Stokstaartjes, een sterke groep roofdieren

Stokstaartjes, ook wel aardmannetjes genoemd, behoren tot de sociaalste zoogdieren ter wereld. Hun samenwerking zekert de kleine dieren het overleven in de Afrikaanse Kalahari. Als groep lukt het hen zelfs gevaarlijke roofdieren, zoals slangen of jakhalzen te verdrijven.

Welke trucs stokstaartjes gebruiken om in het te overleven

Stokstaartjes behoren tot de familie van civetkatachtige en leven in groepen van tot veertig dieren. Ze meten zonder staart net 30 centimeter, toch demonstreren zij indrukwekkend, dat dat geen maatstaaf is: Afwisselend zijn enkele dieren wakker, terwijl de rest van de kudde op voedingsjacht gaat. En hoewel meestal alleen het ranghoogste vrouwtje nakomelingen baart, zorgen ook de andere stokstaartjes liefdevol voor de kleintjes.

Goede opvoeding

Hoog overeind zit een volwassene stokstaartje in de Kalahari met vier kleintjes om zich heen die de omgeving verkennen. Het volwassen dier is niet de moeder, maar – zoals bij stokstaartjes vaker voorkomt – een ander lid van de kudde, dat op dat moment aan het babysitten is. Waakzaam houdt hij de omgeving in de gaten. Af en toe knuffelt hij met de kleintjes of haalt een eigenwijs kleintje terug naar zijn omgeving. Vreemd genoeg geven sommige vrouwtjes tijdens het babysitten zelfs melk, hoewel zij geen jongen gebaren hebben.

Geen eten tijdens het babysitten

De oppassers dragen een grote verantwoording: Ondanks de beste voorzorgen overleeft alleen elk vierde jong. Daarom nemen alle dieren hun opgave ernstig. Terwijl ze oppassen, nemen de babysitters geen voeding tot zich en verliezen zo op één dag tot 2 procent van hun lichaamsgewicht.

Eigen leraar voor elk klein stokstaartje

Zodra de kleintjes oud genoeg zijn om ook vaste voeding tot zich te nemen, krijgt ieder zijn eigen leraar die hun laat zien waar en hoe prooi te vinden is. Op deze manier leren de jongen – in het begin nog spelenderwijs – hoe zij in het wild kunnen overleven.

Afwisselend wakker zijn

Stokstaartjes die overdag actief zijn, zijn bijna altijd op jacht naar voedsel. Dit bestaat hoofdzakelijk uit insecten, spinnen, schorpioenen en andere kleine dieren die vooral in de aarde te vinden zijn. En daar beginnen de problemen. Want stokstaartjes hebben een heleboel natuurlijke vijanden die daarop wachten tot een dier, die net met zijn kop het zand insteekt, te verrassen.

Wachters melden welke vijand nadert

Opdat zoiets niet gebeurt, hebben de stokstaartjes een uitgekiend alarmsysteem bedacht: Afwisselend houdt altijd één dier van de kudde de wacht. Ontdekt de wachter een vijand, geeft hij meteen een schril alarmtoon. Aan de toon herkennen de andere meteen om welke vijand het gaat. Meldt de wachter een vijand in de lucht, bijvoorbeeld een vechtarend, betekend dat: Red je! En wel zo snel mogelijk. In een bliksem verdwijnen de stokstaartjes, in diverse beschermhollen die ze hiervoor hebben gemaakt.

De groep verdrijft zelfs slangen en jakhalzen

Wordt een vijand op de grond gemeld, bijvoorbeeld een slang of een jakhals, proberen de aardmannetjes de indringer in groepsverband te verdrijven. En dit meestal met verbazingwekkend succes! Hoe groter de groep is, hoe zekerder de stokstaartjes leven, omdat er altijd genoeg wakers ter beschikking staan.