te laten stellen. Ook kan coryza optreden in combinatie met meer ziektekiemen die alles alleen maar verergeren.

Aankoop

Het zal duidelijk zijn dat wanneer je enkele kippen wilt gaan houden je deze kippen het best kunt betrekken bij hobbydierhouders die aan rasverbetering doen en hun kweekmateriaal betrekken bij andere hobbydierkwekers. Dit zijn kwekers die zorgvuldig hun kweekmateriaal kiezen, niet alleen op het exterieur van de kippen, maar ook op gezondheid. Kippen afkomstig uit het buitenland, zijn namelijk toch een risicofactor die men niet mag veronachtzamen. De industriële kippenhouders hebben dit risico goed ingedekt, de hobbydierhouders kunnen hun kippen het beste kopen bij de echte ‘hobbyisten’.

Lees verder

• Hobbykippen: Kippen als hobby (special)