Hoe ontstaat een tsunami?

Na al die jaren dat er tsunami's zijn geweest kunnen we ze nog steeds niet stoppen. Maar hoe ontstaan tsunami's dan? Wat zijn de oorzaken en is het mogelijk dat er nog 'mega tsunami's' kunnen voorkomen op deze wereld? Daar wordt in dit artikel antwoord opgegeven.
Een tsunami kan op verschillende manieren ontstaan. De meest voorkomende oorzaak is een aardbeving in de zee. Oftewel een zeebeving. Hieronder staan de drie oorzaken:

Aardebeving (zeebeving)
Meteoriet
Vulkanisme

Aardbeving (zeebeving)

Het begint meestal met een aardbeving onder water (zeebeving). Deze beving ontstaat doordat 2 aardplaten tegen elkaar botsen. Als die platen dan over elkaar gaan schuiven komen er grote spanningen en komt er een hoop energie vrij. Daardoor ontstaan schokken die je op de aarde aanvoelt als een aardbeving. In zee komt de energie van de beving uit op het wateroppervlak. Gaat de zeebodem omhoog dan gaat het water ook omhoog. Het gebied rond de beving wordt het epicentrum genoemd.

Door de beving gaat het wateroppervlak trillen en komen er cirkelvormige golven van niet meer dan een aantal decimeter. Deze rimpeling heeft op open zee totaal geen gevaar. Schepen kunnen er makkelijk overheen varen en hebben er geen last van. Die rimpeling brengt een groot gebied water in beweging.

Bron: Aliekens, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Door nieuwe trillingen komt het water steeds verder van het epicentrum af. De golven delen zichzelf in steeds meer golven. Dit geeft precies hetzelfde effect als een steen die in het water wordt gegooid. Dan ontstaan er ook cirkelvormige golven rond de plek waar de steen het water in ging.

Als de tsunami dichter bij de ondiepe kust komt, komt ook het grondeffect in actie. Dat houdt in dat de voorkant van de golf meer weerstand heeft dan de achterkant van de golf. Daardoor komt de achterkant van de golf steeds dichter bij de voorkant en ontstaat er druk. Het water kan dan maar een kant op en dat is omhoog. Hoe dichter bij de kust hoe hoger de bodem dus meer druk waardoor de golf steeds weer hoger word. Als de achterkant van de golf tegen de voorkant botst dan wordt de golf nog hoger. Door het klimmen van de golf ontstaat er zuiging aan de voorkant van de golf waardoor het waterpeil aan de kust ver terugloopt. Met die zuiging loopt het water 10 tot honderden meters terug. Dat duurt ongeveer 1 tot 10 minuten. Als de golf de kust bereikt neemt het alles mee wat los of vast zit. Een tsunami bestaat meestal niet uit 1 golf maar uit meerdere. Als je al die golven overleeft hebt ben je nog niet klaar want het water gaat ook met dezelfde snelheid weer terug naar de zee waardoor je zo meegesleept kan worden in de snelle stroming.

Meteoriet

Door een meteorietinslag kan ook een tsunami ontstaan. Daar zijn al films over gemaakt en onderzoeken naar gedaan. Uit het onderzoek blijkt dat de inslag van zo’n meteoriet die met hoge snelheid op de aarde komt een golf kan veroorzaken die ongeveer 125 meter hoog kan zijn. Je kunt het ook vergelijken met een steen die je in water gooit. Daardoor komen er kleine golfjes. Hoe harder je de steen gooit en hoe groter hij is hoe groter de golven.

Vulkanisme

Als een eiland of een deel van een eiland door vulkanische activiteiten in zee valt kan er ook een tsunami ontstaan. Er kan een stuk van een eiland afbreken omdat er een scheur in zit. Er wordt ook gedacht dat een deel van het eiland ‘’las palmas’’ zal afbreken omdat daar een breuklijn in zit. Er zou dan een rotsblok van 500 kubieke kilometer met 360 kilometer per uur de zee instorten en als dat dan de bodem raakt zou er volgens onderzoekers een mega tsunami ontstaan die New York en Boston volledig vernietigt met een golf van 100 meter hoog en een snelheid van 800 km per uur. Deze theorie is bedacht door Simon Day en Steven Ward.

Hoe ontstaat een tsunami?

Aardbeving (zeebeving)

Meteoriet

Vulkanisme

Bronnen en referenties