Grondwerk paarden: loswerken

Wil je ook een paard wat soepel kan bewegen, zonder dat hij gehinderd wordt door allerlei attributen? Zonder dat je directe druk uitoefent met je handen en benen. Ga je paard eens van de andere kant bekijken, vanaf de grond. Je kunt dan goed zien hoe je paard zich beweegt en daarop inspelen. Je leert op deze manier je paard goed kennen en je paard leert jou goed kennen en vooral je te vertrouwen.

Wat hebben we nodig? Eigenlijk niet veel.

• Touw van 4 of 5 meter (leadrope).
• Een stuk draad of lint om je rijbak voor ongeveer de helft af te zetten (bij de meeste doe-het-zelvers kun je rood/wit plastic lint kopen). Zelf heb ik een stuk schrikdraad met aan de uiteinden poortgrepen, die haak ik dan in de metalen ringen aan de rand van de bak.

De bedoeling is dat jij in het midden staat en leiding geeft aan je paard, die in een cirkel om je heen loopt. Je paard stapt weg , staat stil, draaft aan, galoppeert als jij dat aangeeft. Dit is je paard loswerken op basis van lichaamstaal. Je doet eigenlijk niets anders wat de paarden in de vrije natuur ook doen. Alleen, je paard kent dit, jij waarschijnlijk nog niet. Als je paard dus niet doet van je wilt, maak jij een fout en niet je paard, dat moet je altijd in gedachten houden.

Hoe beginnen we?

Je leidt je paard op een goede manier in de rijbak (met een doorhangend touw, geen druk). De rijbak had je van te voren al kleiner gemaakt d.m.v. lint of draad. Doe het halster van je paard af en laat je paard eerst even de benen strekken; hij wil wellicht zijn energie even kwijt. Als je paard rustig is, kun je beginnen.

Je paard rustig laten wegstappen

Jij gaat in het midden staat en hebt de leadrope in je linkerhand als je je paard op de rechterhand wilt laten lopen. Aangezien 4 á 5 meter best wel lang is, kun je het beste wat lussen maken. Het uiteinde van ongeveer 80 cm. houdt je in je rechterhand en laat je naar beneden hangen. Je gaat op de hoogte van zijn achterhand staan (dit is de drijvende hoogte), je draait rondjes met je 80cm touw, je zegt het stemcommando ‘stap’, je zakt wat door je knieën alsof je ook weg gaat stappen en hebt je hele houding daar waar je naar toe wilt (vooral schouders in de richting houden waar je naar toe wilt). Desnoods moedig je je paard nog wat aan met een klikgeluid met je tong. Als je paard rustig wegstapt loop je met hem mee op de hoogte van de achterhand en beloon je hem met je stem.

Wat kan er allemaal misgaan

Je paard kijkt je aan met een blik van: hé?? watte????

Waarschijnlijk sta je niet op de goede hoogte van je paard, dus niet op de hoogte van zijn achterhand, maar teveel op de hoogte van zijn schoft en dat werkt remmend voor een paard. Kijk kritisch of je echt op de hoogte van de achterhand staat en herhaal nog een keer het stemcommando ‘stap’, draai wat feller met het uiteinde van je touw. Eventueel doe je een stap naar je paard richting zijn achterhand. Je paard zal zich in beweging zetten.

Je paard komt naar je toe lopen

Je zwaait met het uiteinde van je touw en je loopt rustig op hem af. Het is niet de bedoeling dat je je paard wegjaagd in rengalop ofzo, gewoon rustig laten wegstappen. Als het goed is, draait je paard zich van je af en loopt van je weg.

Je paard schiet ervan door alsof hij gestoken is door een insect

Waarschijnlijk heb je teveel druk gebruikt (te hard gezwaaid met je touw, te dringend op hem afgelopen of te hard tegen hem geschreeuwd). Sta dan zelf stokstijf stil en laat je paard uitrazen. Als je paard weer rustig is en ook stilstaat, kun je opnieuw proberen je paard rustig te laten wegstappen.

Hé, hé, je paard loopt eindelijk rustig rondjes in de halve rijbak en jij loopt vanuit het midden met je paard mee, steeds op de hoogte van de achterhand. De hand waar je het uiteinde van het touw mee vasthoudt, heb je hoger dan je andere hand, dat werkt drijvend en blijft je paard doorlopen.

