Tekenbeet hond en kat en de ziekte van Lyme symptomen

Tekenbeet hond en kat en de ziekte van Lyme symptomen. Teken vormen niet alleen een gezondheidsrisico voor de mens maar ook voor een huisdier, aangezien ze ziekten kunnen overbrengen zoals de ziekte van Lyme (Borreliose), Babesiose en Ehrlichiose. Helaas komt de ziekte van Lyme steeds vaker voor bij mensen en huisdieren in Nederland. Dierenartsen zien een toenemend aantal honden en katten met de symptomen van de ziekte van Lyme. Ter voorkoming van complicaties is vroegtijdige signalering en behandeling noodzakelijk. Daarom is het belangrijk de symptomen te kennen, zodat je ze tijdig bij je huisdier kunt opmerken. Hoe kun je tekenbeten bij honden voorkomen? Maandelijks een pipet tegen teken beschermt je hond vrij goed tegen een tekenbeet. Aanvullend kun je je hond laten vaccineren tegen de ziekte van Lyme. Voor katten is er een tekenband, die zowel tegen teken- als vlooieninfecties bescherming biedt.

Tekenbeet hond en kat en de ziekte van Lyme

• Wat is de ziekte van Lyme?
• Infectieziekte
• Teek snel verwijderen
• Waar bevinden teken zich?
• Levenscyclus van de teek
• Klachten, verschijnselen en symptomen van de ziekte van Lyme bij hond of kat
• Behandeling ziekte van Lyme bij katten en honden
• Preventie ziekte van Lyme
• Tekenband voor je huisdier
• Goed controleren op teken
• Vaccin tegen teken
• Tekenbeet bij honden voorkomen
• Maatregelen
• Gebieden met een hoge tekendichtheid vermijden
• Casus: Tekenbeet bij hond en kat, risico op de ziekte van Lyme
• Patiënt
• Klachten
• Onderzoek
• Diagnose
• Behandeling
• Advies
• Prognose

Wat is de ziekte van Lyme?

Infectieziekte

De ziekte van Lyme is een infectieziekte die overgebracht wordt door teken, dat zijn spinachtige parasieten. De Nederlandse teek, de Ixodus ricinus of bruine schapenteek, kan de bacterie Borrelia burgdorferi of de verwekker van de ziekte van Lyme overbrengen. Niet alle teken zijn besmet met de bacterie Borellia burgdorferi. De bacterie kan via een beet worden overgebracht op mens en dier. Op deze manier kan een hond of een kat de ziekte van Lyme oplopen.

Teek snel verwijderen

Het is uitermate belangrijk dat de teek binnen 24 uur nadat deze zich vast heeft gebeten op het lichaam van je huisdier, verwijderd wordt. In dat geval is hoogstwaarschijnlijk nog geen verbinding tussen de gastheer en de maag van de teek geweest, waardoor er nog geen ziekmakende bacteriën of andere ziekteverwekkers zijn overgebracht.

Waar bevinden teken zich?

Teken houden zich op in lage vegetatie, zoals struiken en grassen. Wanneer de kat of hond voorbijloopt laten ze zich op het dier vallen en nestelen zich in de huid om vervolgens gedurende een periode bloed te zuigen. Nadat de teek zich volgezogen heeft, laat hij zich van zijn gastheer vallen. Hij begint dan aan de volgende fase van zijn levenscyclus. De teek zelf kan irritatie veroorzaken op de plek waar hij zich vasthecht. Teken hebben bij katten en honden voorkeursplaatsen voor nek, oren, kop en poten, maar ze kunnen ook elders op het lichaam voorkomen.

Levenscyclus van de teek

De grootte van een teek kan variëren van 2 mm tot wel 1 cm. Er zijn diverse stadia in de levenscyclus van de teek die tezamen gemiddeld 2 jaar duren, maar het kan ook slechts 1 jaar tot wel 3 jaar duren. Dit is afhankelijk van de beschikbaarheid van voedsel. De levenscyclus van de teek begint met een vrouwtjesteek die eitjes legt, waar vervolgens een larve uitkomt. Deze heeft zes poten en nog geen geslachtskenmerken. Na een bloedmaaltijd (bij mens of dier) laat de teek zich vallen en vervelt de tekenlarve tot een tekennimf met acht poten. De nimf heeft ook geen geslachtskenmerken. Na een bloedmaaltijd vervelt de nimf tot een volwassen teek, ook achtpotig. Deze hebben wel geslachtskenmerken. Nadat ze zich hebben gevoed, gaan ze paren. Het vrouwtje legt kort daarna eitjes en gaat dood. Volwassen teken kunnen enorm opzwellen nadat ze zich volgezogen hebben met bloed.

Klachten, verschijnselen en symptomen van de ziekte van Lyme bij hond of kat

Hoewel er meer honden zijn met de ziekte van Lyme dan katten, zijn beide gevoelig voor deze ziekte. Symptomen kunnen zijn:

• Een rode, wat gezwollen plek op de plek van de tekenbeet, die na een paar dagen wegtrekt.
• Verlies van neuromusculaire functie, dat zijn functies van de basismotoriek. Dit begint meestal in de rug en trekt daarna naar voren. De eerste tekenen kan zijn slapte in de achterpoot, overgaand naar de voorpoten in drie dagen.
• Vermoeidheid.
• Verlies van eetlust.
• Lethargie en lusteloosheid.
• Verlammingsverschijnselen.
• Pijn in spieren en gewrichten.
• Koorts.

Ernstige gevallen van de ziekte van Lyme kunnen leiden tot verlammingen en spier- en hartweefsel schade, mogelijk resulterend in de dood.

