Wat gebeurt er in de lente met de natuur?

De eerste dag van de lente heeft iets magisch, het is het moment waarop de dag en de nacht overal ter wereld bijna even lang duren. In ons land duurt de dag waarop de lente begint ongeveer tien minuten langer dan de nacht, dit is het gevolg van de tijdstippen waarop de zon op- en ondergaat. Met deze periode word de winter afgesloten. Een koude periode, waarin veel in de natuur verstopt en weg was. Bij ons begint de lente vaak op 20 maart en eindigt deze periode meestal op 21 juni. Waaraan kunnen we zien dat de lente gaat komen en wat gebeurt er precies in de natuur als de lente komt?

Inhoud

• De lente zet de natuur in beweging
• De cirkel van vernieuwing
• Voorjaarszon
• Vroege vogels luiden de lente in

De lente zet de natuur in beweging

Vroeg in het voorjaar komt er in de natuur van alles in beweging. Het bevroren water van de winter gaat smelten en stromen. Door dit smeltwater en regenbuien kan het gebeuren dat sloten, beekjes en rivieren soms overstromen. De vruchtbare humuslaag die voortgekomen is uit het herfstafval, wordt nu langzaam opgenomen. Elk jaar is de lente weer een wonderlijk iets. Alles wat verstopt was in de winter, komt in de lente naar boven. Als je dacht dat iets dood was, dan komt het nu tot leven. Denk bijvoorbeeld aan een verdorde tak aan een boom, in het voorjaar komen er opeens knoppen aan en blijkt hij te gaan bloeien. En dit zijn niet de eerste tekenen waar je aan kunt zien dat de lente komt. De eerste verschijnselen waren al eerder aan de gang en vonden plaats diep in de grond.

Onder de grond

Onder de grond zijn de eerste tekenen al gaande, want alle planten zijn bezig zich opnieuw te verbinden met de aarde. Zaadkiemen zijn bezig om hun wortels te vormen en ook alle bomen en struiken die overwinterd hebben, zijn bezig hun wortels uit te breiden. Voordat je de eerste bloembollen boven de grond uit ziet komen, hebben ze in de grond al nieuwe haarwortels gevormd. Nadat ze 'geworteld' hebben groeit de plant uit de aarde omhoog, richting het licht waar de eerste zonnestralen op hun schijnen en zien wij als mensen dat de lente begint.

De cirkel van vernieuwing

In de natuur zie je door de veranderingen die komen gaan een soort van 'belofte', de levenskracht van de natuur is bijeen geperst in zaden, wortels en knoppen. Daarna begint het ontkiemen, de zaden springen open en laten hun uitlopers door de vaak nog halfbevroren aarde steken. Het jonge, groene gewas is teer en sterk tegelijk en er zit een geweldige kracht achter die uitlopers. In deze fase is het heel moeilijk om de verschillende planten te ontdekken, omdat ze allemaal nog maar twee kiembladeren hebben. Maar in elke aanleg van een nieuwe plant ligt het idee en de kracht al vast om zich te ontwikkelen tot grote plant. Alles in het voorjaar staat in het teken van vernieuwing.

Bomen en planten

Zelfs bomen van eeuwenoud krijgen jonge, groene blaadjes aan hun takken. Stoere, robuuste takken krijgen kleine en tere bloesems. Jonge blaadjes hebben een glinsterende laag over zich, die lijkt op 'babyolie' en weer andere planten nestelen zich nog in zacht 'babydons'. Alles wat verborgen was, komt weer tot leven. Knoppen ontluiken, eieren barsten open en kuikentjes en lammetjes zien hun eerste levenslicht. De natuur werkt zich naar de zon. In de winter zag je de sneeuwklokjes met hun kopjes naar beneden hangen, daarna volgen de krokussen die langzaam en licht gesloten zich omhoog richten om opgevolgd te worden door de zonnige, gekleurde narcissen die zich helemaal openen en hun hart vrijgeven.