Je paard door laten lopen, wat kan er misgaan?

Je paard stopt ineens

Waarschijnlijk ben je iets te ver naar voren gelopen en loop je nu op de hoogte van zijn buik/schoft. Op deze hoogte heeft dat een remmende werking. Let er dus goed op dat je op dezelfde hoogte mee blijft lopen, op de hoogte van de achterhand. Bij paarden komt dit vaak heel nauw. Ook kan het zijn dat je zelf niet goed doorstapt. Als je zelf wat aanslentert zal je paard ook langzamer gaan lopen.

Je paard gaat steeds langzamer lopen

Door je hand met het uiteinde van het touw omhoog te doen en op die positie te houden, maak je een ook een drijvende beweging.

Je paard komt ineens naar je toe

Je houdt je hand met het uiteinde van het touw omhoog, desnoods zwaai je met het uiteinde van je touw (maar wees daar voorzichtig mee, het kan teveel druk geven bij een paard) en maak je groot.

Je paard gaat ervan door

Laat hem uitrazen en begin rustig opnieuw. Verderop vertel ik hoe je dit kunt aanpakken, maar eerst moet je dit onder de knie krijgen.

Als het goed is, lukt het je nu om je paard van je weg te laten lopen en door te laten lopen. Nu gaan we de rem oefenen.

Je paard laten stoppen

Om je paard te laten stoppen verplaats je je van de achterhand naar de voorhand. De hoogte van de voorhand werkt namelijk remmend. Als je paard op de rechterhand loopt, draai je je linkerschouder een beetje naar je paard toe, ook dat werkt remmend (op de linkerhand draai je je rechterschouder). Je doet je rechterhand langzaam omhoog (remmend) en je linkerhand (waarin je het uiteinde van het touw hebt) naar beneden. Tenslotte zak je een beetje door je knieën alsof je een knieval wilt maken en je staat zelf stil. Je geeft ook het stemcommando ‘hoooo’.

Wat kan hier misgaan?

Je paard loopt gewoon verder alsof hij niets in de gaten heeft

Waarschijnlijk ben je te onduidelijk geweest. Vooral in het begin moet je je lichaam heel duidelijk gebruiken. Je bent niet voldoende naar zijn voorhand gelopen of je hebt je schouders niet voldoende meegedraaid. Je ‘knieval’ kan ook onduidelijk overkomen op je paard. Ook kan het zijn dat je je linkerhand te hoog hebt (waar je het uiteinde van het touw in vasthoudt). Herhaal de stopcommando’s nog een keer duidelijker net zo lang tot hij stilstaat. Beloon hem als hij stilstaat met je stem.

Je paard staat wel stil, maar loopt direct weer weg

Herhaal de stopcommando’s nog een keer en houdt je rechterhand hoog.

Je paard is er steeds niet met zijn aandacht bij

Alles om je paard heen is interessant, behalve jij. Herken je het? Om de aandacht van je paard vast te houden, ga je steeds meer stoppen, wegstappen, stoppen, wegdraven, stoppen enz. Met andere woorden houd je paard bezig, hij zal alerter worden op de commando’s die nog gaan komen.

Je paard blijft te lang te fris en blijft wegschieten als hij eindelijk stilstaat

Wat is eigenlijk te lang? Als je paard uit de stal komt, geef hem even de ruimte om zijn energie kwijt te raken. Maar als je na een tijdje echt wilt gaan beginnen en je paard ziet iedere keer weer een andere ‘bakkabouter’ dan moet je wel even optreden.

Wat vaak helpt is om je paard heel duidelijk stil te zetten. Je loopt vanuit het midden met je paard mee en maak een hele duidelijke diepe ‘knieval’ op de hoogte van de schoft en sta zelf stokstijf stil. Als je het goed doet, zal je paard ook als door de bliksem getroffen stilstaan. Nu komt de truc: blijf zelf ongeveer 30 seconden stokstijf stilstaan en hou de aandacht van je paard vast (kijk hem aan). Als je paard aanstalten maakt op weer weg te lopen, herhaal je nog een keer het stilstaan en blijf stilstaan, houd de aandacht van je paard vast. Je zult merken dat je paard heel erg op je gaat letten wat je volgende commando wordt. Als je de volle aandacht van je paard hebt, zal hij minder de neiging hebben om weg te schieten.

