Omo, rijke schatkamer van fossielen

De leden van de expeditie onder leiding van de Franse paleontoloog dr. Camille Arambourg vestigden zich in 1967 in het veelbelovende gebied Omo. Iedereen was vervuld van hoge verwachtingen. Camille koos de plaats waar hij al eerder had gewerkt en waarvan hij wist dat die veel zou opleveren.

Drie expedities in Omo

Behalve de expeditie onder leiding van dr. Camillie Arambourg, ging een tweede expeditie (onder leiding van een Amerikaan, Clark Howell, van de Universiteit van Californie) iets verder stroomopwaarts om een nog niet onderzocht gebied te ontginnen. Een derde groep (onder leiding van Richard Leakey, de zoon van Louis Leakey) zocht ook een plek uit die tot dusver nog niet onderzocht was, aan de andere oever van de rivier (tegenover Clark Howell).

Keuze van Richard Leakey

De standplaatskeuze van Richard bleek de enige zonder succes. Er was wel een overvloed aan materiaal, maar aan zijn kant van de rivier waren geen lagen die oud genoeg waren om van belang te zijn voor de expeditie. Richard besloot de groep te verlaten en terug te keren naar zijn vaderland Kenia om daar wat te pionieren. Dat bleek een beslissing die voor de paleoantropologische geschiedenis van het allergrootste belang zou blijken te zijn!

Het succes van de andere expedities

De andere leden van de groepen zetten door op de plaatsen waar zij waren. Zij brachten meteen fossielen van uitgestorven dieren aan het licht in een haast ongeevenaarde rijkdom en verscheidenheid. Door het grote aantal gedateerde lagen in Omo was het mogelijk om de opbloei, het uitsterven en de evolutionaire veranderingen bij ongeveer 80 soorten zoogdieren na te gaan. Zes geslachten en acht soorten uitgestorven zwijnen legden hun geheimen bloot in de verschillende strata. Er werden tweeentwintig verschillende soorten antilopen ontdekt en verscheidene uitgestorven sabeltandtijgers. De oogst van de expeditieleden was zo groot, zo gevarieerd en zo compleet, dat het een goede gelegenheid bood om beschikbare fossielen uit andere plaatsen met die van Omo te vergelijken.

Opmerking
Misschien bestaat er dan toch een sleutel voor de ouderdom van die raadselachtige dieren in Zuid-Afrika die Robert Broom jaren eerder determineerde en spijtig ter zijde moest leggen omdat hij geen vergelijkingsmateriaal had.

Hominiden duiken op

Naast alle bruikbare fossielen van zwijnen en antilopen die in Omo gevonden werden, doken er ook hominiden op. De Fransen waren de eersten die een kaak vonden. Beide partijen vonden tanden en kiezen (uiteindelijk in totaal 150) met nog meer kaakfragmenten, delen van twee schedels, twee armbeenderen en twee beenbeenderen. Het was geen spectaculaire vondst, maar wel enorm belangrijk om verschillende redenen.

Het belang van de vondsten in Omo

De hoge ouderdom van tanden

5 van de gevonden tanden bleken 3,7 miljoen jaar oud. Vier van deze tanden behoorden zeker toe aan het superrobuuste type van dezelfde soort als de eenzame schedel uit de Olduvai-kloof die Louis Leakey boisei had genoemd. Maar de fossielen van het superrobuuste type uit Omo zijn tweemaal zo oud als de vondst van de Leakeys.

Andere vondsten

Ook andere vondsten doken op in verschillende lagen tot 1,8 miljoen jaar geleden.
Blijkbaar heeft de Australophitecus boisei tenminste 2 miljoen jaar in Omo geleefd.

De vondsten van Clark Howell

Clark trof een serie van 19 tanden en een deel van een dijbeen aan in een 3 miljoen jaar oude stratum en ook deze vondst was van groot belang. Het waren geen Australopithecus boisei tanden, maar ze leken op die van de fijngebouwde fossielen uit Zuid-Afrika. Nader onderzoek zou moeten aantonen of deze fossielen toebehoren aan het fijngebouwde type. Wanneer dat zo zou blijken te zijn, dan zou eindelijk een goede datering gevonden zijn voor de ongrijpbare kleine Australophithecinae.