Wilde paarden: Tarpan en przewalski

Iedereen heeft wel eens een paard gezien in zijn leven. Veel mensen hebben zelfs wel eens op een paard gereden of in een koets achter een paard gezeten. Paarden zijn mooie, edele en vaak zeer goed te temmen dieren. Maar welke paarden leefden eigenlijk vroeger in het wild bij ons in de omgeving? Dit waren het przewalski- en het tarpanpaard.

Przewalski

De przewalski wordt ook wel Mongools wild paard of takh genoemd. Dit ras was op het einde van de 19e eeuw bijna helemaal uitgestorven. Er waren in totaal nog maar 13 paarden over. Inteelt werd later een groot probleem, alle dieren zijn zeer nauw aan elkaar verwant. Er leven nu nog ongeveer 1500 dieren dierentuinen onder bescherming, ook in Nederland lopen deze paarden rond. In 1967 werd in Mongolië het laatste in het wild levende paard gezien. In 1998 werd echter het eerste przewalskipaard weer uitgezet naar Mongolië. Het dier werd hier vrijgelaten in een reservaat. De eerste winter hadden de dieren het zeer moeilijk, ze moesten zich op nieuw aanpassen aan het klimaat.

Er leven momenteel al weer meer dan 100 przewalskipaarden in Mongolië. Het przewalskipaard is zeer goed bestand tegen een guur klimaat, ze leven vaak erg lang en hebben een zeer goed uithoudingsvermogen. Dit ras is vaak erg agressief en schrikachtig. Hengsten zullen er alles aan doen om hun kudde te kunnen beschermen. De kudde bestaat normaal gezien uit een hengst en drie of vier merries met hun veulentjes. Ook de przewalskipaarden die in dierentuinen leven zijn moeilijk om tam te maken. De snelheden die bereikt worden wanneer ze ergens van schrikken lopen op tot 60 kilometer per uur.

Morfologie

Een przewalskipaard heeft het gestalte van een pony, de schofthoogte is 130-155 cm. Het dier heeft een grof en onedel uiterlijk. Ze hebben een groot en breed hoofd met kleine muizenoren. De manen staan rechtop, ze worden vaak niet langer dan 20 centimeter.Ook heeft het dier een rechte rug en is zijn schoft bijna niet zichtbaar. De kleur van het przewalskipaard is wildkleur bruin en zijn benen hebben vaak een zebrastreep aftekening. Ook is het paard in bezit van een duidelijke aalstreep die doorloopt tot in de staart. De staart van het przewalskipaard heeft aan de bovenkant korte haren, aan de onderkant zijn ze lang en grof. Een bijzonder iets wat de przewalskipaarden betreft is dat het dier 66 chromosomen heeft, de paarden die wij tegenwoordig kennen hebben er maar 64. Ondanks dit verschil in de genen is het wel mogelijk om hedendaagse paardenrassen te kruisen met het przewalskipaard.

Tarpan

De laatste dieren van dit ras zijn uitgestorven eind 19e eeuw in Zuid-Rusland. In Polen hebben ze dit ras weer opnieuw proberen te fokken vanuit Zuid-Oost Europese primitieve pony's die nog nauw verwant waren aan hun voorouders. Het nieuwe tarpanras is veel tammer dan het officiële ras. Ze zijn wel nog steeds koppig en moeilijk qua karakter. Ook zijn ze moedig en soms zijn de hengsten agressief omdat ze denken hun kudde te moeten beschermen. De tarpanpaarden kunnen goed leven op een sober dieet. Het is een zeer vruchtbaar ras, de zwangerschap verloopt bijna altijd goed.

Morfologie

De tarpanpaarden zijn zeer klein (meestal rond de 135) het is een echt pony-ras. Ze hebben een zwaar gebouwd hoofd met relatief lange oren. De ledematen zijn juist zeer fijn gebouwd. De haarkleur is meestal muisgrijs met een aalstreep die loopt van tussen de oren tot in de staart. Een raszuivere tarpan heeft geen witte aftekeningen. De manen staan deels rechtop.