Speciale bomenweetjes

Waarom worden de bladeren van bomen in de herfst eigenlijk geel, rood en bruin? Waarom wordt een Waringin boom (Ficus benjamina familie) zo omvangrijk? Wat is een Arboretum precies? Hoe en waarin verschilt een palmboom van de meeste andere bomen? Wat is een Bonsai boompje? Speciale en aparte weetjes en wetenswaardigheden over verschillende soorten bomen, worden in kort bestek, in de vorm van duidelijke vragen en antwoorden besproken in dit artikel.

Bomenweetjes

• Wat is een Arboretum?
• Wat is een Bonsai?
• Waarom wordt een Waringin zo groot?
• Waarom worden Bladeren in de herfst geel, rood en bruin?
• In hoeverre verschilt een Palmboom van de meeste andere bomen?

Wat is een Arboretum?

Het woord arboretum (meervoud is arboreta) komt van het Latijnse arbor, hetgeen boom betekent. Een arboretum is een bomentuin of bomenpark; een verzameling van allerlei soorten bomen. Min of meer vergelijkbaar met een dierentuin, waarin je allerlei soorten dieren bij elkaar kunt zien. Deze verzameling bomen en struiken kunnen uit esthetische motieven, ‘voor de mooi’, aangelegd zijn, maar ook voor meer wetenschappelijke doeleinden an sich of b.v. materiaalvergaring voor boomkwekerijen of de bosbouw.
Een arboretum kan ook educatieve functies hebben en stelt mensen in staat om zeldzame boomsoorten te bestuderen, zonder dat ze hiertoe verre reizen hoeven te ondernemen.

Een arboretum is een min of meer gespecialiseerde botanische tuin. Een voorbeeld is de hortus botanicus in Artis te Amsterdam. Het verschil is dat in een botanische tuin allerlei soorten planten gehouden worden en in een arboretum alleen maar houtige, winterharde gewassen. Het komt ook voor dat een arboretum een onderdeel is van een botanische tuin. Soms bevat een arboretum tevens een herbarium (gedroogde delen van struiken en bomen).

Het streven in een arboretum is over het algemeen een zo volledig mogelijk (afhankelijk van klimaat en omgevingsfactoren) aantal soorten en varianten bij elkaar te plaatsen.

Wat is een Bonsai?

Een Bonsai is kort gezegd een miniatuurboompje, groeiend in een pot als een potplant. Bonsai boompjes worden apart gekweekt op zodanige wijze dat het een volmaakt miniatuurtje wordt van dezelfde boom in het groot c.q. in de vrije natuur.

Waarom wordt een Waringin zo groot?

De Waringin boom lijkt een soort vijgenboom, maar is een inheemse boom uit de Ficus familie, die op Sri Lanka (Ceylon), in India, Indonesië en Australië groeit. Een Waringin kan de omvang van een klein bos bereiken. Er is op Sri Lanka (in de botanische tuin van Peradenia, zie illustratie) zelfs een Waringin die maar liefst 350 dikke takken en meer dan 3000 dunnere takken telt! In het wild kan deze boom om en nabij de 30 meter hoog worden.

Wij kennen de Ficus benjamina als kamerplant, die inderdaad uit dezelfde familie stamt, maar gelukkig niet zo groot en omvangrijk is.
De zaden van een Waringin worden vaak door vogels in de toppen van andere bomen gedeponeerd. Als de zaden uit beginnen te lopen, zenden ze wortels door de lucht naar de grond. Vervolgens ontwikkelen zich takken en daarna groeien er ondersteuningen naar omlaag. Deze ondersteuningen schieten op hun beurt dan weer wortel, zodra ze de bodem bereiken.

De ondersteuningen groeien uit tot nieuwe stammen en vertakken zich wederom, enzovoorts enzovoorts.

Waarom worden Bladeren in de herfst geel, rood en bruin?

In de zomermaanden zijn de bladeren van een boom druk bezig voedsel voor de boom aan te maken. Ze bevatten chlorofyl, hetgeen de stof is die bladeren groen kleurt. Als het herfst wordt, worden de stelen van de bladeren van nieuwe aanvoer uit takken en twijgen afgesneden en het chlorofyl verteert. De bladeren verliezen dan hun groene kleur en worden, geel, rood of bruin en tenslotte vallen ze af. Als een boom eenmaal zijn bladeren heeft laten vallen, rust hij tot het volgende voorjaar, ondertussen levend van de tijdens de zomer opgeslagen voedingsstoffen. Sommige bomen verliezen hun bladeren niet en worden dan ook altijdgroene of groenblijvende bomen genoemd. Een voorbeeld hiervan is de conifeer.

In hoeverre verschilt een Palmboom van de meeste andere bomen?

Palmen verschillen van de meeste bomen, daar uit hun stam geen takken groeien. Ook worden ze niet steeds dikker c.q. omvangrijker zoals bij veel bomen het geval is, maar wel langer. Langs de hele stam kun je een tekening van ’littekens’ zien. Deze littekens duiden de plekken aan waar ooit oude bladeren groeiden. Nieuwe bladeren groeien in een waaier aan de top van de stam. Als die waaier wordt weggenomen, kunnen er geen nieuwe bladeren meer aangroeien, en de palm zal dan ook afsterven. De dwarse doorsnede van de stam van een palm toont geen jaarringen zoals bij andere bomen.

Lees verder

• Boeiende Bomen Weetjes
• Speciale Plantenweetjes
• Aparte plantenweetjes
• Bijzondere Bomen & Planten (Gewassen)
• Boomsoort & Houtstructuur