Landplanten: mossen

Landplanten: mossen De mossen vormen de eerste echte landplanten. Ze staan nog redelijk dichtbij hun voorgangers, de groenwieren, die enkel in het water leefden. Mossen zijn nog zeer afhankelijk van water en leven dus ook vaak op vochtige plekken. Zonder water kunnen mossen niet overleven en kunnen ze zich ook helemaal niet voortplanten.

Soorten mossen

Er zijn drie verschillende groepen mossen te onderscheiden. De bekendste groep zijn de bladmossen. Naast de bladmossen bestaan er ook levermossen en hauwmossen.

Bladmossen

De bladmossen bestaan altijd uit een stengel met blaadjes. De stengel heeft geen duidelijke voor- en achterkant. De blaadjes hebben nerven. Op de gametofyt zijn geen huidmondjes aanwezig, deze zijn enkel aanwezig op het sporenkapsel van de sporofyt. De gametofyt is de fase waarin het mos de geslachtscellen vormt, de sporofyt is de fase waarin het mos de sporen vormt.

Hauwmossen

Hauwmossen hebben wanneer zij de ruimte hebben een cirkelronde vorm. Speciaal aan de hauwmossen is dat zij een epidermis en luchtkamers hebben. De bladgroenkorrels van dit mossoort zijn erg groot in verhouding tot de meeste landplanten.

Levermossen

Er zijn ongeveer 9000 soorten levermossen. De levermossen komen vooral voor in de tropen. Levermossen kunnen van andere mossen worden onderscheiden doordat deze soort nooit een nerf op het blad heeft lopen.

De levenscyclus van mossen

De voortplantingsorganen van mossen worden geproduceerd op de uiteinden van de bebladerde stengels. De mannelijke en vrouwelijke voortplantingsorganen bevinden zich bij sommige mossoorten op dezelfde plant, bij andere soorten bevinden ze zich op verschillende planten.

Antheridia

In de Antheridia ontwikkelen zich mannelijke geslachtscellen, bij sporenplanten worden deze vaak gameten genoemd. De gameten zijn klein en voorzien van twee flagellen. Omdat ze zeer beweeglijk zijn worden ze ook wel spermatozoïden genoemd. Water is zeer belangrijk voor de bevruchting van de mossen. De spermatozoïden moeten al zwemmende het vrouwelijke voortplantingsorgaan kunnen vinden. Bij de grotere mossoorten worden spermatozoïden door opspattende regendruppels verplaatst. Bij de kleinere soorten gebeurt dit door middel van het dunne waterlaagje dat zich op de meeste mossoorten standaard bevindt.

Archegonium

Het Archegonium is het vrouwelijke deel van het voortplantingsstelsel. Het geeft een lange nek met een verdikt basaal gedeelte, hierin bevindt zich de eicel. De centrale cellen van de nek, de nekkanaalcellen, ontaarden wanneer de eicel rijp is. Hierdoor wordt een kanaal open gelaten via waar de spermatozoide de eicel al zwemmende kan bereiken. De bevruchte eicel zal zijn ontwikkeling beginnen in de buik van het archegonium, deze zal in het begin meegroeien en worden omgevormd tot een soort kap (calyptra). Bij rijpheid bestaat de sporofyt van de meeste mossen uit een steeltje (seta). Over het algemeen bevat een jonge sporofyt chloroplasten en kan hij dus al aan fotosynthese doen. Tegen de tijd dat er door meiotische delingen sporen geproduceerd kunnen worden is het grootste deel van het chlorofyl in de plant verdwenen. De kleur van het sporenkapsel verandert van groen naar bruin.

Een sporofyt kan nooit zonder een gametofyt leven. De vrouwelijke gametofyt zorgt er namelijk voor dat de zygote wordt voorzien van water, suikers, aminozuren en nog meer anorganische elementen. Dit proces heet matrotrofie.

Uitdroging

De mossen hebben zich al redelijk beschermd tegen uitdroging voor als ze een keer een periode zonder water komen te zitten. Ze hebben een steriele laag cellen om de sperma- en ei producerende cellen van de mannelijke en vrouwelijke gametangia. Ook de spore producerende cellen van de sporofyt worden beschermd door een steriele laag.

Sommige mossoorten hebben een glashaar op elk topje van het blad. Deze glasharen staan wanneer de zon schijnt in een rechte hoek met het blad, ze zorgen ervoor dat het zonlicht wordt teruggekaatst. Ook zijn er mossoorten die in een soort 'zomerslaap' gaan. Wanneer de zon heel heftig schijnt verschrompelen ze helemaal zodat ze zo min mogelijk water verbruiken.
© 2015 - 2024 Lienepien95, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Aparte plantenweetjesAparte plantenweetjesHeeft echt iedere plant bladeren? Heeft zeewier ook wortels? Waarom heeft blaasjes-wier blaasjes? Hoe blijven bladeren v…
De indeling van het plantenrijkDe indeling van het plantenrijkBijna overal op de wereld zijn planten te vinden. In het water en op het land, in steden en hoog op de bergen, planten h…
Tuintegels schoonmakenTuintegels schoonmakenOp tuintegels vormt zich snel groene aanslag. Dit zijn algen, mossen en schimmels. Er zijn verschillende manieren om de…
Voortplanting sporenplanten, bacteriën, schimmels, mossenVoortplanting sporenplanten, bacteriën, schimmels, mossenPlantaardig leven dat zich vermeerdert door sporen, noemt men sporenplanten. Daaronder vallen meerder afwijkende planten…

Het groot hoefblad met grote bladerenHet groot hoefblad met grote bladerenLangs de oever van de sloot staan mooie grote smalle roze bloemen. Heel veel bloemen op een lange steel. Bladeren zijn e…
Giftige planten: tannines, eiwitten en oxaalzuurGiftige planten: tannines, eiwitten en oxaalzuurWij gaan er vanuit dat de voeding die wij dagelijks eten niet giftig is. In de meeste gevallen is dit ook zo. Toch zijn…
Bronnen en referenties
  • http://www.ecomare.nl/index.php?id=3301&print=1
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Bladgroenkorrel
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Hauwmossen
Lienepien95 (132 artikelen)
Gepubliceerd: 20-05-2015
Rubriek: Dier en Natuur
Subrubriek: Bloemen en planten
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.