Rode flap in het zeeaquarium bestrijden

Rode flap in het zeeaquarium is een probleem waar nagenoeg elke zeeaquariaan wel eens mee te maken krijgt. Er zijn verschillende manieren om flap te bestrijden, deze zijn echter niet allen effectief.

Wat is flap?

Rode flap wordt veroorzaakt door cyanobacteriën. Deze bacteriën bezitten de mogelijkheid tot fotosynthese. De bacterie veroorzaakt een rode slijmerige aanslag op belichte plekken in de bak. Vaak zijn de sterkst belichte plekken het meest aangetast, maar ook op de wat donkere plekken in het aquarium kan de aanslag aanwezig zijn. Cyanobacteriën kunnen elementair stikstof omzetten in ammonium, hierdoor zijn er geen grote hoeveelheden nitraat nodig voor de bacterie om te kunnen overleven. Daarnaast slaan de bacteriën fosfaat op dat ze gebruiken wanneer ze te weinig stikstof om kunnen zetten. Cyanobacteriën gedijen hierdoor goed in nitraatarme bakken. Rode flap komt het meest voor in onze zeeaquaria, maar er zijn ook andere kleuren mogelijk, zoals blauwe flap en groene flap.

Oorzaken

Er is nog steeds veel onduidelijkheid over de oorzaken van rode flap. Warmer aquariumwater, bijvoorbeeld in warme zomers, kan leiden tot een sterke opleving van rode flap. Te hoge fosfaatconcentraties kunnen ook leiden tot een flap explosie. Daarnaast is rode flap vaak een gevolg van een instabiele of niet toereikende bacteriecultuur. Er zijn te weinig goede bacteriën aanwezig om met de Cyanobacteriën te concurreren.

Bestrijding

Er lijkt geen eenduidige oplossing te zijn om rode flap te bestrijden. Er zijn meerdere methodes die soms werken en soms ook niet. Bij de meeste aquarianen gaat de voorkeur uit naar een natuurlijke bestrijding. Bij nagenoeg elke behandeling is het nodig of raadzaam om elke dag de rode flap af te zuigen, op het moment van de dag dat deze het ergst is.

Fosfaatverwijderaar

In eerste instantie zal het fosfaatgehalte in het water zo laag mogelijk gebracht moeten worden. Dit kan door een sterke fosfaatverwijderaar in te zetten. Houd hierbij wel steeds goed het fosfaatgehalte in de gaten. Koralen hebben altijd een beetje fosfaat nodig.

Bacteriën toevoegen

Daarnaast moeten de goede bacteriën de kans krijgen om de Cyanobacteriën weg te concurreren. Dit kan door het toevoegen van bacteriën, die in potjes te koop zijn in zeewaterwinkels en vijverwinkels. Volg hierbij goed de beschrijving op de verpakking, want het toevoegen van teveel bacteriën kan leiden tot een bacteriebloei. Hierbij ontstaat er een witte, melkachtige waas in het aquarium, dit is in principe ongewenst.

De wodkamethode

De wodkamethode wordt door veel aquarianen gebruikt om uiteenlopende redenen. Het doseren van wodka verlaagt niet alleen de nitraat- en fosfaatwaarde in het aquarium, de alcohol (koolstof) in de wodka is ook een voedingsbron voor de goede bacteriën. De wodkamethode moet voorzichtig gestart worden en moet ook weer geleidelijk afgebouwd worden. Het is raadzaam om te beginnen met een lage dosering van 0,1 ml per 100 liter aquariumwater. Dit kan elke dag opgehoogd worden met 0,1 ml. Een uiteindelijke dosering kan liggen tussen de 1 en 2 ml per 100 liter water per dag. Houd hierbij wel goed de waterwaardes in de gaten.

Zonder medicijnen en toevoegingen

Een arbeidsintensieve, maar volledig natuurlijke methode. De lichten van het aquarium uitzetten en alle rode flap, slijm en troep afzuigen. De flap kan het best afgezogen worden op het moment dat deze het ergst is (onder volle verlichting), zet dan direct hierna de lichten uit. Plaats een powerfilter in de bak van 1500-3000 liter. Maak op het aanzuigstuk van de powerfilter een buis met gaatjes en omwikkel die buis met uitgekookte filterwatten. Blaas dan met een klein pompje al het vuil tussen de stenen en koralen vandaan en woel het zand om. Laat het powerfilter het water weer schoon filteren en doe dit dan nog een keer. Als de watten verstopt raken, of als er rode flap op de watten gaat groeien, dienen de watten vervangen te worden. Blijf steeds het zand omwoelen en de stenen schoonblazen. Zet de lichten weer aan na de eerste paar keer omwoelen, maar zorg voor een lagere verlichtingssterkte en/of een kortere verlichtingsduur dan de normale verlichting. Blijft steeds de flap afzuigen op de nog zichtbare plekken. Pas de verlichting langzaam weer aan op het moment dat de flap niet meer terug komt. Meet voordat je met deze methode begint het fosfaatgehalte, en meet dit ook tijdens de behandeling. Als het fosfaatgehalte sterk gaat stijgen, moet er een fosfaatverwijderaar ingezet worden.

Behandeling met chemische middelen

Voor sommigen zijn de chemische middelen een laatste redmiddel. Deze pakken vaak echter alleen de gevolgen aan, maar niet de oorzaak. Er zijn in de handel diverse bestrijdingsmiddelen te koop. Enkele van deze middelen werken goed, hoewel de rode flap soms relatief snel terug komt. Lees wel steeds goed de gebruiksaanwijzing, want bepaalde middelen kunnen bij verkeerd gebruik een negatief effect op het aquariumleven hebben.