Bijvoeren van kittens

Als het proces normaal verloopt, is de poes bij uitstek een goede moeder die haar kinderen alles bijbrengt. Tot en met haar kittens te leren toiletteren op de kattenbak. Toch kan er ook bij de moederpoes iets fout gaan, denk aan het overlijden van de poes. Er kunnen echter ook andere redenen zijn dat je als eigenaar de kleine katjes moet gaan (bij)voeren. Hoe werkt dit?

Moederpoes en haar kittens

De moederpoes is over het algemeen een echte kloek, ze waakt goed over haar kroost. Ze brengt ze regels bij, zorgt dat ze netjes schoon zijn, genoeg voeding krijgen om goed te groeien en natuurlijk beschermt ze de kleintjes ook. Dat laatste is soms een hele klus, zodra ze er op uit gaan en de wereld willen ontdekken.

In de ideale situatie heb je als eigenaar niet eens zo heel veel werk en kom je met de (rustige) ruimte netjes schoonhouden en zorgen dat moeder goed eet en drinkt, al een heel eind. Toch kunnen er allerlei redenen zijn waarom de moederpoes niet of niet goed voor haar kittens zorgt. Denk hierbij aan:

• Het is haar eerste nestje en ze weet niet goed (vanuit instinct) wat ze moet doen.
• Ze is te zwak om haar kittens goed te voeren.
• Haar melk komt (nog) niet goed op gang na een keizersnede.
• Ze is gestorven bij de bevalling of op andere wijze.
• De poes heeft te weinig melk voor haar kittens.
• De poes heeft verstopte melkklieren.
• De omgeving heeft teveel invloed op haar en als de kat onrustig wordt, wil ze of gaan slepen met haar kroost of ze zit niet prettig in haar vel.

Zoeken naar oplossingen
Spreekt voor zich dat als je iets aan de situatie kunt doen als het gaat om de moeder, je dit altijd eerst moet doen. Desnoods in overleg met de dierenarts. Heb je toevallig nog een poes die bevallen is en geen groot nest heeft, kun je altijd proberen de kittens bij die moeder te leggen. Als deze de kittens accepteert kan de moeder er zelf ook bij.

Echter, als je alle mogelijkheden hebt bekeken en je hebt geen alternatief, dan zit er niets anders op dat zelf te voeren of bij te voeren als de moeder misschien wel een beetje melk heeft. Je moet dan wel heel voorzichtig te werk gaan.

Met (bij)voeren aan de slag

Zorg voor een zo stil mogelijke ruimte waar je met de kittens aan de slag gaat en omdat de kleintjes nauwelijks weerstand hebben, is het goed in een ruimte te gaan zitten waar geen tocht. Als eigenaar moet je vanaf dag één je hand bij de moederpoes en de kittens houden. Ze zijn dan aan je geur gewend en schrikken er niet meer van (teveel geuren is overigens niet goed).

Wat heb je nodig:

• Een lekker zacht dekentje.
• Een klein spuitje met een ventielslangetje. Dit wordt bij die kleintjes gebruikt als speen (gewone spenen zijn te groot).
• Kittenmelk (laat je goed voorlichten bij de dierenarts welke je nodig hebt, er zijn verschillende soorten) inclusief maatbekertje.
• Pluisvrije wattenschijfjes.
• Gekookt water.

Melk aanmaken

Behalve schone handen, moet je alles zo steriel als mogelijk houden. Begin met het koken van het water en dit af laten koelen tot zo’n 40 graden. Kijk op de verpakking met hoeveel poeder je het water aan moet maken (voor het aantal kittens dat je hebt) en roer de aangemaakte melk goed door. Blijf op de temperatuur letten, want te hete of te koude melk is niet goed. Je loopt de kans dat de kittens dan niet goed meer willen drinken. Lichaamstemperatuur is oké en dat test je door bijvoorbeeld aan de binnenkant van je onderarm een druppeltje te leggen, dit moet goed aanvoelen. Om de melk een beetje op temperatuur te houden is het goed het kopje in een bakje met warm water (zo’n 35 graden) te zetten. Zo blijft de melk op temperatuur. Maar heb je een flessenwarmer in huis, dan kan je die natuurlijk ook gebruiken.

Moederpoes imiteren

Ga rustig zitten en neem er de tijd voor. Leg het zachte dekentje over je hand en het kitten daar bovenop. Pak nu het wattenschijfje en imiteer wat de moederpoes doet om de spijsvertering te stimuleren. Heel voorzichtig langs het plas- en poepgaatje masseren en met een beetje geluk komt het direct op gang. Komt er niets, masseer dat heel voorzichtig het buikje, alleen nooit het naveltje raken. Heel voorzichtig met je vingers over het buikje gaan, levert anders meestal wel ontlasting op.

Hoewel de oortjes van de hele kleintjes nog dichtzitten, kan het geen kwaad te praten. De trilling, je aanraking en ademhaling kunnen het katje rustig houden.

Voeden
Dan moet het voeden beginnen en het spreekt voor zich dat je even kijkt of de voeding nog goed op temperatuur is. Leg het kitten weer op het dekentje wat over je hand ligt en zorg dat het kopje tussen je duim en wijsvinger ligt. Beweeg je vingers ook heel zacht, dit stimuleert dat het kitten gaat drinken zodra je het speentje bij het bekje houdt. Eerst moet er trouwens wel alle lucht uit zijn (drukken op het spuitje tot er een druppeltje melk uitkomt).

Laat nu een druppeltje in het bekje vallen en de kans is groot dat het kitten het spuitje met speentje probeert te pakken. Laat het vooral binnen druppelen en niet te snel. Het is een spuitje, dus als je het niet zorgvuldig doet, kan het kitten teveel tegelijk binnen krijgen en gaan spugen of het loopt de longetjes in (waar het kitten aan dood kan gaan).
Als er toch iets binnen komt zal het kitten het zelf eruit moet niezen. Wees hier heel zorgvuldig mee! Het kitten moet overigens het speentje ook niet vacuüm zuigen, dat is niet goed. Til het spuitje een beetje op, zo kan je het er gemakkelijk uithalen als het kitten alles goed binnen gekregen heeft.

Ook een kitten moet net als een mensenbaby na het drinken even een boertje laten en houdt het nog lekker even vast, voordat je het terug legt bij de moeder of onder een warmte lamp (eventueel nog met een warmtedekentje onder het slaapplekje).

Waar moet je nog meer op letten?

• Normaal voer je de kleintjes iedere twee uur, maar als het hele kleintjes zijn wat minder geven, maar wel wat vaker. Dit kan je ook doen als ze nog niet goed willen drinken.
• Zorg dat de kittens goed warm liggen.
• Weeg de kittens regelmatig, een kitten moet in gewicht snel toenemen. Het mogen wel kleine beetjes zijn, maar vergewis je ervan dat het toe- en niet afneemt.
• Melk moet iedere keer opnieuw aangemaakt worden, dus wat je over hebt niet in de koeling zetten en later opnieuw opwarmen.

Tot slot

Alles bij elkaar kan kittens bijvoeren een hele bezigheid zijn, want ze moeten natuurlijk ook nog leren om gewoon voer te gaan eten en mogelijk moet je ze daar ook nog bij helpen. Maar als je als kattenliefhebber die kleintjes ziet groeien heb je wel eer van je werk … en eerlijk is eerlijk, kittens zijn altijd leuk en lief.