Mijn hond: wie is de leider in huis

Soms hoor je wel eens dat een hond heeft uitgehaald of gesnapt naar zijn eigenaar. Er wordt verder niet veel mee gedaan, de hond krijgt een snauw of mep terug en dat was het. Het is echter een belangrijk teken dat er iets mis is in de relatie tussen de betreffende hond en zijn eigenaar. Lees hieronder hoe u de relatie kunt herstellen of nog belangrijker... voorkomen. In een roedel is er altijd sprake van rangen en standen. Bij wolven zijn er in principe twee leiders, de alpha reu met alpha teef. In een gezin vormt het echtpaar deze twee leiders. Alle honden onder hen hebben weer hun eigen verhoudingen, geen twee honden hebben dezelfde rang. De één staat altijd hoger of lager dan de ander, dus er is geen sprake van democratie, van gelijkheid en gelijke behandeling. Dit wil dus zeggen dat u er niet aan ontkomt om de hogere hond voor te trekken op de ander. Dat is niet zielig, dat is duidelijkheid scheppen. En één van de belangrijkste dingen in het bestaan als hond is duidelijkheid.

Rangorde, verkeerde verwachtingen

Er wordt vaak gezegd 'je moet je hond koste wat kost de baas blijven, anders wordt hij jou de baas'. Het is een goed bedoelt advies, waarbij het uitgangspunt is dat honden altijd zullen proberen om roedelleider te worden. Hierbij wordt vaak gedacht dat de alpha hond met groot machtsvertoon (grommen, bijten) steeds maar weer zijn superioriteit laat blijken. En ja, dan heb je toch liever zelf die rol.

Voorbeelden van alpha gedrag zouden daarbij zijn:

• Als eerste de deur uit gaan, de leider loopt immers altijd voorop.
• Een lagere positie aannemen dan de hond is uit den boze (bijvoorbeeld naast de hond liggen of de hond op de bank of bed), de leider staat altijd hoger dan de rest.
• Treedt krachtig op bij overtredingen van de hond, wijs hem meteen op zijn plaats door bijvoorbeeld over de neus te knijpen of met een felle greep in zijn nek op de rug te leggen.

Toch worden met bovenstaande dominantiehandelingen eerder de basis gelegd voor wantrouwen en problemen. Ten eerste zijn deze handelingen verkeerd, omdat ze zijn gebaseerd op een verkeerde interpretatie van het gedrag van de roedelleider. De hond vindt dus dat u gestoord gedrag vertoont van een incompetente leider. Ten tweede kunnen deze handelingen gevaarlijk zijn. Over de neus knijpen of in de nek grijpen is zeer bedreigend en de hond zou zich hierdoor kunnen verdedigen door te bijten met alle gevolgen van dien. De hond wordt als onbetrouwbaar beschouwd en wordt naar het asiel gebracht of krijgt een spuit. Terwijl hij eigenlijk niet anders kon reageren en hij in principe in zijn recht stond.

De ware alpha leider

Een echte leider toont zich door respect en kameraadschap. Een Alpha wolf voelt zich helemaal niet geroepen om zijn leiderschap continu te moeten bewijzen. Dat zou te veel energie kosten, die juist nodig is voor de jacht. Dat zou de soort niet ten goede komen voor de overleving. De meeste honden en wolven zijn niet geschikt voor een leidinggevende rol, dus het lagergeplaatste dier neemt juist geheel vrijwillig deze lagere positie aan. De lagere honden in rang duwen als het ware de leider in die functie, ze naderen hem in een lage houding en likken zijn mondhoeken.

Mocht er al een gevecht plaatsvinden, wat eigenlijk alleen gebeurd wanneer de voortplanting in het gedrag komt, de jongen bedreigd worden, het territorium in gevaar is of als er voedeltekort dreigt, dan bestaat dit gevecht uit geritualiseerde lichaamstaal waarbij de zwakkere zonder dwang de deemoedige houding aanneemt.

Zolang de leider zich waardig toont, zijn er geen problemen. Is de leider niet cabapel voor zijn functie, dan moet er een andere leider komen die de groep wel kan verzekeren van overleving. Dan zullen de lagere honden hem continu uitdagen en de onderdanige positie niet meer accepteren. Bloederige gevechten kunnen het gevolg zijn tot de nieuwe rollen met de nieuwe leider vastgelegd is. Daarom is het belangrijk om er geen twijfel over te laten bestaan dat uzelf de baas in huis bent.

