Leghennenhouderij: type's huisvesting

Er zijn veel verschillende manieren om leghennen te kunnen huisvesten. Tot januari 2012 werden de meeste kippen in een legbatterij gehouden, tegenwoordig is dit omwille van het dierenwelzijn niet meer toegestaan en zijn er andere betere systemen. Dit zijn bijvoorbeeld: de verrijkte kooi, een scharrelstal met en zonder uitloop en een volièresysteem. In al deze systemen hebben de kippen meer ruimte en kunnen ze soortspecifiek gedrag beter uitvoeren.

Legbatterij

De traditionele legbatterij is verboden in de EU sinds 1 januari 2012. De legbatterij had een aantal eigenschappen die het dierenwelzijn niet bevorderde. De dieren leefden op een zeer klein oppervlak, ze hadden geen mogelijkheid om hun natuurlijke gedrag, zoals stofbaden, uit te voeren en ook een zitstok en legnest ontbrak in de legbatterij.

In een legbatterij zaten de kippen met vier of vijf dieren samen in een kooi, per dier was er ongeveer 550 cm2 kooioppervlakte beschikbaar. Om ervoor de zorgen dat de kippen elkaar niet gingen verwonden mochten de snavels gekapt worden. De legbatterijkooien waren gemaakt van metaal en de bodem van gaas. Hierdoor viel de mest door de kooibodem en werd deze op de mestband opgevangen en afgevoerd. Hierdoor hoefden de kippen niet in hun eigen mest te blijven staan. Alle eieren die gelegd werden rolden naar voren in een eiergoot, de bodem was namelijk iets naar voren hellend. De legbatterij was dus qua arbeid en hygiëne wel een zeer goed systeem.

De verrijkte kooi

De verrijkte kooi is een alternatief voor de legbatterij die wel nog is toegestaan. De kooien lijken relatief veel op elkaar, maar toch zijn er een aantal verschillen. In een verrijkte kooi hebben de kippen meer ruimte per dier, namelijk 750cm2. De kooien zijn ook vijf centimeter hoger dan de traditionele legbatterij. Ook hebben ze de beschikking over twee zitstokken per kooi, een afgesloten legnest met niet metalen bodem en ze hebben een zandbakje om te kunnen stofbaden. Bij de verrijkte kooien is het net als bij de legbatterij toegestaan om snavels te kappen.

Volièresysteem

Het volièresysteem wordt door steeds meer mensen als een erg goed alternatief systeem gezien. Dit systeem wordt ook wel etagestal genoemd, de kooi is namelijk ingedeeld in meerdere etages. Op de bodem van de stal bevindt zich strooisel waarin de dieren kunnen scharrelen en kunnen zandbaden. De dieren kunnen ook omhoog vliegen naar de etages, hier bevinden zich de legnesten, rustruimtes en het water en voer. Doordat deze verschillende voorzieningen bij een volièresysteem verdeeld zitten over de etages zitten de dieren elkaar minder in de weg. Kippen krijgen in dit systeem ook meer beweging en ze kunnen hun natuurlijke gedrag beter uitvoeren.
Voor de boer is dit een handig systeem omdat hij meer kippen per vierkante meter grondoppervlak kan huisvesten, per dier moet er 1111cm2 ruimte beschikbaar zijn, maar hieronder vallen ook de legnesten en andere etages.

Scharrelstal zonder uitloop

In een scharrelstal zonder uitloop lopen de kippen los rond door een grote ruimte. De bodem is bedekt met strooisel waar de dieren in kunnen scharrelen, hier komt de naam ook vandaan. Per vierkante meter mogen negen kippen gehouden worden. Er zijn ook zitstokken in de stal aanwezig, elke kip dient 15 centimeter zitstokstokruimte te hebben. Het voer wordt aangeboden in een voergoot die wordt gevuld via een ketting of vijzel uit een silo buiten de stal, elke kip moet 10 centimeter voerbakruimte tot zijn beschikking hebben. Drinkwater wordt meestal verstrekt via drinknippels of drinkgoten. In scharrelstallen moet minstens 10 uur per dag licht zijn en de kippen dienen een 8 uur durende ononderbroken donkere periode te hebben. In scharrelstallen zonder uitloop is het toegestaan om snavels te kappen en preventieve medicatie toe te dienen.

Scharrelstal met uitloop

De scharrelstal met uitloop wordt meestal ook wel de vrije uitloopstal genoemd. Hierbij hebben de kippen de mogelijkheid om naar buiten te gaan. Voor de uitloop geldt als eis dat er meerdere toegangspunten moeten zijn, met een totale lengte van 2 meter per 1000 kippen. Ook moet er in de uitloop beschutting zijn voor de kippen tegen roofdieren en slecht weer. In de Nederlandse wet staat echter nergens hoeveel beschutting er in een uitloop aanwezig moet zijn, in feite is een simpel struikje dus ook al genoeg. Doordat kippen prooidieren zijn zullen ze meestal niet ver de uitloop in gaan, maar heel dicht bij de stal in de buurt blijven. Hierdoor hebben vaak niet alle kippen de mogelijkheid om naar buiten te gaan.