Gooi jij ook kostbaar goud weg bij je restafval?

Afval scheiden was misschien wel het allereerste duurzame gemeengoed. Wie kan zich nog een tijd herinneren dat er géén groene container voor de deur stond? In 2020 hebben huishoudens beschikking over minimaal drie, tot wel vijf containers. Toch blijken we nog waardevolle grondstoffen bij het restafval te scharen, waardoor kostbaarheden vernietigd worden in plaats van hergebruikt. Zou jij je gouden sieraden bijvoorbeeld in de grijze container gooien? Natuurlijk niet. Maar er verdwijnt wel degelijk -letterlijk- goud naar de afvalberg.

• Beter sorteren
• Luiers en incontinentiemateriaal recyclen
• Plastic: kassa!
• Omgekeerd inzamelen
• Textiel recyclen
• Duurzame kleding
• Gooi jij ook kostbaar goud weg bij je restafval?

Beter sorteren

In veel gemeenten wordt met afvalverwerkingsbedrijven samengewerkt aan het scheiden van waardevolle stoffen die niet bij het restafval thuishoren. Er wordt volop gezocht naar manieren om mensen te motiveren om beter te sorteren. Een goede manier daarvoor is om het hen eenvoudiger te maken om afval te scheiden. De meeste gemeenten bieden aparte containers aan voor GFT, voor papier en voor plastic. Bij het plastic mogen ook andere materialen worden aangeboden, zoals blik, alle kleine metalen, diepvriesverpakkingen en drankenkartons. Glas kan bij vrijwel elke supermarkt in een daarvoor bestemde container gedaan worden. Soms krijgen huishoudens beschikking over een aparte krat voor dit materiaal.

Luiers en incontinentiemateriaal recyclen

Een nieuwe ontwikkeling is het apart inzamelen van luiers en incontinentiemateriaal. In een aantal plaatsen lopen hiervoor proeven en kunnen inwoners een extra container aan huis krijgen, of mogen zij dit afval gratis naar een ondergrondse container brengen met een daarvoor aangevraagd pasje. Luiers kunnen in principe gerecycled worden, maar daar is wel de medewerking van de fabrikanten en afvalverwerkingsbedrijven voor nodig. Ook zitten er haken en ogen aan het verwijderen van mogelijke resten van medicijnen. Voor gebruikers van het materiaal én het milieu is het een aanzienlijke vermindering van de hoeveelheid afval. Het oorspronkelijke plastic van de luier kan hergebruikt worden, terwijl de organische inhoud kan worden vergist om energie te winnen.

Plastic: kassa!

Meestal blijkt de portemonnee de meest gevoelige snaar. En je hoeft geen rekenwonder te zijn om tot de conclusie te komen dat je veel kunt besparen door je grijze container minder vaak aan de weg te zetten. Vooral met het scheiden van plastic afval is veel winst te behalen. Het heeft een relatief groot volume in verhouding tot het gewicht. Door dit apart te houden, houd je veel meer ruimte over in je grijze container. Omdat je bij deze wijze van inzamelen betaalt per keer dat je de grijze container aan de weg zet, dus niet per ingeleverde kilo restafval, scheelt het al snel tientallen euro's om je plastic apart in te leveren. Ook als je geen speciale container voor plastic hebt, is het vrij eenvoudig om dit te scheiden. Het weegt vrijwel niets en zelfs op de fiets kun je het gemakkelijk naar een daarvoor bestemde container in de buurt brengen.

Omgekeerd inzamelen

Omgekeerd inzamelen is een manier om mensen aan te spreken op hun verantwoordelijkheid en hen bewust te maken van het verspillen van grondstoffen. Bij deze methode wordt al het gescheiden afval gratis thuis opgehaald. Daardoor moet je uitsluitend met je restafval zelf naar een verzamelcontainer, waar je voor elke portie betaalt via een pasje dat de container opent. Dit motiveert enorm om goed te scheiden, zodat je zo min mogelijk overhoudt en dus het wandelingetje naar de container achterwege kunt laten.

