Wat zijn de verschillen tussen muizen en ratten?

Wat zijn de verschillen tussen muizen en ratten? Muizen en ratten zijn kleine zoogdieren die in meerdere opzichten op elkaar lijken. Zij hebben bijvoorbeeld een vergelijkbare vacht en staart. Er zijn echter meerdere verschillen tussen deze twee diersoorten. De één is bijvoorbeeld gemiddeld een stuk groter dan de ander. Hiernaast zijn zij van elkaar te onderscheiden door hun oren nader te bestuderen. Wat zijn de overige verschillen tussen muizen en ratten?

Verschillen muizen en ratten


De muis

Wetenschappelijke benaming
De wetenschappelijke benaming voor de huismuis is 'Mus Musculus'. Hij behoort tot de familie 'Muridae' oftewel Muisachtigen.

De Afrikaanse dwergmuis. / Bron: AleXXw, Wikimedia Commons (Publiek domein)De Afrikaanse dwergmuis. / Bron: AleXXw, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Uiterlijke kenmerken
Muizen zijn kleine zoogdieren die maximaal 10 centimeter lang kunnen worden. De kleinste muis ter wereld is de Afrikaanse dwergmuis. Hij heeft een lengte van ongeveer 5 centimeter.

De rat

Wetenschappelijke benaming
Ratten behoren tot het geslacht 'Rattus' en zijn onderdeel van de familie 'Muridae'.

Uiterlijke kenmerken
Ratten zijn grote knaagdieren. De grootst soort is de reuzeschorsrat. Hij kan een lengte van zo'n 50 centimeter bereiken. Zij hebben een grote kop en grote poten in verhouding met de rest van hun lichaam.

Overeenkomsten

De gemeenschappelijke voorouder van de muis en rat leefde zo'n 30 tot 40 miljoen jaar geleden. Beide diersoorten behoren tot de knaagdieren. Deze knaagdieren zijn onder andere te herkennen aan hun grote voortanden. Hiernaast hebben deze zoogdieren allebei opvallende snorharen, een lange staart en een uitstekende neus. Hun neus gebruiken zij om hun omgeving te verkennen, voedsel te zoeken en roofdieren op tijd te kunnen detecteren. Dit vergroot hun overlevingskansen namelijk aanzienlijk.

Intelligentie
De hersenen van deze twee knaagdieren zijn ver ontwikkeld. Om deze reden worden de dieren dikwijls in het laboratorium gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek met betrekking tot de hersenen. Deze knaagdieren kunnen bijvoorbeeld dankzij hun intelligentie allerlei puzzels oplossen die tijdens het wetenschappelijk onderzoek gebruikt worden.

Verschillen tussen ratten en muizen

Het genoom van de muis en rat

Het genoom (DNA-reeks) van de muis is als eerste in kaart gebracht. Nadat het genoom van de rat steeds meer in beeld gebracht werd, ontdekte men dat deze twee dieren genetisch veel van elkaar verschillen. Dit komt omdat de gemeenschappelijke voorouder van deze knaagdieren al dertig tot veertig miljoen jaar geleden leefde. Dankzij de evolutie zijn de genetische overeenkomsten minder geworden.

Gedrag & intelligentie

Ratten gedragen zich rustiger dan muizen. Hiernaast zijn zij zowel aanhankelijker als intelligenter. Muizen zijn nieuwsgieriger dan ratten en trappen hierdoor eerder in een val. Hiernaast zijn zij kieskeuriger met wat zij eten. Muizen eten namelijk alleen plantaardig voedsel, terwijl ratten soms vlees eten.

De bruine rat / Bron: National Park Service, Wikimedia Commons (Publiek domein)De bruine rat / Bron: National Park Service, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Besmettelijke ziektes

Ratten staan er bekend om dat zij talloze ziektes kunnen verspreiden, terwijl muizen hier minder om bekend staan. De ziektes worden onder andere verspreid door middel van hun urine en keutels. De keutels van ratten zijn groter dan die van muizen waardoor ziektes zich sneller kunnen verspreiden.

