Als een huisdier een kind vervangt

Er zijn talloze onderzoeken naar gedaan en uit de meeste onderzoeken komt naar voren dat mensen uitspreken dat een huisdier, meestal hond of kat, nooit een lege plek van een kind opvult. Dit klinkt logisch, maar het ligt iets genuanceerder. De praktijk wijst namelijk nogal eens anders uit. Een mogelijk volgende vraag is dan in hoeverre dit goed of niet goed is voor mens én dier?

Spreken over de mens / huisdier-relatie

Een belangrijk aspect van het onderzoek aan de universiteit van Cincinnati, medio 2012, is dat de groep respondenten beduidend groter wordt als de namen alleen bekend zijn bij de onderzoekers. Dat wil zeggen dat mensen het moeilijk en in sommige gevallen zelfs gênant vinden, om toe te moeten geven dat hun huisdier een soort kind voor ze is. Alsof het niet geaccepteerd is dat mensen men hun huisdier omgaan op een manier die lijkt op je rol van ouder naar kind. Dit blijkt vervolgens ook uit de cijfers, want in 45% van de geënquêteerden is het uitspreken dat je huisdier een soort kind voor je is, ‘not done’ of wordt er minimaal lacherig gereageerd. Van de 45% vindt 18% het ronduit belachelijk dat mensen een dier als kind behandelen.

Hoe ga je met je dier om?

Strikt genomen bepaal je natuurlijk zelf hoe je met je dier omgaat (mishandeling uiteraard uitgesloten), maar veel mensen kijken wel degelijk naar de omgeving. Je moet sterk in je schoenen staan om opmerkingen van mensen die het niet met je eens zijn, te weerstaan. Volgens de geënquêteerden geeft slechts 12% concreet aan dat zij hun dier als een kind behandelen. Vervolgens blijkt dat maar 8% ook concreet aangeeft dat het huisdier een vervanging van het kind is.

Huisdier ter vervanging van…
De eerdergenoemde 8% bestaat voor de helft uit mensen die ongewild geen kinderen hebben en waar het dier de leegte van het niet hebben van kinderen opvangt. Wellicht opvallend, dat het hier vrijwel in alle gevallen om koppels gaat en geen alleenstaanden. De andere helft heeft of een kind verloren en daar is geen ander kind meer in het gezin gekomen, danwel er vanuit gaan dat er geen kinderen kunnen komen en na aanschaf van een huisdier is er toch nog een kind geboren.

Het is goed te vernemen uit het onderzoek dat in vrijwel alle situaties waar toch nog een kind geboren is, het dier niet op het tweede plan geschoven is en nog steeds een volwaardig deel van het gezin uitmaakt. Slechts 2% geeft aan dat het dier toch wat naar achter geschoven is of het dier weg is gedaan. Het onderzoek geeft niet aan of dit bijvoorbeeld ook door allergieën ingegeven kan zijn. We hebben het in deze situatie in grote mate over honden. Slechts in 13% over katten en 3% andere huisdieren als konijnen, hamsters en een enkele geeft aan kippen te hebben genomen vanwege het sociale karakter.

Wanneer is de situatie ongezond?

Strikt genomen is het, zolang het welzijn van de mens en het dier niet in het gedrang komt, nooit een ongezonde situatie. Het welzijn betreft uiteraard de geestelijke én lichamelijke gezondheid en het is zaak om de hygiëne goed in beeld te houden. Dat die regels voor iedereen net weer even iets anders liggen, is minder relevant. Het gaat meer om het totaalplaatje.

Veruit het grootste gedeelte van de geënquêteerden, 85%, geeft aan dat een dier geen mens is, maar wel een stuk van de leegte op kan vangen. Dit bevordert zeker de geestelijke gezondheid, aldus de geënquêteerden, en daarmee de kwaliteit van leven. Verder is een duidelijk voordeel dat de lichamelijke gezondheid er in ieder geval ook niet op achteruit gaat. Aangezien het hier veruit in de meeste gevallen over honden gaat, bewegen mensen meer en blijkt het grootste gedeelte het ook prettig te vinden samen met de hond iets te kunnen ondernemen. Ook dit kan een bijdrage leveren aan het welzijn van de mens.

Hoe ervaart het dier het?

Het dier krijgt veel liefde en hoewel je het bij een dier nooit helemaal zeker weet, is er wel een dierengedrag deskundige bijgehaald om naar het welzijn van de dieren te kijken. De dieren blijken veel liefde te krijgen en daar wordt een huisdier niet ongelukkig van. Wat wel een rol kan spelen, maar daar zijn geen cijfers over gepubliceerd, is dat mensen een dier menselijke eigenschappen toe gaat kennen en daar ook naar handelen. Dit kan teleurstelling opleveren bij mens, maar ook bij het dier. Dit is alleen als voetnoot opgenomen in het rapport, maar niet onderzocht. Eigenlijk om de simpele reden dat mensen zeggen dit niet te doen. Helaas is de praktijk wel eens anders.

Tot slot

Over het algemeen kan een dier dus niet het kind vervangen, maar wel een deel van de leegte die dit oplevert. De geënquêteerden gaven als eindcijfer gemiddeld een 8,3 voor de toegevoegde waarde (waar een 1 nauwelijks en 10 enorm veel toegevoegde waarde is). De rol van een huisdier mag dus niet onderschat worden.