Duiven en ectoparasieten

Ectoparasieten bevinden zich op het lichaam van de duif. We zien bij de duiven dat er zowel mijten en luizen kunnen parasiteren op de duiven. Lang niet alle soorten vormen een bedreiging voor de duiven. Sommige soorten zoals de lange veerluis worden zeer vaak op duiven aangetroffen. Niet alle soorten tasten de gezondheid aan, maar het is toch zaak om gedurende het jaar de duiven regelmatig te controleren op luizen en mijten.

Algemeen

Hoewel niet alle ectoparasieten een gezondheidsbedreiging vormen is de besmettingsgraad van de duiven vaak wel een indicatie voor de hygiëne op het hok en de algemene gezondheidstoestand van de duiven. Duiven die zwaar besmet zijn verkeren veelal in een slechtere conditie dan licht of niet besmette duiven. Ook bij een goede verzorging kan niet worden voorkomen dat duiven eens luis hebben, maar dat is meestal maar van korte duur.

Luizen en mijten bij duiven

De duiven worden bezocht door een tweetal luizensoorten en een drietal soorten mijten. Hieronder worden deze verder besproken.

Lange veerluis of vederluis

Deze luis is veruit de meest bekende bij de duiven. Vanwege zijn lengte van ongeveer 2 millimeter is deze luis bij een controle bijna niet te missen. Deze luis legt eitjes, ook wel neten genoemd, in keurige rijen tegen de schacht van de veren tussen de baarden. De voeding van de luizen bestaat uit duivenstof. Een duif in goede conditie is goed in staat om deze luis zo te beheersen door te baden en te poetsen dat er geen echt probleem ontstaat. We kunnen de duif hierbij helpen door in het badwater duivenbadzout toe te voegen, maar ook gewoon keukenzout en azijn in het badwater heeft een gelijk effect.

Kleine veerluis of stuitluis

Deze luis is meestal te vinden onder de veren bovenop de stuit. Hier heeft de luis zijn naam stuitluis aan te danken. Op andere plaatsen van het lichaam kan de luis eveneens worden aangetroffen. Ook deze luis legt de neten tussen de baarden van de veren. De luis voedt zich met duivenstof. Deze luis veroorzaakt wel irritaties bij duiven. We zien dan dat de duiven veel in de veren pikken. Door deze onrust kunnen ook de prestaties van de duiven negatief beïnvloed worden. Niet alleen om de prestaties te verbeteren, maar ook om de duif van de plaaggeesten te verlossen moeten we ingrijpen.

Rode vogelmijt of bloedmijt

Deze mijt stelt ons voor niet geringe problemen en wel omdat deze mijt niet continu op de duif aanwezig is. Overdag huist deze mijt in kieren en spleten op het duivenhok. In de avond en nacht komen ze naar de duiven en waarbij ze bloed zuigen. Deze mijten tasten zonder meer de gezondheid van duiven aan. Deze mijten veroorzaken bovendien veel onrust. Duiven die bezocht worden door deze mijt lijden veelal aan ernstige anemie of bloedarmoede. De mijt verbergt zich ook onder broedschalen, til je de broedschaal op dan kun je ze zien weglopen.

Schurftmijt

Deze mijt komt niet veel meer voor maar zo nu en dan wordt hij toch wel aangetroffen. De mijt verblijft op de veerschacht maar ook in de veerfollikel. Daardoor wordt er veeruitval veroorzaakt en ontstaan er kale plekken die vooral aan de onderzijde van de duif verschijnen. Om zeker te zijn dat het om de schurftmijt gaat kan een dergelijke duif een dag apart een dag in een hokje. Bekijk daarna de uitgestoten dekveertjes. Als er een verdikking zit in de schacht van het dekveertje dan is de schurftmijt actief.

Schachtmijt

De schachtmijt treffen we aan tegen de schacht van de vleugelpennen en voedt zich met duivenstof. De ziekmakende factor van deze mijt is daarom maar gering.

Pootschurft

Pootschurft noemt men ook wel kalkpoten. Het komt bij duiven slechts zelden voor. Men moet echter ook op deze mijt bedacht zijn omdat deze mijt irritant is voor de duiven. Bij kippen zien we zelfs dat de kippen met pootschurft de schubben van de poot pikken.

Behandeling

Voor de behandeling van ectoparasieten moeten soms meerdere strategieën worden aangewend. Verreweg de meeste luizen en mijten zijn gewoon op de duif te behandelen en wel met een middel op basis van permethrine. Dit kan men het beste doen een twee- tot driemaal per jaar. Enkele weken voor het vliegseizoen en na het vliegseizoen kan men als basis nemen en eventueel nog eenmaal in de winter.

Bij de rode vogelmijt of bloedmijt is dat onvoldoende. Hier moet ook de omgeving bij betrokken worden. Alle gaten en kieren moeten met een brander worden behandeld en worden gedicht. Vergeet ook niet andere de broedschalen en vergelijkbare plaatsen te behandelen. In de handel zijn ook Dutchy’s® te koop Dit zijn roofmijten uit de familie Laelapidae en komen in grote delen van Europa voor. Deze roofmijten zijn felle bestrijders van o.a. bloedmijten. Ze jagen de hele dag achter hen aan en doden ze om ze vervolgens op te eten. Het kan wel even duren, maar de roofmijten komen vrijwel altijd als winnaar uit de bus. De inzet van deze roofmijt kan men het beste doen als er eerst met de brander is gewerkt en de dieren en spleten zijn gedicht.

Bij de pootschurft is de strategie de mijt te laten stikken door het aanbrengen van vette zalven of mengsels op de poot aan te brengen. Denk daarbij aan vaseline, uierzalf en ook groene zeep. Deze middelen zijn zeer geschikt. De aanwezige korsten verweken zo ook en de huid wordt hersteld. Het smeren zal men echter langere tijd en dagelijks moeten volhouden.