Vissoorten: De bittervoorn

De bittervoorn, een van de kleinste karperachtigen in de Europese wateren. De vis heeft een gemiddelde lengte van 5 tot 7 cm en leeft voornamelijk in kleine scholen. Het leefgebied van de bittervoorn heeft belang bij zoetwatermosselen vanwege de unieke manier van voortplanting. Het voedsel bestaat hoofdzakelijk uit plantaardig voedsel, algen spelen hierin de voornaamste rol.

• Wetenschappelijke naam:
• Rhodeus Amarus
• Nederlandse naam:
• Bittervoorn
• Familie:
• Cyprinidae (karpers)

Bittervoorn

De bittervoorn leeft voornamelijk in kleine schooltjes van een aantal tot tientallen vissen. In het voorjaar zullen de mannelijke exemplaren vaak individueel leven, dit heeft met name te maken met de voortplanting welke rond het voorjaar plaatsvindt. De voortplanting vindt plaats op een unieke manier waarbij gebruik wordt gemaakt van de zoetwatermossel. Het leefgebied is hierdoor ook afhankelijk van het leefgebied van de zoetwatermosselen. Bittervoorns zijn kleine vissen welke voornamelijk leven van plantaardig voedsel. Algen vormen hierbij de belangrijkste bron van voeding.

Kenmerken

De bittervoorn behoort tot de karperachtigen. Het is een van de kleinste soorten welke onderdeel is van de familie cyprinidae (karpers).

De bittervoorn heeft veel weg van de voorn en de brasem. Net als de brasem beschikt de bittervoorn over een zeer hoge en redelijk smalle bouw van het lichaam. De bittervoorn heeft relatief grote schubben ten opzichte van het formaat van de vis, en heeft een onderstaande bek.

Kleuren

De kleur is ongeveer gelijk aan die van een voorn, zilverglanzende flanken. Net als bij de voorn is ook de rugzijde grijsgroen. De bittervoorn heeft een glanzende zijlijn vanaf de rugvin tot de staart, met een licht blauwgroene streep. De buik is wit of heeft een licht rode gloed. Verder is een bittervoorn te herkennen aan een oranje vlekje in de bovenste rand het oog.

Lengte

• Maximale lengte: 10 cm
• Gemiddelde lengte: 5-7 cm

Leeftijd

• Maximale leeftijd: 5 jaar
• Gemiddelde leeftijd: 2-3 jaar

Voedsel

De bittervoorn is een fytoplanktivoor en leeft voornamelijk van plantaardig voedsel. Als voornaamste voedingsbron worden algen gegeten. De bittervoorn gebruikt verder dierlijk voedsel en plantaardig afval als voedingsbronnen. Als dierlijk voedsel worden voornamelijk kleine insecten, larven en wormen gebruikt. De jongen leven vooral van zoöplankton.

Verspreiding en leefgebied

De bittervoorn komt voornamelijk voor in Midden- en Oost-Europa en streken rond de Zwarte Zee. De bittervoorn komt voor in stilstaand en langzaam stromend water. Hierbij kan gedacht worden aan wateren als poldersloten, kleine vijvers, rivieren, meren en plassen. Op hoge zandgrond komt de bittervoorn minder voor.

De vis bevindt zich meestal in relatief ondiep water. Hierbij gaat het vooral om wateren welke plantengroei en algengroei hebben. Voornamelijk komt de bittervoorn voor in de buurt van de plantenrijke oeverzones. In Nederland is deze vaak terug te vinden in wateren welke een diepte hebben van 50 cm of meer.

Het is belangrijk voor de bittervoorn dat de bodem van de wateren waarin deze leeft niet te modderig is. De vis is afhankelijk van de aanwezigheid van zoetwatermosselen vanwege de manier van voortplanten. Door de afhankelijk van zoetwatermosselen is de bittervoorn relatief kwetsbaar. Wanneer wateren uitgebaggerd of schoongemaakt worden loopt voornamelijk de mossel gevaar.

Voortplanting

De bittervoorn heeft een unieke vorm van voortplanting. Hierbij wordt gebruikt van de zoetwatermossels. Hierdoor is de bittervoorn dan ook afhankelijk van het gebied waar de grote zoetwatermosselen(zwanenmossel, schildersmossel) leven. De eitjes worden in de mossel gelegd. Bevruchting vindt plaats in de kieuwholte van de mossel. De eieren kunnen worden gelegd van april tot en met augustus.

Bij uitkomst van de eitjes zullen de larven verblijven in de mossel. Deze wordt gebruikt als bescherming tegen predatie. Vanaf het moment dat de larven van de bittervoorn kunnen zwemmen zullen deze de mossel verlaten.