Behandeling ziekte van Lyme bij katten en honden

De behandeling dient te beginnen in de eerste week van de ziekte, zodat de kans op genezing groot is. Behandeling voor de ziekte van Lyme bestaat doorgaans uit het toedienen van antibiotica voor de duur van drie weken. Wetenschappelijke studies tonen aan dat de hond of kat gedurende drie weken moet worden behandeld, voordat alle symptomen van de ziekte van Lyme verdwenen zijn.

Preventie ziekte van Lyme

Tekenband voor je huisdier

Eerst en vooral, de beste preventie bestaat uit een goede tekenband voor je huisdier. Deze band heeft wel wat weg van een vlooienband, maar is daar verder niet mee te vergelijken. Een tekenband biedt erg goede bescherming, zo blijkt uit onderzoek. Teken worden binnen 24 uur gedood en hun aanhechting wordt binnen die tijd sterk geremd. De band werkt zeker zes maanden lang. Er is daarnaast ook een tekenband voor katten op de markt gekomen (Seresto®), die zowel tegen teken- als vlooieninfecties bescherming biedt.

Goed controleren op teken

Het is verstandig jouw hond na een (bos)wandeling goed te inspecteren op de aanwezigheid van teken. Teken die op de vacht gevallen zijn, moeten eerst een goed plekje zoeken en zitten vaak nog los waardoor ze vrij eenvoudig uit de vacht gekamd of geplukt kunnen worden. Zit de teek vast, gebruik dan een tekenpincet om de parasiet verwijderen. Gebruik hierbij geen alcohol of iets dergelijks, aangezien er dan juist meer kans op infectie ontstaat. De teek kan in paniek zijn maaginhoud in de wond spugen, waarbij er bacteriën en andere ziekteverwekkers meekomen. Na het verwijderen van de teek doe je er verstandig aan het bijtwondje te ontsmetten.

Vaccin tegen teken

Vanaf juni 2013 is een vaccin op de markt gekomen dat honden beschermt tegen de ziekte van Lyme. Het is vooral nuttig voor honden die veel met teken in aanraking komen. Na de enting zorgt dit vaccin ervoor dat teken de hond niet meer kunnen besmetten met de ziekte van Lyme. Bij jaarlijkse hervaccinatie is de hond hier levenslang tegen beschermd. Vaccineren van je kat tegen de ziekte van Lyme behoort ook tot de mogelijkheden. Vraag de dierenarts om advies.

Casus: Tekenbeet bij hond en kat, risico op de ziekte van Lyme

Patiënt

Max, een 5-jarige Labrador Retriever, en Luna, een 3-jarige Europese korthaar kat.

Klachten

Max en Luna zijn beide recent gebeten door teken. Max heeft een teek achter zijn oor, en Luna heeft een teek op haar buik. De eigenaren hebben de teken pas na enkele dagen ontdekt. Max lijkt vermoeider dan normaal en wil minder spelen. Luna toont geen duidelijke symptomen, maar de eigenaren maken zich zorgen over mogelijke ziekten, zoals de ziekte van Lyme.

Onderzoek

• Anamnese: Max en Luna zijn regelmatig buiten, vaak in bosrijke gebieden. Geen eerdere ziektes gerelateerd aan tekenbeten. Max vertoont enige vermoeidheid, maar heeft geen koorts of verlies van eetlust. Luna heeft geen symptomen getoond sinds de teek is verwijderd.
• Fysiek onderzoek: Max heeft een kleine roodheid achter zijn oor waar de teek heeft gezeten. Er is geen zwelling of pijn bij palpatie. Luna heeft een lichte huidirritatie op haar buik, maar is verder actief en eet normaal.
• Laboratoriumonderzoek: Er wordt overwogen om een bloedtest uit te voeren bij Max om te screenen op de ziekte van Lyme en andere door teken overgedragen ziekten, vooral omdat hij vermoeidheid vertoont.

Diagnose

Max en Luna zijn beide gebeten door teken. Max kan mogelijk symptomen van een door teken overgedragen ziekte, zoals de ziekte van Lyme, vertonen. De bloedtest kan dit bevestigen. Luna vertoont momenteel geen symptomen.

Behandeling

• Verwijdering van teken: De teken zijn veilig verwijderd van Max en Luna. Het is belangrijk dat de hele teek wordt verwijderd zonder delen achter te laten.
• Antibiotica: Als de bloedtest bij Max positief is voor de ziekte van Lyme, krijgt hij een antibioticakuur om de infectie te behandelen. Luna hoeft op dit moment geen behandeling, tenzij ze symptomen ontwikkelt.

Advies

• Preventie: De eigenaren moeten preventieve maatregelen nemen om tekenbeten te voorkomen. Dit kan door regelmatig gebruik van tekenwerende middelen zoals spot-on producten of halsbanden voor Max en Luna. Na elke wandeling in bosrijke gebieden moeten ze Max en Luna controleren op teken.
• Medische follow-up: Max moet terugkomen voor verdere controle als de vermoeidheid aanhoudt of als er andere symptomen optreden zoals koorts, gewrichtspijn of verlies van eetlust. Luna moet worden gecontroleerd op eventuele veranderingen in gedrag of gezondheid.

Prognose

Met tijdige behandeling van de tekenbeet kan de ziekte van Lyme bij Max effectief worden aangepakt. Vroege interventie met antibiotica kan verdere complicaties voorkomen. Voor Luna blijft de prognose gunstig, zolang ze geen symptomen ontwikkelt. Regelmatige controle op tekenbeten is essentieel om toekomstige risico's te beperken.

Lees verder

• Tekenbeet: symptomen en tekenbeet herkennen bij mensen