Volgorde van de groei en de bloei

In het voorjaar als alle bomen en struiken nog kaal zijn, schijnt de zon op de bolgewassen. Deze hebben haast nodig om te groeien, en kunnen nu nog gebruikmaken van het zonlicht dat hen kan bereiken, omdat de bomen en struiken nog kaal zijn. Maar niet voor lang, want al snel komen er andere groeiers omhoog, die net iets hoger gaan staan dan de bolgewassen, zoals het speenkruid en de bosanemoon. Vervolgens komen de kruidachtigen en niet veel later komen de bladeren aan de bomen en de struiken en lopen de bomen uit.

De groeispurt van de planten
De planten groeien in het voorjaar harder dan de bomen. Ze hebben maar drie tot vier maanden de tijd om van een klein zaadje een grote sterke plant te worden. Want in de zomer als de planten beginnen de groeien, stoppen ze met bloeien. Alle kracht gaat dan naar de bloemen en de zaden toe. Een plant volgt eigenlijk de weg van de zon. Wanneer de dagen langer worden en de zon hoger in de lucht gaat staan, gaat de plant ook groeien en wordt groter. Op het hoogste punt blijft de zon stilstaan en stopt ook de plant met groeien en begint de bloei. Als de dagen dan weer korter gaan worden en de zon steeds lager gaat staan, trekken de sapstromen in de plant zicht terug in de wortels die in de grond liggen. De plant wordt kaal of gaat dood!

Voorjaarszon

In de lente wordt de zon sterker en neemt het licht toe, totdat hij op zijn hoogste punt blijft staan. Als de zomer begint worden de dagen weer korter en neemt de hevigheid en kracht van de zonnestraling langzaam af. De lentezon is dus min of meer even krachtig als de zomerzon en er wordt zelfs gezegd dat de lentezon de meest krachtige zon van het jaar is. Maar dat kan ook een gevoel zijn. Na de winter staan we meer open voor de zon, we hebben hem gemist en we voelen hoe verkwikkend die eerste zonnestralen zijn. Hij lijkt ook feller te zijn, maar dat komt omdat onze ogen weer moeten wennen aan zoveel licht. Het is aan te raden om zoveel mogelijk gebruik te maken van de lentezon, zodat onze huid en ogen langzaam kunnen wennen aan de toenemende zon en zijn kracht en zonlicht helpt om je conditie te verbeteren. Het geeft je meer energie en levenslust. En doordat je buiten in de zon bent en lekker aan het bewegen, zorgt het voor nog meer pluspunten, zoals:

• Lage bloeddruk.
• Ademhaling wordt rustiger.
• Bloedsuikerspiegels dalen.
• Na inspanning minder melkzuur in je bloed.
• Meer energie, meer uithoudingsvermogen en meer lichaamskracht.
• Beter weerstand tegen stress.

Vroege vogels luiden de lente in

Zodra je het zingen van de merels hoort, weet je dat de lente echt begonnen is. En niet alleen de merels, maar ook van de lijsters, leeuweriken, wielewalen en nachtegalen hoor je hun mooiste lied. De hele winter hebben ze zich stilgehouden in ons land, ze hebben niet overwinterd in een warm land maar zich gewoon stilgehouden en nu luiden ze de lente in. Ze reageren sterk op het licht en het licht vertelt hun dat de lente aangebroken is. Het zijn voornamelijk de mannetjes die gaan zingen om zo een vrouwtjesvogel te lokken met hun vitale gezang. Maar ze zingen ook om hun territorium af te bakenen en hun nest met het opgeslagen voedsel veilig te stellen. Als je goed luistert in de natuur en je hoort het zingen van een merel of lijster, hoor je op de achtergrond een andere merel of lijster antwoord geven, veilig op zijn eigen stukje van de wereld. Er wordt weleens gezegd dat vogels hun lied laten horen om zo de schoonheid van de schepping uit te jubelen. Het heeft in ieder geval een inspirerende werking, want ze zingen zo mooi met verschillende toonsoorten en rustpauzen die feilloos op elkaar aansluiten, wat ons een gevoel geeft van eenheid en schoonheid.

Lees verder

• Gezond het voorjaar in met een goede weerstand