De stevige huid en leefomgeving van de bultrugwalvis

De bultrugwalvis heeft een zeer grove en stevige huid. Dit biedt hem bescherming tegen de kou en andere externe invloeden. Op zijn huid leven er allerlei micro-organismen die onderdeel zijn van verschillende kolonies die bestaan uit bacteriën of parasieten. Wetenschappers hebben een verband gevonden tussen deze kolonies en de leefomgeving waar de walvis in voorkomt. Het zoogdier legt jaarlijks duizenden kilometers af en is in diverse oceanen te vinden. Hij komt namelijk onder andere in de Noord- en Zuid-Pacifische oceaan voor.

De bultrugwalvis

• De bultrugwalvis
• Parasieten op de huid
• Overige microben die op de huid voorkomen
• Kleur en structuur van de huid

De bultrugwalvis

De bultrugwalvis is een walvissoort die zo'n 35 à 40 ton kan wegen. Hij heeft een rugvin die naar achteren gericht staat en een dikke huid waardoor hij de juiste temperatuur behoudt. Hij komt in de Noord-Atlantische, Noord-Pacifische en Zuid-Pacifische oceaan voor. De bultrugwalvis verplaatst zich hier duizenden kilometers om een partner te vinden. Hierbij zoekt hij de warmere delen op van de oceaan waar een tropisch klimaat heerst. Hiermee onderscheiden zij zich van de meeste andere walvissen. Veel andere walvissoorten migreren namelijk om op zoek te gaan naar voedsel.

De jacht

Deze zoogdieren maken tijdens de jacht gebruik van een soort 'bubbelnet'. Dit is een methode om een grote hoeveelheid vis te kunnen vangen. Hierbij werken meerdere walvissen samen om het gewenste effect te krijgen. Door voldoende bellen te blazen raken de vissen gedesoriënteerd en raken zij tijdelijk binnen een gebied gevangen. De bultrugwalvis is zelf ook voor een lange periode prooi geweest, namelijk voor de mens. Vanwege zijn dikke huid heeft men gebruik gemaakt van harpoenen om het dier te kunnen doden. Tegenwoordig is in de meeste landen de walvisjacht verboden.

Bultrugwalvissen in Nederland

Soms wordt de bultrugwalvis in Nederlandse wateren ontdekt. Naast de bultrug wordt er in de Noordzee ook weleens een potvis waargenomen. Deze twee zoogdieren worden weleens verkeerd benoemd omdat zij vanaf een grotere afstand meestal moeilijk te onderscheiden zijn. Dit heeft onder andere te maken met de hoogte van de golven waardoor de rugvin minder vaak op te merken valt.

Verdwalen

Het komt weleens voor dat het zoogdier tijdelijk in een haven terechtkomt. De bultrugwalvis heeft een goed oriëntatievermogen waardoor hij zich meestal uit deze benarde positie kan bevrijden. Daarom geeft de kustwacht het dier meestal enkele uren de tijd om de zee terug te kunnen vinden. Pas wanneer dit niet mogelijk is gaan zij actief meehelpen om het dier richting de kust te begeleiden.

Parasieten op de huid

Deze zoogdieren hebben het vermogen om hoog het water uit te springen. Hierover bestaan meerdere theorieën. Mogelijk wordt dit gedrag getoond om te communiceren of dient het als een paringsdans. Een andere theorie is dat zij hiermee parasieten van hun huid verwijderen. Dankzij de dikte van zijn huid is hij gelukkig deels tegen parasieten beschermd.

Walvisluizen

De bultrugwalvis heeft vaak een grote hoeveelheid walvisluizen op (en in) zijn huid ten opzichte van andere walvissen. Deze zeedieren graven zich deels in de huid van walvissen en bestaan uit duizenden. Eigenlijk zijn dit kleine schaaldieren die op de huid van het zoogdier leven. Zij eten doden cellen van de walvishuid en blijven gedurende hun leven meestal op hun plek. Normaal gesproken heeft het dier hier geen last van, echter zijn er extreme gevallen bekend waarbij de gezondheid van de walvis zodanig achteruit is gegaan dat er een te grote walvisluizenpopulatie aanwezig was.

Overige microben die op de huid voorkomen

Onderzoekster Christina A. Kellogg heeft in 2014 een paper uitgebracht over de microben die op de huid van de bultrugwalvis voorkomen. Twee soorten bacteriën komen hier in overvloed voor, namelijk bacteriën van het geslacht Tenacibaculum en Psychrobacter. Zij is tot de conclusie gekomen dat deze kolonies regelmatig in diversiteit veranderden. Dit was op te merken tijdens de migratie van het zoogdier. Tevens is er een verband gevonden met het metabolisme van het zoogdier. Wanneer de walvissen namelijk honger hadden of juist voldoende voedsel tot hun beschikking hadden veranderde de verhouding tussen de hoeveelheid Tenacibaculum- en Psychorobacterbacteriën. Hiermee is bewezen dat óók interne factoren een rol spelen bij de compositie van bacteriën die zich op de huid bevinden. Wanneer het wezen stierf was er overigens een vermindering van deze kolonies te vinden. De concentratie van ziekteverwekkers in de kolonie parasieten was namelijk verhoogd.

Kleur en structuur van de huid

Deze walvissoort is duidelijk te herkennen aan zijn grove huid. De hui van een bultrugwalvis heeft namelijk meer reliëf dan die van overige walvissen. De bovenkant van zijn lichaam bevat een donkere kleur terwijl de onderkant van zijn lichaam wit is. Hierin heeft hij diepe groeven (plooien) die gestroomlijnd langs zijn onderlichaam lopen. Kenmerkend is dat hij minder groeven heeft dan andere walvissen (meestal heeft hij tussen de 14 à 22 plooien). Deze groeven staan verder van elkaar vandaan dan bij andere soorten.