Rendieren: enkele weetjes op een rijtje

Het rendier is één van de meest voorkomende hertensoort in Europa. Toch is het in Nederland en België niet echt gekend. In Scandinavië is het een tam huisdier en wordt het gehouden voor vlees en melk. Ook wordt de tamme hertachtige gebruikt als trekdier. Ze kunnen ongeveer 55 km lopen per dag. Het dier komt over de hele wereld voor in arctisch gelegen gebieden. Hieronder leer je meer over hun uiterlijk, verspreiding, voedsel en voortplanting.

Wat is een rendier?

Rendieren behoren tot de hertachtigen. Het vrouwtje wordt een hinde genoemd, het mannetje een bok. Bijzonder aan deze hertensoort is dat zowel de bokken als de hindes een gewei dragen. Volwassen mannetjes hebben het grootste gewei. De hindes hebben een kleiner gewei. De regel bij vele hertensoorten is dat het dier met het grootste gewei het hoogst in de hiërarchie staat. Na bronstijd werpen de mannetjes hun gewei af. Dan is de hinde even de baas, tot dat ook zij het gewei afwerpt.

Schutkleuren beschermen de rendieren van roofdieren zoals wolven. In de zomer zijn de rendieren bruin. In de winter krijgt hun vacht een witte kleur. Zo zijn ze moeilijker te zien in de sneeuw. De vacht van het rendier is het dikst van alle hertachtigen. Verder wegen ze ongeveer 110 tot 150 kg. Dat is veel meer dan het ree, dat 16 tot 35 kg weegt. Hun gemiddelde leeftijd is 15 jaar. Net zoals bij katten, geven de ogen van rendieren licht. Door het tapetum lucidum, een laag cellen op het netvlies, kleuren de ogen soms geel (in de zomer) of blauw (in de winter) als het donker is.

De meeste rendieren zijn gedomesticeerd door Europese en Aziatische nomaden. Men maakte het dier tam om er vervolgens kuddes mee te benaderen en wilde dieren te doden. Met tamme hindes werden bronstige bokken gelokt, ook met de intentie om ze te doden voor het vlees. Rendieren worden nu, net als vroeger, gehouden voor hun vlees en melk in rendierboerderijen. De mens kan de rendieren ook als trekdier gebruiken. Rendieren kunnen ongeveer 135 kg trekken. Niet alleen zijn ze sterk, maar ze bezitten ook een goed uithoudingsvermogen. Zo loopt het dier gemiddeld 55 km per dag en dat aan een snelheid van 12 km per uur.

Verspreiding en verschillende soorten

Heden ten dage komen rendieren voor in Scandinavië, Oost-Europa, Rusland, China en Mongolië. Ze komen niet alleen voor in Azië en Europa maar ook in Noord-Amerika. Daar wordt het dier kariboe genoemd. Wetenschappers beschouwen het rendier en de kariboe als één soort, maar er is een verschil: het Europese rendier is kleiner dan zijn Amerikaanse soortgenoot. Rendieren worden meestal gehouden in tamme kuddes, maar er zijn nog wilde populaties. Deze komen soms per 1000 voor. Wanneer ze lopen, maken de pezen van hun poten een klikkend geluid. Zo kunnen de rendieren elkaar volgen in het donker, zonder elkaar te verliezen.

Voedsel

Het rendier eet vooral korstmossen, dit is zelfs naar hen genoemd: het rendiermos. Zelfs als er een laag sneeuw over ligt, kunnen de rendieren het korstmos bereiken door de sneeuwlaag weg te werken met hun hoeven. Niet alleen rendiermos maar ook grassen, kruiden, bladeren en paddenstoelen worden verorberd door het rendier. Toch vermageren ze meestal sterk in de winter. In de zomer eten ze voldoende om wat vetreserve te hebben als de winter aanbreekt.

Voortplanting

De dieren paren van eind september tot begin november. Net zoals bij andere hertachtigen vechten de mannetjes om te mogen paren met de hindes. Sommige dominante bokken hebben 15 à 20 hindes om mee te paren. De draagtijd bedraagt tussen 210 en 240 dagen. De kalfjes worden geboren in mei of juni en drinken moedermelk. Het kalf blijft meestal één jaar bij de moeder. Na 45 dagen moedermelk te drinken, nuttigt het kalfje ook al gras. Rendieren worden geboren met zeer brede voeten, een soort van natuurlijke sneeuwschoen. Ze kunnen hiermee zeer goed lopen op sneeuw en ijs.