Wat zijn de verschillen tussen muizen en ratten?

Muizen en ratten zijn kleine zoogdieren die in meerdere opzichten op elkaar lijken. Zij hebben bijvoorbeeld een vergelijkbare vacht en staart. Er zijn echter meerdere verschillen tussen deze twee diersoorten. De één is bijvoorbeeld gemiddeld een stuk groter dan de ander. Hiernaast zijn zij van elkaar te onderscheiden door hun oren nader te bestuderen. Wat zijn de overige verschillen tussen muizen en ratten?

Verschillen muizen en ratten

• De muis
• De rat
• Overeenkomsten
• Verschillen tussen ratten en muizen
• Het genoom van de muis en rat
• Gedrag & intelligentie
• Besmettelijke ziektes
• Kop & poten
• Staart & oren
• Wetenschappelijk onderzoek

De muis

Wetenschappelijke benaming
De wetenschappelijke benaming voor de huismuis is 'Mus Musculus'. Hij behoort tot de familie 'Muridae' oftewel Muisachtigen.

Uiterlijke kenmerken
Muizen zijn kleine zoogdieren die maximaal 10 centimeter lang kunnen worden. De kleinste muis ter wereld is de Afrikaanse dwergmuis. Hij heeft een lengte van ongeveer 5 centimeter.

De rat

Wetenschappelijke benaming
Ratten behoren tot het geslacht 'Rattus' en zijn onderdeel van de familie 'Muridae'.

Uiterlijke kenmerken
Ratten zijn grote knaagdieren. De grootst soort is de reuzeschorsrat. Hij kan een lengte van zo'n 50 centimeter bereiken. Zij hebben een grote kop en grote poten in verhouding met de rest van hun lichaam.

Overeenkomsten

De gemeenschappelijke voorouder van de muis en rat leefde zo'n 30 tot 40 miljoen jaar geleden. Beide diersoorten behoren tot de knaagdieren. Deze knaagdieren zijn onder andere te herkennen aan hun grote voortanden. Hiernaast hebben deze zoogdieren allebei opvallende snorharen, een lange staart en een uitstekende neus. Hun neus gebruiken zij om hun omgeving te verkennen, voedsel te zoeken en roofdieren op tijd te kunnen detecteren. Dit vergroot hun overlevingskansen namelijk aanzienlijk.

Intelligentie
De hersenen van deze twee knaagdieren zijn ver ontwikkeld. Om deze reden worden de dieren dikwijls in het laboratorium gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek met betrekking tot de hersenen. Deze knaagdieren kunnen bijvoorbeeld dankzij hun intelligentie allerlei puzzels oplossen die tijdens het wetenschappelijk onderzoek gebruikt worden.

Verschillen tussen ratten en muizen

Het genoom van de muis en rat

Het genoom (DNA-reeks) van de muis is als eerste in kaart gebracht. Nadat het genoom van de rat steeds meer in beeld gebracht werd, ontdekte men dat deze twee dieren genetisch veel van elkaar verschillen. Dit komt omdat de gemeenschappelijke voorouder van deze knaagdieren al dertig tot veertig miljoen jaar geleden leefde. Dankzij de evolutie zijn de genetische overeenkomsten minder geworden.

Gedrag & intelligentie

Ratten gedragen zich rustiger dan muizen. Hiernaast zijn zij zowel aanhankelijker als intelligenter. Muizen zijn nieuwsgieriger dan ratten en trappen hierdoor eerder in een val. Hiernaast zijn zij kieskeuriger met wat zij eten. Muizen eten namelijk alleen plantaardig voedsel, terwijl ratten soms vlees eten.

Besmettelijke ziektes

Ratten staan er bekend om dat zij talloze ziektes kunnen verspreiden, terwijl muizen hier minder om bekend staan. De ziektes worden onder andere verspreid door middel van hun urine en keutels. De keutels van ratten zijn groter dan die van muizen waardoor ziektes zich sneller kunnen verspreiden.

De pest
De pest is één van de ernstigste ziektes die door ratten kan worden verspreid. Deze ziekte heeft voor miljoenen slachtoffers gezorgd en werd onder andere door de zwarte rat verspreid. Tegenwoordig komt deze ziekte in Nederland haast niet meer voor. Wereldwijd zijn er jaarlijks nog enkele duizenden gevallen bekend. De ziekte is te behandelen met antibiotica. Sommige onderzoekers vermoeden dat deze ziekte weinig voorkomt doordat de bruine rat de zwarte rat verdreven heeft.

Salmonella
Muizen staan er vooral bekend om dat zij de ziekte salmonella verspreiden. Deze ziekte kan voedselvergiftiging veroorzaken en is vele malen minder dodelijk dan de pest.

Kop & poten

Zowel de kop als poten van een rat zijn in vergelijking met de lichaamsdelen van een muis groter. Hierdoor vallen de kop en poten van een rat extra veel op.

Staart & oren

Verhoudingsgewijs hebben muizen een langere staart en grotere oren dan ratten. Hun lange staart zorgt er mede voor dat zij in balans blijven. Tevens zijn de oren van een muis meer naar voren gericht dan de oren van een rat.