De naaktslak: de soorten en zijn anatomie

Naaktslakken zijn slijmerige weekdieren zonder huisjes. Wanneer het zeer vochtig is zie je ze vaak in grote getale verschijnen in je tuin. Naaktslakken voelen zich zeer prettig op natte grond en in een vochtige omgeving. Ze zijn dan ook erg gevoelig voor uitdroging en juist dan houden ze zich schuil. Voor tuinders zijn deze dieren soms een enorme plaag. Een interessant beestje; de naaktslak en de anatomie hiervan.

De naaktslak

Naaktslakken zijn weekdieren die erg traag zijn. Daar staan ze dan ook erg om bekend. Ook het slijmerige spoor wat een slak nalaat is een zeer bekende eigenschap van de slak. De naaktslak is een afstammeling van zijn schelpdragende voorouders. Het grote verschil is dat de naaktslak geen huisje meer draagt. In plaats van een huisje heeft de naaktslak een schild vlak achter hun kop. Deze schild is zacht en bij sommige slakken zit er een bobbel onder het schild. Dit is nog een overblijfsel van het huisje wat een soort kalkhoudende bult is. Het kan ook een kleine schelp zijn die nog onder het zachte schild zit.

Soorten naaktslakken

Er zijn veel verschillende soorten naaktslakken. De meest voorkomende in Nederland zijn de volgende:

• Grote wegslak
• Zwarte wegslak
• Egelwegslak
• Donkere wegslak
• Spaanse wegslak
• Bruine wegslak
• Geelstreep-wegslak
• Grauwe wegslak
• Boswegslak
• Grote aardslak
• Zwarte aardslak
• Lichte aardslak
• Tere aardslak
• Gewone akkerslak
• Kleine akkerslak
• Zuidelijke akkerslak
• Gevlekte akkerslak
• oostelijke akkerslak
• Bosaardslak
• Spaanse aardslak
• Wormslak
• Gestippelde kielslak
• Slanke kielslak
• Gelige kielslak
• Zwarte kielslak

Voorplanting van de naaktslak

Slakken vermenigvuldigen zich door te paren met een andere slak. Deze voortplanting kan met elke andere slak, omdat naaktslakken hermafrodiet zijn. Dit betekent dat ze zowel vrouwelijke als mannelijke geslachtsorganen hebben. De geslachtsklier kan dan zaadcellen produceren, maar ook eicellen. Zo kan elke slak zich geslachtsgemeenschap hebben met elke andere slak.
Tijdens deze paring van de slakken brengen de partners zaad in elkaars lichaam. De slak bewaard het zaad in het lichaam in een zogenaamde spermaopslagorgaan, totdat de eieren worden gelegd. Voor het leggen van de eieren wordt elk ei bevrucht. Dit gebeurt met een zaadcel die de slak in zijn lichaam heeft bewaard in het orgaan.

Het zaad dat zich in dit spermaopslagorgaan bevindt kan twee dingen doen, namelijk:

1. Het zaad kan naar de eitjes toe voor de bevruchting wanneer deze rijp zijn.
2. Het kan zijn dat het zaad wordt afgebroken in een zogeheten verteringsorgaan.

Naaktslakken schieten een soort pijl af vlak voor de zaadlozing. Deze pijl schieten ze door de huid heen van de andere slak en deze pijl is hard en heeft een kalkstructuur. Op deze pijl zit slijm en in dit slijm zit een stofje die in het bloed gaat zitten van de andere slak. Dit stofje wat in het bloed zit zorgt ervoor dat het sperma een grotere overlevingskans krijgt, omdat het de weg naar het verteringsorgaan nauwer maakt.

Anatomie van de naaktslak

De naaktslak heeft een darmstelsel. Dit darmstelsel bevindt zich bijna aan de achterkant van de slak. Hierboven bevindt zich de spijsverteringsklier. In het midden van de slak zit de maag van de slak en aan de bovenkant van de slak, zo ongeveer aan het eind van het schild bevinden zich de nieren en het hart. Onderaan, iets voor het midden zit de anus van de slak. Aan de voorkant van de slak zit de slokdarm. Iets hoger en daarachter zit de penis van de slak en vlak daarachter de ademopening. Dit 'gat' is ook goed zichtbaar bij de slak. De slak heeft overigens maar één long. Aan de onderzijde onder de ademopening heeft de slak de genitale opening.

Tentakels van de naaktslak

De ogen van een slak zijn twee lange tentakels. Deze twee ogen kunnen los van elkaar bewegen. Het enige wat deze ogen kunnen registreren is het licht en het donker. Deze tentakels kunnen ze intrekken. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer je deze zou aanraken. Wanneer een slak zijn oog/tentakel verliest, groeit deze vanzelf weer aan. Naast de ogen heeft de slak nog twee korte tentakels aan de voorkant. Deze zitten een stukje lager. Deze korte tentakels die de slak aan de onderkant heeft zijn om te voelen en te ruiken.

Mond van de naaktslak

Tussen de twee korte tentakels aan de voorkant van de slak, bevindt zich de mond. Achter de mondopening zit de tong. Deze tong is anders dan gewoon en is een zogenaamde rasptong, ook wel radula genoemd. Zo'n tong bestaat uit honderden, in drie rijen geplaatste hoornen puntjes.

De voet en het slijm van de naaktslak

De voet van een slak is een lange zool met daarboven een langgerekte spiermassa die deze zool in werking zet. Dit gebeurt door het afwisselen van de spiermassa. Doordat deze afwisselend ontspant en weer samentrekt ontstaat er een voortbeweging van de slak. Het slijm wordt geproduceerd door de slijmklieren. Deze klieren bevinden zich onder de voet van de slak. Het slijm heeft als functie dat de slak zich makkelijk(er) kan voortbewegen. Met name over een droge ondergrond. Bij een vochtige ondergrond is dit minder nodig. Wanneer een slak in een bedreigende situatie komt, wordt de slijm plakkeriger. Daarnaast bevat het slijm ook stoffen die andere naaktslakken aantrekken. Dit met uiteindelijke doel voor voortplanting.