De berk en heel veel berkenzaad buiten en binnen
Wie dicht in de buurt een berkenboom heeft staan weet dat het soms kan sneeuwen in augustus. Geen witte sneeuw maar wel duizenden minikleine bruine vlokjes. De minivlokjes zijn de zaden van de berkenboom die door de wind verspreid worden. Om de woning en zelfs tot in de woning. De de kleinste kieren komt het zaad zelfs tot in de slaapkamer. Het is de natuur maar leuk is wat anders want de berkenzaden zitten zelfs in bed.De berk
Berken zijn bomen die tot het geslacht Betula horen. In ons land komen er in de wilde natuur drie soorten voor. De:- ruwe berk of zilverberk (B. verrucosa of pendula)
- zachte berk (B. pubescens)
- kruising van de ruwe berk en zachte berk
De ruwe berkenboom versus de zachte berkenboom
De berk is een bladverliezende, eenhuizige boom. De mannelijke en vrouwelijke bloemen komen op dezelfde boom voor. Het duidelijkste verschil tussen de ruwe berk en de zachte berk, is dat bij de zachte berk de onderkant van het blad behaard is en bij de ruwe berk glad. De zachte berk is te vinden op vochtige plaatsen zoals in broekbossen, moerasarme gronden en langs vennen.
De ruwe berk staat liever wat droger op een zonnige tot licht beschaduwde plek in bossen, op heide, houtwallen en kap- en stormvlakten.
Soorten
Er zijn vele cultivars (gekweekte soorten) in ons land. Bijvoorbeeld de:- Chinese berk
- Goudberk
- Suikerberk
- Grootbladige berk
- Dwergberk
- Zwarte berk of rode berk
- Papierberk
- Aziatische berk
- Populierbladige berk
Mannelijk katje hangendHet zaad
De mannelijke katjes zijn langer dan de vrouwelijke katjes en zitten aan de uiteinden van de twijgen. De vrouwelijke katjes zitten in de oksels van de bladeren. De berk is eenhuizige, wat betekent dat zowel de mannelijke als vrouwelijke bloemen aan de boom zitten.De mannelijke katjes
De mannelijke katjes ontwikkelen zich in de herfst om volgend jaar pas te bloeien. In de winter zorgen de schutbladen ervoor dat de katjes gesloten blijven en beschermd zijn tegen sneeuw en vorst. In voorjaar, wanneer de bladeren gaan uitlopen, rijpen ook de mannelijke katjes van de berk. Het stuifmeel wordt door de wind verspreid en zorgen (eind maart tot half april) voor verschijnselen bij hooikoortspatiënten. Slechts één berkenkatje bijvoorbeeld kan meer dan vijf miljoen stuifmeelkorrels loslaten, en een doorsneeberkenboom heeft waarschijnlijk enkele duizenden katjes. De rupsachtige gele mannelijke katjes kunnen tot 8 centimeter lang kunnen worden en hangen naar beneden. De overdracht van stuifmeel naar de stamper vindt plaats met hulp van de wind en dat maakt de berk een windbloeier. In de herfst, rond augustus/september, zijn de vruchten, die er uitzien als gele, doorzichtige en platte noten met vleugels rijp. Ze kunnen door de hoeveelheid van berkenzaadjes veel overlast veroorzaken.
Vrouwelijk katje rechtopDe vrouwelijke katjes
De vrouwelijke katjes verschijnen eveneens in het voorjaar, zijn geel/groen, ongeveer 1 cm groot, staan rechtop en bloeien in het voorjaar wanner het blad zich ontplooit. De gele vrouwelijke katjes staan eerst rechtop en staan onder de mannelijke de katjes en in de zomer vindt de bevruchting plaats zo rond augustus. Na de bevruchting, zijn de vruchten of nootjes rijp en hangen dan naar beneden. Veel berkenzaad geeft in tuinen en huizen veel overlast en zullen nooit een berkenboompje worden.Sneeuw
En dan lijkt het te gaan sneeuwen eind augustus. De wind komt in Nederland meestal uit het westen en er staan twee berkenbomen drie meter noord-oostwaarts van de schutting. Het zal voor iedereen met berkenbomen in de buurt anders zijn, want berkenbomen ten westen van een terras en woning zullen bij oostenwind juist minder last geven. Een windvlaag geeft echter een lucht vol dwarrelende minikleine voorwerpen. Net als sneeuw. Het is echter geen sneeuw maar berkenzaad.
Onder het schutblad ligt het zaadjeNa dagen van Noord-Oostenwind ligt de veranda en het terras vol met een laag van berkenzaadjes van de berkenboom ten Noord-Oosten van de schutting. Ook in het gras en in de moestuin. De kroppen sla moeten dubbel zo goed schoongemaakt worden maar een enkel zaadje komt toch terecht in de slabak. Wat doet het zaad in een mensenmaag? Niet alleen buiten ligt veel berkenzaad maar ook binnen is het berkenzaad te vinden. Op de slaapkamer, in bed, in de badkamer en gewoon: in alle vertrekken. Bij mooi weer en weinig kleding aan zitten ze zelfs achter het T-shirt en vinden hun weg nog lager. En overal buiten zijn de resultaten zichtbaar van de zaadjes van vorig jaar. Kleine boompjes in de tuin waar ze niet horen! Wat is de natuur toch wonderlijk.