Afval bestaat niet
In 2015 al werden hiermee proeven gedaan in diverse gemeenten: het project 100-100-100. Honderd gezinnen probeerden honderd dagen 100% afvalvrij te leven. Een enorme uitdaging! Tijdens zo'n project wordt het restafval van de deelnemers elke week gewogen en krijgen zij bovendien opdrachten. Zij wisselen ervaringen en tips uit en zien al snel in dat er nog veel te veel herbruikbare grondstoffen in de grijze container verdwijnen. Door mee te doen aan de actie leren mensen dat zij afval veel beter kunnen scheiden, waardoor zij de grijze container in theorie nog maar eens per twee jaar aan de weg hoeven te zetten. De conclusie is: afval bestaat niet. Na het gescheiden inzamelen van kostbare grondstoffen blijft er vrijwel niets over dat echt restafval genoemd mag worden.

Textiel recyclen

De meeste mensen weten wel dat plastic hergebruiken beter is voor het milieu. Dat er zelfs kleding (fleece) van gemaakt wordt. Maar ook oude kleding en ander textiel zou beter gerecycled kunnen worden. Er verdwijnt nog veel in het restafval. Zonde, want textiel kan heel goed verwerkt worden. Als kleding nog draagbaar is, brengen mensen het wel vaak naar een kringloopwinkel of kledingcontainer. Maar ook kapotte kleding, versleten beddengoed of tafellinnen kun je beter niet bij het restafval doen.

Duurzame kleding

Dankzij grotere bewustwording is er inmiddels (2020) ook duurzame katoen op de mark: bio-katoen of Öko-text. Ook komen er steeds meer kledingmerken op de markt die hippe mode maken van hergebruikt materiaal. Dekens bijvoorbeeld. Werd vroeger nog gedacht dat katoen en wol vanwege hun natuurlijke aard gezonder en milieuvriendelijk waren, nu is bekend dat juist de productie daarvan uitermate veel CO2-uitstoot veroorzaakt. Voor deze producten in het bijzonder geldt dus: hoe langer het gebruikt wordt, hoe minder belastend voor het milieu. Wanneer wol een afvalproduct is, zoals bij een kudde die wordt ingezet voor duurzaam natuurbeheer, dan zijn er veel mogelijkheden om dit afval op een verantwoorde manier te gebruiken. Breien is bijvoorbeeld weer helemaal hip en helemaal als je truien, vesten en zelfs jurken gebreid zijn van natuurlijke, met de hand gesponnen schapenwol. Ook schaffen bewuste mensen nu vaak liever een diervriendelijk, duurzaam schapenkleed aan voor de open haard, in plaats van een ‘dood dierenvelletje’. Van een vacht dus die ge-vilt is, in plaats van gevild…

Gooi jij ook kostbaar goud weg bij je restafval?

Kostbare metalen gaan verloren door het onjuist aanbieden van kapotte apparaten zoals computers en huishoudelijke apparatuur. Jaarlijks verdwijnen voor miljoenen euro’s goud, zilver, koper, aluminium en ijzer in het restafval en worden daardoor verbrand in plaats van hergebruikt, vernietigd dus. Sinds bekend is hoeveel grondstoffen verloren gaan doordat mensen niet weten wat ze weggooien, wordt meer aandacht besteed aan de inzameling van zogeheten E-Waste: Waste of Electrical & Electronic Equipment. Alle apparaten met een stekker of een plek voor een batterij vallen hieronder. Er zijn zelfs afvalverwerkers die inwoners in hun werkgebied betalen voor het gescheiden inleveren van hun afval. Zonde om te laten liggen! En al helemaal zonde om het te laten vernietigen door het in de rest-afvalbak te laten verdwijnen.

Lees verder

• Duurzaamheid: Wat je nog niet wist over duurzaamheid (special)