De pest
De pest is één van de ernstigste ziektes die door ratten kan worden verspreid. Deze ziekte heeft voor miljoenen slachtoffers gezorgd en werd onder andere door de zwarte rat verspreid. Tegenwoordig komt deze ziekte in Nederland haast niet meer voor. Wereldwijd zijn er jaarlijks nog enkele duizenden gevallen bekend. De ziekte is te behandelen met antibiotica. Sommige onderzoekers vermoeden dat deze ziekte weinig voorkomt doordat de bruine rat de zwarte rat verdreven heeft.

Salmonella
Muizen staan er vooral bekend om dat zij de ziekte salmonella verspreiden. Deze ziekte kan voedselvergiftiging veroorzaken en is vele malen minder dodelijk dan de pest.

Kop & poten

Zowel de kop als poten van een rat zijn in vergelijking met de lichaamsdelen van een muis groter. Hierdoor vallen de kop en poten van een rat extra veel op.

Staart & oren

Verhoudingsgewijs hebben muizen een langere staart en grotere oren dan ratten. Hun lange staart zorgt er mede voor dat zij in balans blijven. Tevens zijn de oren van een muis meer naar voren gericht dan de oren van een rat.

Wetenschappelijk onderzoek

Muizen worden vaker voor wetenschappelijk onderzoek gebruikt dan ratten; er wordt maar liefst twee keer zoveel gebruik gemaakt van laboratoriummuizen dan laboratoriumratten. Dit komt omdat muizen het makkelijkst genetisch te manipuleren zijn omdat hun genoom het meest op die van de mens lijkt. Dit genoom is hierdoor meer bekend bij de onderzoekers. Hiernaast hoeft er maar een kleine hoeveelheid medicijnen toegediend te worden om na te gaan wat de bijwerkingen van het desbetreffende medicijn zijn. Dit komt omdat muizen kleiner zijn dan ratten. Geneesmiddelen zijn tijdens de ontwikkelfase zeer prijzig.
© 2020 - 2024 Zonnescherm, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Huisvesting van knaagdierenHuisvesting van knaagdierenDe huisvesting van een knaagdier is behoorlijk belangrijk. Hier in mijn tekst vind je enkele info over wat nu echt het b…
De rattenbeetziekte door knaagdierenDe rattenbeetziekte door knaagdierenZo stoer om tamme ratjes of tamme muizen te hebben als huisdier. Maar die lieve tamme ratjes, muizen en andere huisdiere…
Hoe kan ik ratten of muizen in huis bestrijdenHoe kan ik ratten of muizen in huis bestrijdenAls ratten of muizen eenmaal de toegang tot je huis gevonden hebben, kunnen ze een ware plaag worden. Niet alleen zijn d…
Muizen als huisdierDe huisvesting, voeding, verzorging en geschiedenis van de muis. Alles over de kooien, de voeding en nog veel meer. Dus…

De Pavlov, een oud kippenras met een opvallend uiterlijkDe Pavlov, een oud kippenras met een opvallend uiterlijkIedereen weet wat kippen zijn en hoe ze eruit zien. Kippen zijn er in vele soorten, maten en kleurslagen. De meeste mens…
Waarom zijn luiaards zo traag?Waarom zijn luiaards zo traag?Luiaards, de naam zegt al genoeg. Iemand die dingen langzaam doet wordt al snel een luiaard genoemd. En geen wonder, dez…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Onbekend, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • https://www.stichtinginformatiedierproeven.nl/muizen-meest-gebruikte-proefdieren/
  • https://www.quest.nl/mens/gezondheid/a27190484/welk-proefdier-is-het-meest-geschikt/
  • https://www.allesoverratten.nl/algemeen/ratvsmuis/index.php
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Rattus
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Muis_(dier)
  • https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Pest_(ziekte)
  • https://pestfree.nl/verschillen-muizen-en-ratten
  • https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Bruine_rat
  • Afbeelding bron 1: AleXXw, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 2: National Park Service, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Zonnescherm (89 artikelen)
Laatste update: 28-03-2020
Rubriek: Dier en Natuur
Subrubriek: Dieren
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.