Bieslook of poepkroed is een dankbaar keukenkruid
Bieslook is een prachtige plant in de kruidentuin of tuin. Bloeiend op lange stelen met opvallende bloemkleuren roze, blauw-violet en soms wit paarse bolbloemen. Bloemen die net als de stelen in de keuken gebruikt worden. De plant heeft prachtige streekgebonden namen als: poepkroed, snitloek, uiestengels, uiegras, kreiloek, greslook en knello. In geheel Nederland wordt bieslook ook wel pijpgras genoemd.
Bieslook of pijpgras
Bieslook (Alium schoenoprasum) is een polvormende plant uit de lookfamilie (Alliaceae). De planten uit de lookfamilie zijn kruidachtige en overblijvende planten met een kenmerkende ui- of knoflookgeur.
Andere planten uit de lookfamilie zijn onder ander:
- sierui (Allium aflatunense)
- daslook (Allium ursinum)
- kraailook (Allium vineale)
- driekantig look (Allium triquetrum)
- ui (Allium cepa)
- Chinese bieslook (Allium tuberosum)
Net als veel kruiden wordt ook bieslook al eeuwenlang gebruikt. Nadat het in de middeleeuwen in een vergeethoekje was geraakt is bieslook in de 16de eeuw weer geïntroduceerd door ontdekkingsreizigers. Vanuit China werd de plant meegebracht. Nu, anno 2014 smaken de Europese en Chinese bieslook hetzelfde. Het verschil zit hem in de bloem en in de steel. De Europese variant heeft paarse bloemen en een holle ronde steel. De Chinese bieslook heeft witte bloemen en een platte steel.
Heldergroene holle stengels als holle pijpen.
Elk bloemetjes als een ster
Stengels omhuld met een bladschede
Uiterlijk bieslook
Bieslook heeft lange, heldergroene, glanzende, holle en rechtopstaande stengels, zonder bladeren. Het lijkt wel gras. Lange rechtopstaande pijpjes gras. Vandaar de andere naam voor bieslook: pijpgras. Aan de voet zijn de stengels omhuld met een bladschede. Een soort koker om de stengel. In april- mei komt bovenin de plant een bloemknop. Een purperkleurig rond bolletje en wanneer deze opengaat in mei- juli, geven de vele alleenstaande paarsgekleurde bloemen, het aanblik van een bol met vele bloemen. De alleenstaande bloemen hebben een stervormig uiterlijk en de bloemdekbladen hebben een donkere gekleurde middenstreep.De mogelijkheid bestaat dat dat er witte bloemen in bieslook verschijnen. Bieslook is een vaste plant en goed winterhard. Net als bij alle kruiden is wel verstandig om bij langdurig strenge vorst een bescherming te geven wanneer het niet mogelijk is om de plant naar binnen te halen. Bieslook is zodenvormend (pollenvormend) wat betekent dat de ondergrondse knopen kort zijn waardoor de stengels dicht opeen staan. Een volle plant geeft het die overal kan staan maar het liefst een kalkvrije, goed bemeste en vochtige grond prefereert. Het plantje verkiest schaduw boven de zon. Bieslook in de wilde natuur is te vinden op ruig, verwilderd gras, rivieroevers die ’s winters overstromen en/of beschaduwde plaatsen waar ooit huizen hebben gestaan.
Vermeerderen
Bieslook kan vermeerderd worden door
Zaaien
Nadat de bloembollen zijn uitgebloeid kan uit het zaad nieuwe bieslook gezaaid worden. De zaadjes kunnen eind mei meteen in de volle grond van de tuin of kruidentuin. Belangrijk tijdens het kiemstadium is om de grond goed vochtig te houden. De jonge steeltjes zijn direct eetbaar en zachter van smaak dan oudere en volgroeide stelen.
scheuren
Scheuren
Bieslook heeft een ongeslachtelijke voortplanting door ‘bol’ vorming in de grond. Hierdoor kan de plant de winter overleven en in de lente heel snel weer opkomen door de voedselvoorraad in deze ‘bollen’. Uit iedere bol komt een stengel en iedere bol zorgt ook voor een nieuwe bol. Wanneer een stuk van de bieslookplant wordt afgescheurd, ontstaat er simpelweg een nieuwe bieslookplant. Doe dit het liefst in het voorjaar. Bieslook kan na vier jaar het best een andere plek krijgen om uitputting van de grond te voorkomen.
Geneeskrachtige werking van Bieslook
Onze voorouders gebruikten bieslook al omdat ze de bevorderende werking op eetlust en spijsvertering hadden ontdekt. Bieslook (poepkroed) geeft een zacht laxeerde werking. Ook om de vochtafdrijvende werking was bieslook geliefd. Bovendien heeft bieslook een positieve werking op de doorbloeding en houdt het de aders elastisch, reguleert hoge bloeddruk en de cholesterinespiegel. Kortom een glaasje bieslooksap/smoothie is nooit verkeerd.
Maak een smoothie
Doe 150 gram komkommer, 150 gram Griekse yoghurt, een lente ui en 10 gram verse bieslook in de blender. Peper en zout erbij naar smaak en mix nog een keer. Schenk het in een glas en garneer met een komkommerplaatje.
De bestanddelen in bieslook zijn
- vitamines (onder ander vitamine A en C)
- vluchtige oliën (met zwavelhoudende bestanddelen)
- koolhydraten
- proteïnen
- mineralen (kalium, calcium en fosfor)
In de keuken
Bieslook ruikt naar ui en heeft een milde uiensmaak. Het is een
zacht kruid en bij meekoken of braden, verliest het zijn aroma. Bieslook wordt in kleine stukjes het laatst toegevoegd aan een gerecht. Voor het knippen van bieslook gebruik je een scherp mes of schaar. Fijnmalen of hakken plet de holle stengel en laat de sappen verloren gaan. De geknipte stukjes verse bieslook zijn te gebruiken om net voor het serveren toe te voegen bij:
- gebakken aardappelen
- soepen
- sla
- broodje kaas (met komkommer en tomaat)
- dressings
Gevuld ei
Kook zes eieren 10 minuten en snijd ze doormidden. Haal de dooiers eruit en prak dit samen met twee eetlepels mayonaise, een handvol geknipte verse bieslook, een theelepel kerrie en peper en zout naar smaak. Vul het ei met dit mengsel en maak af met een snufje paprikapoeder en twee stukjes bieslook stengel.
De bloem
Naast de bladeren kunnen ook de bloemen van de bieslook in de keuken gebruikt worden. Ze smaken wat milder dan de bladeren en geven kleur aan salades. Haal de bol van bloemetjes uit elkaar en gebruik de bloemetjes om een salade op te vrolijken en nog meer smaak te geven. ook vers smaken ze heerlijk met een lichte uiensmaak. Ook voor het maken van kruidenolie zijn de bloemen van bieslook te gebruiken. Neem 60 gram bloemen en een fles neutrale plantenolie. Doe de bloemen erin en na ongeveer één week heeft de olie de roodachtige kleur en het aroma van bieslookbloemen aangenomen.
Weetjes
- koffiedik is een goede meststof voor bieslook.
- door alle stelen tot drie centimeter boven de grond af te knippen komen er weer nieuwe bieslookstelen uit.
- te diep in het glas gekeken en flink brak bij het ontwaken? Bieslook heeft een ontnuchterende werking en zal snel een opkikker geven!
- Chinese bieslook kan in tegenstelling tot normale bieslook worden meegekookt in gerechten, het verliest zijn smaak dan niet.