Wespenplaag of niet?

De wespen waren er door het uitzonderlijk zachte weer vroeg bij dit jaar. Terwijl ze normaal gesproken pas in augustus op jacht gaan naar zoetigheid, zijn de eerste zoemende lastposten al eind juni gesignaleerd. Wespenbestrijding, laat het over aan professionals!

Zachte weer oorzaak van vele wespen

Het lijkt erop dat er uitzonderlijk veel wespen zijn dit jaar. Veel wespen zijn eerder dan normaal op jacht gegaan naar zoetigheid. Dat heeft waarschijnlijk te maken met het uitzonderlijk zachte weer in januari en februari, waardoor een deel van de wespenkoninginnen veel eerder dan gebruikelijk begonnen is met nesten bouwen en eitjes leggen. De larven van die vroege nesten zijn ook vroeger volwassen geworden, dus waren de werksterwespen dit jaar eerder klaar met hun werk, en hadden ze eind juni, begin juli al tijd genoeg voor andere bezigheden. Zoals mensje pesten.

Wespen vooral lastig in de tweede helft van de zomer

In eerste instantie hebben de wespen het vooral druk met het grootbrengen van de larven. Die hebben vooral eiwitten nodig, en dus vlees. Werksterwespen zijn uitstekende jagers. Ze maken vooral vliegen en muggen buit, maar versmaden ook vlees van kadavers of vleesresten uit menselijk afval niet. In ruil voor de dagelijkse portie krachtvoer scheiden de larven zoetstoffen af, die de volwassen wespen weer gebruiken om hun dieet aan te vullen. Als de larven volwassen zijn, gaat dat kraantje echter dicht. Dan moeten de wespen andere zoete bronnen aanboren. Rottend (val)fruit, bijvoorbeeld. Maar ook limonade en ijsjes, koekjes en vlaai De zoetigheden die wij óók lekker vinden, dus. Die 'limonadewespen’ zijn vaak grote lastposten.

Wespen van nature niet agressief

Wespen - alleen de soorten die grote volkeren vormen - gebruiken hun angel als ze zich in het nauw gedreven voelen of als hun nest wordt verstoord (of verstoord dreigt te worden; te dichtbij komen is dikwijls al genoeg). Probleem: je weet nooit precies wat er in wespen omgaat. Daarom lijkt het er vaak op dat ze spontaan, zonder enige aanleiding, in de aanval gaan.

Wat maakt een wespensteek zo pijnlijk

De steek van de vlijmscherpe wespenangel is op zichzelf niet meer dan een prikje. De pijn wordt veroorzaakt door de cocktail van giftige stoffen in het spedale 'gifzakje' dat met de angel in verbinding staat. Bij elke steek - wespen kunnen straffeloos meer dan één keer steken - wordt 50 tot 100 microgram van dat gif in het huidweefsel gespoten.

Hoe gevaarlijk is een wespensteek?

In veruit de meeste gevallen helemaal niet. Doorgaans blijft de schade beperkt tot een pijnlijke zwelling die na enkele uren weer wegtrekt. Een steek in de mond of keelholte levert vanwege die zwelling wél grote (ademhalings)problemen op. Ook wie door veel wespen tegelijk gestoken wordt, kan ernstige problemen (lage bloeddruk, zware hoofdpijn, zelfs een shock) verwachten. Mensen die allergisch zijn voor wespengif, kunnen van één steek ernstig ziek worden of zelfs sterven. In Nederland melden zich jaarlijks ruim 2000 mensen na een wespensteek bij de spoedeisende hulp. 5 procent van hen wordt in het ziekenhuis opgenomen. Wespensteken eisen naar schatting gemiddeld 2 tot 5 dodelijke slachtoffers per jaar.

Maatregelen om wespensteken te voorkomen

Moeilijk, maar toch ten zeerste aan te bevelen: niet als een wildeman om je heen gaan meppen. Dat maakt wespen extra agressief. Ook handig: wespen zo ver mogelijk uit de buurt houden door op ruime afstand een 'lokbakje' met zoetigheid te plaatsen. Liever geen zoetigheden gebruiken op plekken waar veel wespen zitten. Dat is uitlokking. Gemorste zoetigheden (ook -op kindersnoetjes en -handjes) meteen wegpoetsen. Niet rechtstreeks uit blikjes drinken, want je kunt niet zien of daar in een onbewaakt moment misschien een hongerige wesp ingekropen is.

Wat moet je doen als je toch gestoken bent?

Niet krabben of wrijven. Als de angel nog in de huid zit (hoewel wespenangels geen weerhaakjes hebben, breekt er bij het steken toch wel eens een af) kun je die heel voorzichtig met een pincet verwijderen. Let op: druk het eventueel nog aanwezige gifzakje niet leeg of kapot. Niet proberen het gif uit te zuigen, want dat werkt niet. Net zo min als deppen met azijn. Koel de steekplek met natte doek of washandje met ijsblokjes. Bij uitgebreidere ziekteverschijnselen (huidreacties ook buiten de steekplek, snelle pols, algemene malaise, steken in de mond/keelholte of een voorgeschiedenis van allergische reacties: meteen naar de dokter.

Wespenbestrijding: wespennest pal naast achterdeur

Je kunt van alles doen, maar het is verstandiger om wespenbestrijding aan deskundigen over te laten. In ieder geval niet met een stok in een wespennest gaan porren, Ook fout: de invliegopening dichtstoppen. Wespen weten zich altijd wel een andere weg naar buiten te knagen, maar daar worden ze niet vredelievender van.

Wespen verdrijven met basilicum

Angst voor een wespensteek is bij juist gedrag ongegrond. Wie niet naar de insecten slaat, ze niet probeert te verpletteren en ze niet in hun nest stoort, loopt over het algemeen geen gevaar. Om wespen op een afdoende manier uit de buurt te houden raadt men ook wel aan om een met kruidnagel doorspekte halve citroen of een struikje basilicum op tafel te leggen.

Zoete geur trekt wespen echter aan, net als de kleuren blauw, geel en wit. Zelfs ventilatoren zijn ongunstig. De luchtverplaatsing maakt de insecten agressief. Bij zoete dranken geldt: uit een blikje het beste met een rietje drinken glazen na elke slok afdekken om te voorkomen dat een wesp niet per ongeluk in je mond raakt.

Nadrukkelijk wordt er nog eens op gewezen dat wespen zijn zeer nuttige insecten zijn, omdat andere, veel vervelender insecten opeten. Echt gevaarlijk zijn ze alleen voor mensen met een allergie.