Hoe merkt u dat de hond boven u staat?

Heeft de hond wel eens richting u gegromd, gesnapt of gebeten? Dat is een dringend signaal dat er iets mis is in de rangrelatie met uw hond. Een lagere zal nooit of te nimmer uithalen naar een hoger geplaatste! Dit gaat altijd van hoog naar laag. Verder is het ook zo dan honden die continu bepalen wat de baas doet, deze hogere functie vervullen. Gaat u er steeds op in wanneer u hond aan komt rennen met de bal, naar buiten wil, of geaaid wil worden? Dan heeft deze hond meer te zeggen dat u denkt...

Zo wordt u weer leider

Een hond die hoger staat dan u mag u nooit met geweld benaderen. Omdat de hogere dit niet accepteert bestaat er kans dat uw hond u flink kan bijten. En omdat mensen nu eenmaal geen dikke vacht hebben, is de kans op verwondingen groot.
Er is een betere, subtielere oplossing. U gaat u gedragen als een alpha.

Do's:

• Elke keer wanneer u binnen komt negeert u de hond voor zeker 5 minuten. Alleen wanneer hij rustig is krijgt hij daarna een aai, of lovend woord. Wanneer hij dramt om aandacht blijft u negeren tot hij rustig is. Wordt het drammen te erg om te kunnen negeren, dan kunt u de kamer weer verlaten en na enkelel minuten terug komen.
• De hond eet pas nadat de andere leden van het gezin gegeten hebben. De belangrijkste leden eten namelijk eerst.
• Elke keer wanneer u de hond zijn eten, drinken of iets lekkers geeft, moet hij werken voor de kost. Dus voor hij het krijgt, vraagt u een commando, zit is de makkelijkste. De hond gaat werken voor alles dat hij prettig vindt in het leven, dus ook als hij graag de auto in gaat eerst zitten.
• Ga niet meer in op vragen van de hond om aandacht of spel. Negeer hem dan compleet. Wanneer hij rustig iets anders gaat doen, roept u hem en aait hem of speelt even met hem. Ook het moment van stopen met knuffelen of spel bepaalt u zelf. Laat het dus niet te lang duren en stop voordat de hond er besluit mee te stoppen. De Alpha beslist begin en eind.
• Laat de hond altijd naar je toe komen, ga nooit naar de hond toe. De lagere gaat altijd naar de hogere in rang, mooit andersom.

Wanneer u deze regels consequent uitvoert, zult u snel zien dat uw hond zich gaat schikken in de nieuwe situatie.

Don'ts:

• De hond met geweld benaderen. De hond voelt zich zo onveilig en beschouwd u alleen maar meer als ongeschikte leider. U vertoont immers vanuit de ogen van de hond gestoord gedrag.
• Gebruikt geen van de volgende handelingen: over de neus grijpen, in de nek grijpen, in de nek grijpen en schudden of op de rug gooien. Het in de nek of over de neus grijpen valt door een mens niet hetzelfde te doen als een moederhond dit zou doen. Het brengt niet dezelfde boodschap over, m.n. omdat mensen wanneer ze dit doen moeten buigen en dus bijna automatisch over de hond heen gaan hangen (ook bedreigend voor een hond). Het in de nek schudden wordt alleen gedaan bij prooidieren om deze te doden, uw hond meent in zo'n situatie in levensgevaar te zijn! En het op de rug dwingen heeft geen effect, een onderdanige hond zal namelijk uit eigen vrije wil deze positie aannemen als dat nodig is. Het dient niet alleen om zijn onderdanigheid te tonen, maar met name om agressie vanuit de andere positie te doen stoppen (ik heb geen kwaad in de zin, stop alsjeblieft).

Wat is minder belangrijk in dit geheel?

De meeste huishonden zijn absoluut niet in staat om als leider te functioneren en willen dit ook absoluut niet. Een hond is er niet op uit om de leiding over te nemen, hij heeft behoefte aan een geschikte leider. Alleen wanneer de leider niet goed functioneert, voelt de hond zich gedwongen om deze rol over te nemen. Er moet immers een leider zijn, een roedel functioneert niet zonder.

Vanuit dit oogpunt is het dus niet zo erg wanneer u eens naast uw hond gaat liggen op het gras. Wanneer u de do's goed doorvoert in het leven van uw hond, krijgt u een fijne kameraad die zich veilig voelt bij u. Ook als hij lekker bij u op de bank ligt!