Vogels in de Haarlemmermeer

Grote nieuwbouwwijken, veel akkerland, nog meer vliegtuigen en weinig bossen; de gemeente Haarlemmermeer lijkt meer geschikt om vliegtuigen te spotten dan om vogels te zien. Maar de Haarlemmermeer is groot en divers...en er zijn wel degelijk interessante vogels te vinden.

Van de naar het

De vogels hebben het Haarlemmer Meer eeuwenlang voor zichzelf gehad, aangezien de verandering - door drooglegging - van het Haarlemmer Meer in de Haarlemmermeer pas in 1852 plaatsvond. Van oorsprong is deze uitgestrekte gemeente een echte akkerbouwpolder; vanaf de snelwegen of vanuit de trein zie je ook anno 2009 nog vooral de gigantische akkers vol aardappelen, koolzaad of graan, met ertussenin enkele grote boerderijen.

Toch is er ook een andere kant. Mede door de groei van Schiphol en de gunstige, relatief rustige ligging midden in de Randstad is zowel het aantal bedrijven als het aantal woningen in de afgelopen 20 jaar gigantisch toegenomen. Die samensmelting van ouderwets agrarisch en modern bedrijvig is typisch voor het Haarlemmermeer van de 21e eeuw.

De beste plekken om vogels te zien

Hieronder vind je een klein overzicht van een aantal vaste gasten van de Haarlemmermeer. Het betreft zowel waarnemingen vanuit de auto, vanaf de fiets als wandelend, gebaseerd op de typische Haarlemmermeer-indeling water, nieuwbouw, akkerland en nieuwe natuur.

Water

Water genoeg in de Haarlemmermeer, al was het maar omdat de 70 kilometer lange grens van de Haarlemmermeer volledig van water gemaakt is. Deze Ringvaart trekt veel water- en weidevogels, met name buiten de woonkernen en op de plekken waar de Ringvaart samenvalt met grote plassen zoals bij Buitenkaag, Rijsenhout en Vijfhuizen.

Grote zaagbek

Deze mooie eend is sinds eind december 2009 vrijwel dagelijks gesignaleerd in Nieuw Vennep, in de sloot aan de rand van de Venneperhout, tussen de Getsewoudseweg en de Hoofdvaart.

Kuifeend

De fel zwart-wit gekleurde mannetjes met fraaie kuif en hun donkerbruine vrouwtjes zie je vooral in de Hoofdvaart, het kanaal dat de hele Haarlemmermeer van Zuid-West naar Noord-Oost doorsnijdt.

Aalscholver

Deze grote, zwarte watervogel is een heel normale verschijning bij grote wateroppervlakten. Geen verrassing dus om hem bij de Kaag- en Westeinderplassen tegen te komen. Typisch voor een polder zoals Haarlemmermeer is dat je vaak aalscholvers ziet zitten op lantarenpalen op de grotere doorgaande wegen, zoals de N205 en N207.

Nieuwbouw

De grote kernen Hoofddorp en Nieuw Vennep zijn de afgelopen 15 jaar gigantisch gegroeid door enkele grote Vinexlocaties. Ondanks de grote hoeveelheid beton en het gebrek aan grote bomen heb ik in de nieuwe Vennepse wijk Getsewoud toch een aantal leuke soorten waargenomen.

Putter

Een van de kleurrijkste vogels van Nederland komt veel voor in Getsewoud. In de meeste gevallen zie je een groepje van 5 tot 10 vogels met een monotone, hoge tsjilp overvliegen. Wil je ze stil zien zitten, dan heb je een grote kans in de bomen en struiken rondom de busbaan langs de Componistenweg.

Koperwiek

Deze typische wintergast laat zich ook in Getsewoud zien. Een van de plekken waar je ze kunt verwachten, zijn de bomen langs de Vivaldisingel.

Akkerland

Met name in de periode van oogsten of zaaien zijn de akkers afgeladen met meeuwen, kauwen en kieviten die achter de machines aanlopen. Bovendien zijn er veel kleine knaagdieren die op hun beurt weer roofvogels aantrekken.

Bruine Kiekendief

Vooral te zien in het voorjaar, deze grote, laagvliegende roofvogel. Goede plekken om ze te spotten zijn de Spoorlaan tussen Nieuw Vennep en Hoofddorp en de Bennebroekerweg tussen de Spoorlaan en Rijsenhout.

Lepelaar

Sinds juni 2009 zit er 's ochtends een lepelaar aan de Spoorlaan tussen Nieuw Vennep en Hoofddorp, om precies te zijn tussen de Noordelijke Randweg en de Bennebroekerweg. Vaak is hij/zij in gezelschap van een blauwe reiger. In juli 2010 heb ik op dezelfde plek al een paar keer 2 lepelaars gezien.

Nieuwe natuur

Sinds de in 2002 in Hoofddorp georganiseerde Floriade is de gemeente Haarlemmermeer druk bezig met behoud, aanleg en onderlinge aansluiting van (nieuwe) natuurgebieden. Voorbeelden zijn Venneperhout, Zwaansbroek en de Boseilanden. Hoewel sommige stukken van deze nieuwe natuur over 20 jaar echte bossen met hoge bomen moeten worden, zijn het nu vrij ruige gebieden met veel wilde bloemen, slootjes, struiken en kleine boompjes.

Roofvogels

Het wandel- en fietspad langs de N205, tussen Beinsdorp en de N207, is in de winter zeer rijk aan roofvogels. Een goede plek om te voet valken en buizerds te spotten.

Fazanten en patrijzen

Grondvogels voelen zich erg op hun plek tussen de struiken van de (vooralsnog) niet zo drukke nieuwe natuurgebieden. Wellicht gaat hett veranderen als de bomen gaan groeien en het aantal recreanten gaat toenemen, maar voorlopig word je tijdens het hardlopen door Zwaansbroek nog regelmatig opgeschikt door een groepje onder luid gekrijs opvliegende patrijzen of fazanten.