Je paard sneller en langzamer laten lopen

Je kunt tempowisselingen oefenen. Van stilstaan naar stap, van stap naar draf, van draf naar stap, van draf naar galop, van stilstaan in draf en noem maar op. Hier komt het erop neer dat je op de goede hoogte meeloopt. Je handen voldoende hoog of laag houdt. Je schouders meer of minder naar binnen of buiten gedraaid. Je kunt zelfs het tempo in draf bepalen door op buikhoogte mee te lopen en je beide handen zo te houden dat je je paard laat lopen op de snelheid die jij wilt. Dat is oefenen en uitproberen hoe je paard reageert op de hulpen die jij geeft.

Van hand veranderen

Grondwerk doen we zowel op de linkerhand als op de rechterhand.

In het begin verander je van hand door je paard te laten stoppen. Je neemt het touw in je andere hand en je loopt iets voorbij zijn hoofd. Je houdt je lichaam in de richting die je op wilt en je draait met het uiteinde van je touw (die je nu in je andere hand hebt). Je paard zal zich opdraaien en de andere kant uitgaan, daar waar jij hem naar toe stuurt. Mocht het niet lukken dat geef je de signalen nog een keer wat duidelijker.

Als je wat verder bent met het grondwerk kun je van hand veranderen door zelf met een vloeiende beweging te lopen van zijn achterhand naar zijn voorhand (je paard remt dan enigszins), je loopt een paar passen achteruit (je paard zal naar je toe lopen) ondertussen verwissel je in je hand het touw en draait je lichaam in de richting waar je je paard naar toe wilt sturen. Let er op dat je je hand waar je het uiteinde van je touw mee vasthoudt, hoger houdt.

Einde van de les

We eindigen de les altijd met het paard naar je toe laten komen. Je paard kan je naar je toe laten komen door jezelf kleiner te maken (schouders een beetje naar beneden, iets door de knieën zakken) , je zachte blik op de grond houden en je handen laag te houden. Je blijft staan in die houding tot het paard naar je toe komt. Het ene paard zal direct naar je toe komen. Jij nodigt hem uit en hij gaat daar op in, hij accepteert je als leider. Je kunt dan je paard uitbundig belonen als hij bij je is. Andere paarden blijven mooi staan waar ze staan, die gaan niet op de uitnodiging in. Aangezien jij je blik op de grond houdt, weet je niet of je nog wel de volle aandacht hebt van je paard. Zelf spiekte ik af en toe in het begin als ik heel lang moest wachten, meestal stond hij ergens anders naar te kijken. Ik vroeg de aandacht en zakte weer in het uitnodigende gebaar. Soms kan het wel even duren, maar het loont wel als je het geduld op kunt brengen om te wachten op het tempo van je paard. Zo kun je de les altijd positief afsluiten.

Aandachtspunten

• Deze grondwerk methode is niet voor elk paard geschikt. Een in zichzelf gekeerd paard (introvert) kan een deuk in het vertrouwen oplopen. Het is dus belangrijk dat je bij jezelf te rade gaat of jij zo’n paard hebt. Uit ervaring kan ik zeggen dat ik deze methode bij één van mijn paarden met succes toepas, die neemt anders de leiding op zich en dat kan natuurlijk niet. Hij is van zichzelf dominant. Ik zal deze methode nooit toepassen bij mijn andere paard, die is daar veel te vol vertrouwen voor en laat zich graag leiden.
• Je kunt ook wat balkjes neerleggen op de volte, dat is goed voor de spieren. Je paard moet zijn benen hoger optillen en hij brengt zijn hoofd mooi naar beneden om de balkjes goed te kunnen zien.
• Ga geconcentreerd met je paard aan het werk. Als jij je aandacht steeds verliest zal je paard dat ook doen.
• Beloon je paard als hij doet wat jij bedoelt. Negeer als je paard niet doet wat je bedoelt. Je paard kent allang de ‘paardentaal’, jij moet die nog leren, dus als je paard iets doet wat je niet bedoelt, dan doe jij iets fout en niet je paard. Leer je paard lezen en je zult er een gelijkwaardige partner aan overhouden. Verder in jouw opleiding zal je paard steeds sneller, of nog liever, gelijk doen wat je vraagt.