Mechanische bitloze systemen: hackamore, glücksrad en flower

Tegenwoordig gaan steeds meer ruiters bitloos rijden. Er bestaan veel verschillende soorten bitloze hoofdstellen. Er zijn verschillende bitloze hoofdstellen die een mechanische ofwel hefboomwerking hebben. Dit zijn de hackamore, het glücksrad of LG-zaum en de (Marylot) flower. Door de hefboomwerking werken deze hoofdstellen scherper in dan andere bitloze hoofdstellen. Daarom worden deze hoofdstellen vaak bij de wat heftigere paarden gebruikt. Omdat de bitloze hoofdstellen met hefboomwerking behoorlijk scherp inwerken zijn deze niet voor ieder paard geschikt. Bij sensitieve paarden kan er eventueel een bontje om de neusriem worden geschoven, zodat de inwerking iets minder scherp is.

Hackamore

De hackamore is het bekendste bitloze hoofdstel met hefboomwerking. De hackamore bestaat uit scharen die samen met een neusriem en kinriem of kinketting de gehele hackamore-neusriem vormen. De hackamore-neusriem kan geïntegreerd worden in een normaal bithoofdstel waar het bit en de neusriem vanaf zijn gehaald. De neusriem van de hackamore moet 2-3 vingers onder het jukbeen liggen. Als de neusriem te laag ligt, is het door de druk die het hoofdstel kan geven, mogelijk om het neusbot van het paard te breken.

Er bestaan verschillende soorten hackamores, er zijn hackamores met korte en met lange scharen. Hoe langer de scharen van een hackamore, hoe sterker de hefboomwerking, en hoe sterker dus de hulpen doorkomen. Als er druk aangenomen wordt op de teugels, voelt het paard druk op de neus, op de kin en achter de oren. Ook bestaan er de zogenaamde S-hackamores. Bij deze hackamores zijn de scharen gebogen in een soort S-vorm. De werking van de S-hackamore is ongeveer even heftig als de gewone mechanische hackamore. Wel ligt deze een stuk stabieler en geeft daardoor minder ruis.

De hackamore is vooral geschikt voor de wat hetere paarden. Ondanks dat de inwerking natuurlijk afhangt van de mate waarin de ruiter druk gebruikt, werkt de hackamore over het algemeen toch vrij pittig in. Voor paarden die moeilijk terug te nemen zijn is dit natuurlijk een uitkomst.

Glücksrad of LG-zaum

Het glücksrad of LG-zaum komt, zoals de naam al doet vermoeden, uit Duitsland. Het bestaat net als de hackamore uit een neusriem en kinketting of kinriem. In plaats van de hackamore-scharen wordt er bij het glücksrad gebruik gemaakt van metalen 'wieltjes'. Ook bij het glücksrad kan de neusriem geïntegreerd worden in een normaal bithoofdstel. De teugels kun je op verschillende manieren aan het glücksrad vastmaken. Als de teugels achter de kinriem vastgemaakt worden, is er geen hefboomwerking. Het glücksrad werkt dan ongeveer hetzelfde in als een sidepull. Als de teugels voor de kinriem vastgemaakt worden, is er wel sprake van een hefboomwerking. Het glücksrad werkt dan ongeveer even scherp in als een hackamore met kleine scharen.

Het glücksrad is vooral geschikt voor paarden die meestal makkelijk terug te nemen zijn, maar bijvoorbeeld op vreemd terrein of op buitenritten wat heter zijn. Wanneer er dan op vreemd terrein of buiten gereden wordt, kunnen de teugels voor de kinriem vastgemaakt worden om een kleine hefboomwerking te creëren.

(Marylot) flower

De flower is ontwikkeld door de firma Goedhard. De flower lijkt op een combinatie van een hackamore en een glücksrad. Ook hier bestaat het hoofdstel weer uit een neusriem en kinketting of kinriem. Hier wordt in plaats van scharen of het glücksrad-wieltje een wieltje in de vorm van een bloem gebruik. Optioneel zijn één of twee extra 'blaadjes' aan de bloem waardoor een hackamore met een kleine schaar ontstaat. Ook deze neusriem kan geïntegreerd worden in een normaal bithoofdstel. Net als bij het glücksrad kunnen de teugels op verschillende manieren vastgemaakt worden. Als de teugels achter de kinriem vastgemaakt worden, heb je net als bij het glücksrad geen hefboomwerking. Als de teugels voor de kinriem vastmaakt heb je ook hier wel een hefboomwerking. Maak je de teugels aan een van de extra 'blaadjes' vast, ontstaat een wat scherpere hefboomwerking.

De flower is, net als het glücksrad vooral geschikt voor paarden die af en toe wat heter zijn. Hierbij kunnen de teugels dan aan de extra 'blaadjes' vastgemaakt worden. De hefboomwerking is dan nog iets scherper dan bij een glücksrad waarbij de teugels voor de kinriem vastgemaakt zijn.