De mooie Heemtuin van Munstergeleen in Zuid-Limburg

De Heemtuin is de ultieme plaats om streekgebonden bloemen en planten te behouden, te vermeerderen en deze bekender te maken bij mensen uit de omgeving en bij toeristen. U vindt er vaak bloemen en planten die na de uitroeiing met diverse vergiften in de vorige eeuw en het spuiten met Roundup van tegenwoordig, nog maar weinig in de vrije natuur te vinden zijn, zoals korenbloemen, klaprozen, muurpeper, vingerhoedskruid en koekoeksbloemen. De Heemtuin van Munstergeleen in Zuid-Limburg is een tuin, zoals er maar weinig zijn. Ze ligt midden in een natuurgebied en alleen al de weg erheen is prachtig. Het is een zogenaamde "holle weg", waarvan er nog maar weinig in Limburg zijn.

Het belang van de Heemtuin met haar mooie, inheemse planten en bloemen

In een Heemtuin krijgen de planten, die van origine in de regio thuis horen, de mogelijkheid om zich uit te breiden, zaad te ontwikkelen en zich voort te planten. Veel gemeenten gaan al op een betere manier om met de verzorging van hun bermen en parken en laten de planten vaak bloeien en zaad vormen voordat er gemaaid wordt. Op die manier worden de diverse Heemtuinen geholpen bij hun werk om de natuurlijke planten van elke regio te behouden. De Heemtuin van Munstergeleen is een Heemtuin die haar naam eer aandoet.

Munstergeleen ligt nog net in Zuid-Limburg

Munstergeleen hoort bij de gemeente Sittard-Geleen en is hoofdzakelijk bekend geworden als geboorteplaats van de sinds kort door Paus Benedictus heilig verklaarde Pater Karel, die door veel katholieken aangeroepen werd als ze zorgen hadden. Vooral door jonge meisjes die een partner zochten.

Nog steeds een bedevaartplaats

Ook nu is de geboorteplaats van Pater Karel nog steeds een bedevaartsplaats. Mensen komen er een kaarsje opsteken en er in stilte bidden. Pater Karel was lid van de orde van de Paters Passionisten en werkte voornamelijk bij de armen van Dublin, waar hij ook gestorven is.

De Heemtuin van Munstergeleen

De Heemtuin van Munstergeleen ligt vlak naast het dorpje Munstergeleen in een prachtig buitengebied, waar men normaal gesproken met de auto niet mag komen, maar wel met de fiets of te voet. Dat is natuurlijk wat minder prettig voor mensen die moeilijk ter been zijn, maar ook met een rolstoel is de heemtuin goed te bereiken.

Mooi om te wandelen

Het toegangsweggetje, dat uitloopt in een smalle, holle weg (een weg tussen twee korte, steile hellingen in) loopt in het begin door goudgele korenvelden, weiden en bossen. De weg is verhard en goed begaanbaar. Onderweg komt u ook kunstwerken tegen van de kunstenaar R. v. Wijlick, zoals dit leuke vosje.

Goed verzorgde tuin

Dicht bij de Heemtuin zitten er nog twee uitgesneden vogels op een tak. De Heemtuin zelf wordt goed aangegeven door bordjes en is gemakkelijk te vinden. Door een poortje komt u de tuin binnen, waarna u gewoon de paadjes kunt volgen. Planten en bomen staan goed aangegeven. De mooie, smalle paden zijn goed verzorgd en omzoomd met lage boomstammen. In verband met het beperkte aantal vrijwilligers is de tuin alleen op zondag open van 11 tot 16 uur.

Een goed klimaat voor insecten door de vijvers in de Heemtuin

In het midden van de Heemtuin liggen twee vijvers, een grote en een kleine. In de kleine, pas aangelegde vijver liggen waterlelies en andere waterplanten. De grote vijver is vooral een biotoop voor libellen, kikkers, en diverse insecten. U kunt er zelfs bijen op ondiepe plekken zien water drinken als ze dorst hebben.

Een oase van rust

De tuin is een oase van rust. Er staan een paar bankjes voor wie er wil uitrusten of een tijd van de rust wil genieten. Aan de ingang vindt u een tuinhuisje, dat een flinke schat aan boeken bevat en waar meestal iemand aanwezig is die u uitleg kan geven over de verschillende onderdelen, planten en bloemen.

In de Heemtuin vindt u ook de Limburgse aronskelk

Elk jaargetijde is er wel iets moois in de Heemtuin te ontdekken. In het voorjaar vindt u er bijvoorbeeld het zwart gestippelde blad van de Limburgse aronskelk. In augustus en september vindt u dat blad niet meer, maar staan op die plek de prachtige, fel oranje gekleurde zaadstengels van die plant trots rechtop. De vogels eten de besjes van die zaadstengels op en verspreiden de plant op die manier weer over een breed gebied.

Limburgse orchideeën

Ook Limburgse orchideeën hebben een plaatsje gevonden in de heemtuin. Ze bloeien meestal rond juni/juli en wie de Nederlandse orchideeën graag goed wil leren kennen, kan dat daarom het beste in die tijd doen.

Orchideeën groeien op meer plekken in Zuid-Limburg

Overigens vindt u niet alleen in Munstergeleen Nederlandse orchideeën, maar ook midden in het Gerendal, bij het dorpje Scheulder. Daar ligt tegen een helling een echte, grote orchideeëntuin die vooral in de zomer tijdens de bloeitijd ook druk bezocht wordt door orchideeënliefhebbers. U kunt ook daar echter niet met de auto komen, maar moet vanaf de parkeerplaats een stuk door het dal wandelen. Dat is echter geen straf, want de weg is verhard en loopt door de heuvels.

Vrijwilligers voor de verzorging van de Heemtuin zijn moeilijk te vinden

De Heemtuin van Munstergeleen steekt met kop en schouders uit boven de Heemtuinen van de directe regio. Ze is prachtig verzorgd, hoewel het bestuur van de tuin moeite heeft om aan nieuwe, jonge vrijwilligers te komen. Soms kunnen stagiaires en studenten die de richting tuinbouwkunde of biologie gekozen hebben, even een handje helpen in het belang van hun studie, maar die lossen hooguit even wat op.

Extra hulp nodig in het voor- en najaar

Vooral in het voor- en najaar zou de tuin nog wat extra hulp kunnen gebruiken. In het voorjaar moet de tuin immers opgeruimd worden en moet er zo hier en daar iets nieuw geplant of juist gedeeld worden. De paden moeten eveneens opnieuw verzorgd worden. In het najaar moet er blad geruimd en hier en daar gesnoeid worden. Wat extra hulp kunnen de vrijwilligers dan goed gebruiken.

Heemtuinen zijn van nationaal belang

Het belang van de Heemtuin is onomstreden en verdient de aandacht van iedereen die belangstelling voor een leefbare, groene omgeving heeft. Daarnaast zorgen ze voor het blijvend bestaan van bloemen, struiken en planten, die anders door het intensieve gebruik van onze grond misschien helemaal verloren zouden gaan.