Jambo, gorilla op de Apenheul

Na het overlijden van de gorillaleider Bongo had de Apenheul toch wel een klein probleem. Er moest gezocht worden naar een nieuwe gorillaman om de vrouwtjes in bedwang te kunnen houden en het fokprogramma in stand te houden. Na enig onderzoek kwam uiteindelijk Jambo eind 2006 naar Nederland. Anno 2011 is Jambo vader van 9 jongen en heeft hij meegemaakt dat 1 van deze jongen heel jong stierf.

Algemeen

Jambo is sinds het eind van 2006 de nieuwe zilverrug gorillaleider in het apenpark de “Apenheul”. Jambo is een naam uit het Swahili en betekend “Welkom”. Hij werd geboren op 18 november 1993 in Krefeld, zijn ouders zijn Massa en Boma. Zijn halfzus Irala is begin 2006 verhuisd van de Apenheul naar GaiaPark.

Jambo en Massa kregen steeds meer ruzie in de dierentuin van Krefeld, daardoor zouden zij gescheiden worden binnen de dierentuin door het terrein verder uit te bouwen. Dat gaat op korte termijn (2008) niet lukken. Dat was de reden dat Jambo moest verhuizen naar een andere dierentuin. Tot aan zijn verhuizing heeft hij samen met zijn ouders geleefd.

Bongo

Bongo is geboren in de vrije natuur, hij werd in juni 1973 in Afrika gevangen en kwam al in november 1974 naar de Apenheul. Hier werd hij al gauw een begrip, zeker bij de gorilla liefhebbers. Hij stierf geheel onverwacht op 14 augustus 2005 aan de gevolgen van een streptokok bacterie.

Bongo heeft zijn deel gehad bij het in stand houden van zijn soort. Hij heeft 9 dochters en 5 zoons verwekt. De namen van enekel van deze dieren zijn:

• Dochters: Dalila, Mintha, Bibi, Kisawa, Zoezi, Nemsi en Gyasi
• Zoons: Uzuri, M’Bewe, Kidogo, M’Kono en Loango (de jongste, geboren 23-12-2004)

Opvolging

Voordat een geschikte opvolger is gevonden gaat er wel het één en ander aan vooraf. Als eerste moet er een profiel worden opgesteld zoals onder andere dat de mogelijke leider genetisch interessant is. Hij moet sociaal vaardig zijn en niet veel ouder dan 17 jaar.

Na een selectie uit meer dan 300 “Europese” gorilla’s, bleven er 5 over. Daarna is onderzoek naar de bloedlijn aan de beurt en dan pas een bezoek aan de bewuste finale kandidaat. Tot de 5 kandidaten behoorden twee gorilla’s uit Frankrijk, één uit Tenerife (Maayabu) en één uit Madrid (Nicky). Uiteindelijk is gekozen voor Jambo omdat hij sociaal veel sterker zou zijn dan zijn 4 medekandidaten.

Jambo

De gorilla voldoet aan twee belangrijke criteria, hij heeft sociale vaardigheden en heeft een familie die prima past binnen het profiel. Hij komt uit een relatief klein gebleven familie, wat hem zeer waardevol maakt om in een fokprogramma mee te kunnen draaien, alhoewel hij met zijn 13 jaar nog redelijk jong is.

Hij heeft op de Apenheul de leiding over 8 vrouwelijke gorilla’s. De anno 2011 17 jarige zilverrug is in een paar jaar tijd vader van 9 jongen, waarvan er 5 zijn geboren in 2011. Als een volleerde leider slaat hij regelmatig roffelend op zijn borst en stuiven de jonge gorilla’s alle kanten op. Als een volleerde vader houdt hij de moeder van zijn nazaten in de gaten.

Fokprogramma

Dat het fokprogramma werkt blijkt uit het feit dat op 15 oktober 2007 de eerste gezonde gorilla baby is geboren. De
gelukkige ouders zijn de 32 jarige Mandji en natuurlijk Jambo. Het jong is een mannetje en het heet Mapasa. Mapasa betekend één van een tweeling. Dit is niet geheel vreemd want, 5 dagen nadat Mapasa is geboren, is Mandji bevallen van een tweede helaas doodgeboren gorilla jong. Het is vrij zeldzaam dat een gorilla een tweeling krijgt. Een gorillamoeder brengt haar jong doorgaans in de nacht ter wereld. Deze keer vond de bevalling in de ochtend plaats.

Op 12 april 2008 is het tweede kind van Jambo geboren, de moeder is Lobo. Deze tweede zoon van de jonge zilverrug heet Wimbé, vernoemd naar de oprichter van het park de Apenheul, dhr. Wim B. Mager. In het najaar zal Kisiwa haar jong ter wereld brengen, het derde kind van Jambo.

3 September 2008 is Jambo vader geworden van een dochter. Kiwisa beviel op klaarlichte dag en aangezien het de verjaardag was van de directeur van Apenheul, dhr. L.E.M. de Boer, is het apenmeisje naar hem vernoemd; Lembo'e.

In 2009 heeft Mintha heeft dit jaar een jong gekregen; Mfugaji.

Gorillagroep anno 2011

In juli 2011 spreekt men in de Apenheul van een ware babyboom onder de gorilla’s. Jambo wordt maar liefst voor de 5e keer vader dit jaar. Vijf van zijn acht vrouwtjes krijgen een jong, namelijk:

• 10-01-11; Iriki, een dochter van Mandji, haar 10e jong
• 13-01-11; Tayari, een dochter van Gyasi, haar 1e jong
• 12-03-11: Faraja, een dochter van Lobo. Helaas overleed dit jong geheel onverwacht op 22 juli 2011.
• 26-06-11; M’Zungu, 1e jong van Nemsi (Dochter van Mandji, dus Mandji is ook oma)
• 03-07-11; Chama, , jong van Kisiwa (geslacht nog niet bekend)

De groep vrouwtjes die bij Jambo horen zijn:

• Mandji, moeder van Mapasa en Iriki
• Kisawa moeder van Lembo’e

• Lobo, moeder van Wimbé en Faraja
• Gyasi, (een ouder jong van Dalila), en moeder van Tayari
• Nemsi (een jong van Mandji), moeder van M’Zungu
• Mintha moeder van Mfugaji