Drinkwater en plastic soup: wat is jouw watervoetafdruk?

Kraanwater speelt een grote rol in de strijd tegen de plastic soup. Dit drijvende ‘eiland’ van plastic deeltjes in de oceaan bestaat namelijk voor 13% uit plastic flessen. Omdat ons drinkwater van zeer hoge kwaliteit is, draag je al een flink (lego)steentje bij aan het terugdringen van de plastic soup als je kraanwater drinkt in plaats van gebotteld water. Voor de productie, de verpakking en het transport van gebotteld water wordt 500 keer meer CO2 uitgestoten dan voor eenzelfde hoeveelheid kraanwater.

• Plastic tassen
• Microbeads
• Bronwater gezond?
• Je watervoetafdruk
• Cijfers die je aan het denken zetten
• Regenwater
• Enkele tips voor duurzaam watergebruik

Plastic tassen

Deze feiten zijn reden voor een initiatief als KRNWTR, dat kraanwater tot merknaam heeft gebombardeerd. Een' goed' merk, vinden de oprichters: kraanwater is in Nederland een lekker, gezond en duurzaam streekproduct. Naast plasic flessen wordt 9% van de plastic soup veroorzaakt door plastic tassen. Nu is sinds 1 januari 2016 het gratis verstrekken van plastic tasjes bij de boodschappen verboden. Een prima stap in de goede richting. Maar niet alleen plastic tassen zijn slecht voor het milieu: een papieren tas, die nog steeds gratis verstrekt mag worden, is zelfs drie tot tien keer slechter voor het milieu dan een plastic tas, omdat er veel meer materiaal nodig is om het dezelfde draagkracht te geven. Het beste is daarom gebruik maken van je eigen tas voor al je boodschappen en deze tas (van welk materiaal dan ook) zo lang mogelijk te gebruiken. Ook een lange levensduur is een betekenis van ‘duurzaam’.

Microbeads

Niet alleen plastic afval, zoals tassen en verpakkingen, zorgt voor toename van de plastic soup. Wist je dat in veel verzorgingsproducten ook plastic zit? Dit zijn de zogenaamde microbeads, heel kleine plastic deeltjes die bijvoorbeeld zorgen voor een scrub effect. Het loont om daarop te letten bij de aanschaf van je producten. Staan bij de ingrediënten namen als polyethylene (PE), polyethylene terephtalate (PET) of polymethyl methacrylate (PMMA), dan kun je dit beter in het schap laten staan. Vind je het lastig om telkens alle ingrediënten op de verpakking te ontcijferen? Dan is het misschien handig om eens op een lijst met verantwoorde merken en producten te kijken, zoals die bijvoorbeeld te vinden zijn via de Plastic Soup Foundation.

Bronwater gezond?

Voor bronwater in flessen betalen consumenten zonder blikken of blozen 500 tot duizend keer meer dan voor kraanwater. Omdat het lekkerder of gezonder zou zijn. Niets is minder waar. Kraanwater moet maar liefst aan 57 kwaliteitseisen voldoen, tegenover 15 tests voor bronwater … Wat smaak betreft valt er natuurlijk niet te twisten. Maar er bestaan veel lekkere, gezonde en eenvoudige recepten om kraanwater van een heerlijke smaak te voorzien. Een schijfje sinaasappel in een kan water bijvoorbeeld, geeft niet alleen een smakelijke drank maar ziet er ook enorm aantrekkelijk uit op tafel. In steeds meer restaurants wordt een kan kraanwater standaard geserveerd. Waarom? Omdat consumenten erom vragen. En de klant is koning. Zo dragen ook individuen bij aan een cultuuromslag.

Je watervoetafdruk

Onze watervoetafdruk wordt niet alleen bepaald door de hoeveelheid water die we drinken of door het toilet spoelen. In alle producten die we gebruiken is een bepaalde hoeveelheid water verwerkt. Ofwel in de samenstelling ervan, ofwel in het productieproces. Heb je er wel eens bij stilgestaan dat er voor het maken van een katoenen t-shirt maar liefst 2.700 liter water gebruikt is? Wellicht vraag je je af in welk opzicht dit nadelig is voor het milieu. En zolang de natuurlijke omgeving niet uit balans raakt, hoeft het dat ook niet te zijn. Maar omdat we met zijn allen zoveel consumeren, wordt in sommige gebieden zoveel water onttrokken aan de aarde, dat er uitdroging en uitputting ontstaat. Voornamelijk ten behoeve van landbouw en veeteelt. Dit kan op natuurlijke wijze worden aangevuld door regenwater. Maar wanneer de producten geëxporteerd worden naar andere werelddeken, komt het vocht niet terug in de waterkringloop. Het wordt dus onttrokken aan de omgeving en uiteindelijk drogen zelfs rivieren of meren op. In 2018 kampten we zelfs in Nederland met een te lage grondwaterstand, lagen schepen weken tot maanden stil, mocht de landbouw niet beregenen met grondwater. Dat alles vanwege een lange droogteperiode, die tot februari 2019 gevolgen had. Doet een dergelijke periode zich voor in een gebied waar veel producten voor export groeien, dan zijn de gevolgen nog veel groter.

Cijfers die je aan het denken zetten

• 70% van het zoete water in de wereld wordt gebruikt voor landbouw
• 22% voor de industrie en 8% voor huishoudelijk gebruik
• De minimale waterbehoefte per persoon per dag is 20 liter. Europeanen gebruiken gemiddeld 250 liter. Amerikanen 575 liter. 1,1 miljard mensen moeten het doen met 5 liter per dag
• Meer dan 1,1 miljard mensen hebben geen toegang tot voldoende veilig drinkwater

(Bron: Consumentenbond)

Regenwater

Je staat er misschien niet bij stil, maar ons drinkwater dat uit de kraan komt wordt continu gerecycled. De waterschappen hebben er hun handen vol aan om ons afvalwater te zuiveren en de grondwaterstand onder controle te houden. Zelf kunnen we een steentje bijdragen door bewust om te gaan met ons watergebruik. Gek genoeg is waterzuivering efficiënter naarmate het afvalwater viezer is! Hoe meer geconcentreerd het vuil is, hoe makkelijker grondstoffen hieruit te winnen zijn en het schone water terug onze leidingen in kan stromen. Veel schoon kraanwater laten wegstromen is weliswaar in de portemonnee niet snel terug te zien (water kost namelijk vrijwel niets). De kosten zitten hem vooral in de zuivering en beheersing en de ontwikkeling van nieuwe technieken. Dat verklaart ook de maandelijkse rekening die je betaalt.

Enkele tips voor duurzaam watergebruik

• Douche een minuutje korter
• Gebruik een timer of besparende douchekop
• Was op lage temperatuur of met een eco wasprogramma
• Betegel niet de hele tuin
• Vang regenwater op in een ton en gebruik dit relatief zachte water voor bijvoorbeeld het besproeien van je gazon en planten, of het uitspoelen van de kleedjes van je huisdieren
• Verminder de toename van de plastic soup door verzorgingsproducten kritisch te kiezen