De Himalaya, waar de eeuwige sneeuw ligt

Warm aankleden! De fascinerende bergwereld van de Himalaya in Azië heeft veel te bieden: de hoogste berg ter wereld, exotische dieren en altjd ijs....

IJle lucht

De lucht bovenop een berg is behoorlijk ijl. Hoe hoger je komt, des te moeilijker wordt het ademen. Normaal gesproken hebben mensen vanaf een hoogte van 6000 meter een zuurstofapparaat nodig. Rasechte Tibetanen kunnen echter zonder veel moeite rond en op de bergen rondlopen. Net zo als Reinhold Messner, die als eerste mens de 8846 meter van de hoogste berg ter wereld zonder zuurstoffles beklom: de Mount Everest. Ook de Yaks, de grote ruig behaarde runderen van de hooggebergten, maakt het extreme zuurstofgebrek niets uit.

Gevlekte sneeuwluipaarden

Heel langzaam wordt het licht, een ijzig koude morgen. Alles is stil, maar plotseling is er een zacht gesnor te horen. Zit er een verdwaalde kat in de bergen? Zeer onwaarschijnlijk! Het snorren komt van een sneeuwluipaard, die net op rooftocht is geweest. Hij is moeilijk te herkennen, want zijn vlekken en stippen zijn een prima camouflage. Last van de kou heeft hij niet, hij wordt daartegen beschermd door zijn dichte, langharige vacht. In de zomer gaat de sneeuwluipaard hoger de bergen in, tot zo'n 6000 meter. Bij deze trektocht verlenen zijn met dichte vacht bedekte voeten hem goede diensten. Hij kan ermee over de sneeuw lopen, zonder er in weg te zakken. Een sneeuwluipaard opsporen is niet zo makkelijk: het dier is zeer schuw en meestal later op de avond of zeer vroeg in de morgen onderweg. Het liefst eet hij steenbokken, marmotten en wilde berggeiten. De roodbruine berggeit is de enige diersoort die in de Himalaya niet bedreigd wordt. Meestal bevindt hij zich op hoogtes tussen 3500 en 5000 meter en probeert uit de poten van de hongerige sneeuwluipaarden te blijven.

Altijd ijs

Wat voor onze koeien de weides zijn, zijn voor de yaks de reusachtige bergen van de Himalaya. Goed, helemaal boven, waar ambitieuze extreme sportbeoefenaars hun vlaggen in het eeuwige ijs planten, zul je geen yak meer vinden. Maar tot 6000 meter hoogte voelen deze bergreuzen zich daar prima thuis. Vroeger hebben de yaks ook in lager en warmer gelegen gebieden geleefd. Door jacht en achtervolging door de mens zijn ze echter steeds hoger de bergen in gedreven. Vandaag de dag wordt de yak door uitsterven bedreigd.

Uitstekende klimmers

De yak is het enige bergdier dat zichzelf nuttig heeft gemaakt voor de bewoners van de Himalaya, en dat al 3000 jaar.
Inmiddels kunnen de Tibetanen zich een leven zonder deze ruige runderen niet meer voorstellen. De yak is voor de boeren een koe, schaap, ezel en rund tegelijk. Is er iets dat vervoerd moet worden? Geen probleem, de yak neemt de vracht wel op zijn rug. Loodzware lasten draagt hij makkelijk en ondanks zijn stoere uiterlijk is hij een voortreffelijke klimmer, zelfs in zeer onherbergzame gebieden. Een ideaal dier voor karavanen, die zich langzaam voortbewegen langs de smalle bergpaden. De bergrunderen zijn ook heel gemakkelijk te houden: ze eten overwegend gras en (bloem)bollen. Ze grazen 's morgens en 's avonds en eten - uit noodzaak - alles, wat ze aan planten vinden kunnen. De rest van de tijd brengen ze rustend door, met herkauwen. Als een groep yaks zich bedreigd voelt, nemen ze een stelling in: de volwassen dieren gaan in een kring om de kalveren heen staan. Hun koppen houden ze naar beneden, hun horens naar voren gericht. Een geweldig gezicht zijn de naar voren gedraaide horens, het is echter ook een prima verdedigingswapen.

Wol, melk en mest

Yaks zijn zo waardevol voor de bergbewoners, dat alleen de oude dieren geslacht worden. En een yak kan tot 25 jaar oud worden. De huid van de dode dieren wordt als tentbedekking verwerkt. Uit de lange plukken worden touwen en dekens gemaakt en van de wol maakt men kleding. Overigens: een yak heeft zelfs lange haren op zijn staart. De vrouwtjesyak geeft rond de 400 liter melk per jaar. Uit deze buitengewoon vette melk wordt kaas en boter gewonnen. Zeer ongewoonlijk voor ons: de Tibetanen doen deze boter in hun thee! Hoe zou dat toch smaken? Gedroogde yak-mest dient in deze kale, boomloze omgeving als verwarmingsmateriaal. Het enige wat nog ontbreekt is dat de yak 's morgens vroeg kraait en voor de eieren bij het ontbijt zorgt....

Geheimzinnige Yeti.....

Sinds honderden jaren gaan er vele verhalen de ronde over een mysterieus wezen, dat in de bergen van de Himalaya leven zou: de Yeti. Ook bergbeklimmer Reinhold Messner beweert, dit zeldzame schepsel gezien te hebben: 'De Yeti is 2,20 m. groot, heeft een dik vel, is een nachtwezen en eet yaks.' Hij beschrijft hem als een zeer zeldzame, reusachtige berensoort.
Anderen spreken van een reuzenaap of sneeuwmens. Wie weet, misschien brengt de wetenschap er ooit nog eens duidelijkheid over.....