De huisvesting van kleine knaagdieren

Kleine knaagdieren, zoals de cavia, de goudhamster, de muis en de woestijnrat, worden in veel gezinnen als huisdier gehouden. Helaas laat de huisvesting van deze dieren nogal eens te wensen over. Cavia's zitten vaak in te koude, donkere hokjes in tochtige vochtige schuurtjes. Muizen en woestijnratjes leven niet zelden met te veel soortgenoten in te kleine bakjes. Kleine knaagdieren voelen zich het beste bij een temperatuur van twintig tot drieëntwintig graden. Voor de cavia is dit enige graden lager. De relatieve vochtigheid moet bij voorkeur tussen de 50 en 60% blijven. Kleine knaagdieren zijn heel gevoelig voor vocht en kunnen gemakkelijk een zware longontsteking oplopen, die fataal kan aflopen. Te felle zon is echter ook niet goed. Vooral albino's, die bij knaagdieren veel voorkomen, verdragen dit slecht. Je kunt boven de kooi ook beter geen lampen hangen, zeker niet wanneer deze voortdurend aan zijn. Met de huisvesting van kleine knaagdieren zul je dus wat moeten schipperen; het mag niet te koud zijn, maar ook niet te warm, het mag niet te licht zijn, maar ook niet te donker.

De meeste knaagdieren zijn sociale dieren

Het soort huisvesting dat je voor je knaagdier kiest, is uiteraard ook afhankelijk van het aantal dieren dat je hebt. De meeste knaagdieren zijn hele sociale dieren, die in de natuur in grote (familie)groepen bij elkaar leven. Houd een knaagdier dan ook nooit alleen, maar zorg voor minstens één maatje. Het beste is te kiezen voor dieren van hetzelfde geslacht, omdat de kleinste knaagdieren, zoals woestijnratjes (gerbils) en muizen niet te castreren of steriliseren zijn. Hamsters zijn, op een enkele uitzondering na, solitaire dieren. Een hamster moet je dus juist wel alleen houden. Meerdere hamsters in één kooi leidt tot gevechten met ernstige, vaak dodelijke, gevolgen.

De meest voorkomende huisvestingsvormen voor kleine knaagdieren zijn:

• De kooi met houten frame
• Het oude aquarium
• De oude vogelkooi
• De plastic bak

De kooi met houten frame

De kooi met houten frame wordt veel gebruik voor woestijnratjes en muizen. Het is vaak een kooi die van hout is getimmerd en een glazen voorkant heeft. Bovenop de kooi ligt meestal gaas. Let er op dat je de hoeken van de kooi goed met ijzer versterkt, zodat je huisdier zich niet al knagende een weg naar buiten kan banen. Het nadeel van deze kooien is dat ze – zeker als de bodem ook van hout is - slecht schoon te maken zijn. Beter is om een zinken lade op de bodem te maken, die je er eenvoudig uit kunt halen en kunt reinigen. Het is verstandig de ingang van de kooi aan de bovenzijde te maken en niet aan de zij- of voorkant. Het risico dat je knaagdier ontsnapt wanneer je hem wilt pakken, is op die manier minder groot. De kooi met houten frame is geschikt voor woestijnratten en muizen, maar niet voor bijvoorbeeld hamsters, die zelfs door metaal heen kunnen knagen.

Het oude aquarium

Oude aquaria worden heel veel gebruikt voor de huisvesting van kleine knaagdieren. Het voordeel van een aquarium is dat je knaagdier niet door de glazen wanden heen kan knagen en dus ook niet makkelijk kan ontsnappen. Een groot nadeel is dat de luchtverversing in het aquarium erg slecht is en dat het er snel te warm kan worden, ook al is de bak van boven open. Als je het aquarium dan ook nog niet regelmatig schoonmaakt, ontstaat een broeierige atmosfeer met onaangename, schadelijke gassen (onder andere ammoniak). Houd je de bak goed schoon, dan is het leuke van dit glazen knaagdierenverblijf dat je je dieren goed van alle kanten kunt bekijken. Het voordeel van een aquarium voor woestijnratjes is bovendien dat je een flinke laag zaagsel (eventueel met wat hooi) op de bodem kunt leggen, zodat de dieren lekker kunnen graven.

De oude vogelkooi

Heb je nog een (voldoende grote) oude vogelkooi staan, dan kun je deze prima gebruiken als verblijf voor je hamster. Je kunt dan het beste wel een vogelkooi gebruiken met horizontale spijlen, zodat je hamster daar flink in kan klimmen.

De plastic bak

Kunststof bakken zijn in veel vormen en maten te koop in de dierenwinkel en het zijn populaire verblijven voor knaagdieren. De meeste knaagdieren kunnen ook goed in een kunststof bak gehouden worden. De volledig gesloten bak heeft echter dezelfde bezwaren als het aquarium: het kan veel te warm en broeierig worden in de kooi en de ventilatie is onvoldoende. Beter is dus een kooi die bestaat uit een kunststof bak met spijlen zijkanten en bovenkant. Soms bestaat de bodem uit gaas, met daaronder een lade waar de uitwerpselen en urine in kunnen vallen. Het is echter veel verstandiger om je dieren op een lekkere laag stro, hooi of zaagsel te houden. Het nadeel van een gazen bodem is namelijk dat er allerlei verwondingen aan de pootjes kunnen optreden. Bovendien vermaken de meeste kleine knaagdieren zich erg goed met wat stro of hooi. Houtkrullen of papiersnippers kunnen overigens ook gebruikt worden als bodembedekker. Ze voldoen goed, omdat ze veel vocht opnemen en zo (urine)luchtjes voorkomen.

Afmetingen knaagdierenverblijf

Vaak zitten er te veel kleine knaagdieren samen op een te klein oppervlak. Ruwweg kun je voor knaagdieren de volgende minimummaten aanhouden (maar een grotere kooi is altijd aan te bevelen):

• Voor een dwerghamster: een hok van 50 bij 30 cm.
• Voor een goudhamster en syrische hamster: 60 bij 40 cm.
• Voor een woestijnratje (gerbil): 70 bij 35 cm.
• Voor een cavia: 60 bij 60 cm.
• Voor een muis: 30 bij 25 cm.

Wanneer je meer dan één dier hebt, moet het verblijf groter zijn.

Een cavia kan in de zomer overigens heel goed buiten in een ren worden gehouden (bv. een konijnenren), die regelmatig naar een vers stuk gras kan worden verplaatst. De cavia vindt dit erg prettig en hij doet het er in de regel erg goed in. Naast het kiezen van het juiste verblijf voor je knaagdier, is het ook belangrijk om dit verblijf op een goede manier in te richten. Voor je één of meerdere knaagdieren aanschaft, is het dan ook verstandig je goed in te lezen of te laten informeren, zodat je op de hoogte bent van de behoeften van je dier. Hamsters zijn bijvoorbeeld erg actieve dieren, woestijnratjes graven graag en muizen houden enorm van klimmen. Zorg er dan ook voor dat je knaagdier zijn natuurlijke gedrag zo veel mogelijk kan vertonen. Let, tot slot, goed op als je je knaagdier in huis los laat lopen; geen enkele draad is veilig voor hem.